Juliusz Zborowski i jego dzieło

Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem zaprasza w dniach 6-8 czerwca 2019 do udziału w ogólnopolskiej konferencji naukowej zatytułowanej „Juliusz Zborowski i jego dzieło”.
Juliusz Zborowski etnograf i językoznawca, znawca Podhala, w latach 1922–1965 był dyrektorem Muzeum Tatrzańskiego.  Za jego sprawą Muzeum stało się głównym ośrodkiem badań nad regionem prowadzonych przez humanistów i przyrodników z różnych ośrodków w Polsce, placówką naukową na wysokim międzynarodowym poziomie. Językoznawcy, etnografowie, historycy literatury, kulturoznawcy do dzisiaj korzystają z dorobku naukowego Juliusza Zborowskiego, który zgromadził przebogate, skrupulatnie usystematyzowane archiwum do dziejów Podhala.
Konferencja i towarzyszące jej wydarzenia są częścią obchodów 130-lecia Muzeum Tatrzańskiego. A tu szczegółowy program Konferencji.

Czas dla Łopienki po raz siódmy

Towarzystwo Karpackie i Gminne Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej zapraszają serdecznie 18 maja 2019 r. o godz. 10 na sesję informacyjno-prelekcyjną pt. „Czas dla Łopienki” poświęconą  wymianie myśli , pomysłów i informacji dotyczących łopieńskiego sanktuarium. Głównym tematem będą prace i odkrycia archeologiczne na terenie dawnej wsi oraz 20. jubileuszowy odpust w Łopience.
W programie oprócz informacji o ostatnich działaniach Towarzystwa Karpackiego, swoje osiągnięcia i zamierzenia przedstawią także Nadleśnictwo Cisna, Nadleśnictwo Baligród,  Stowarzyszenie Rozwoju Wetliny i Okolic, Stowarzyszenie Ratowania Cerkwi w Baligrodzie oraz Gminne Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej. Odbędzie się także promocja najnowszej książki Łukasza Bajdy pt. „Baligród. Historia bieszczadzkiego miasteczka”, projekcja filmu o Łopience, zaś „Gawędę o niedźwiedziach” opowie leśniczy Kazimierz Nóżka. Czytaj dalej

XXIX Łemkowski Kermesz w Olchowcu

W Beskidzie Niskim wybuchła wiosna zbliża się więc czas łemkowskiego Kermeszu w Olchowcu. Jak co roku – już od 29 lat – święty Mikołaj zwany Ciepłym lub też Wiosennym zaprasza do Olchowca. Wprawdzie święto Przeniesienia prochów świętego Mikołaja Cudotwórcy z Miry do Bari (Перенесення мощей святителя Миколая Чудотворця з Мір Лікійських у місто Барі) wypada 22 maja, ale Kermesz olchowiecki tym razem odbędzie się 25 i 26 maja. Rozpocznie się jak zwykle już w sobotę weczirnią w cerkwi i występami zespołów folklorystycznych. W niedzielę przed południem odprawiona zostanie uroczysta liturgia w obrządku greckokatolickim, a po niej nastąpi oficjalne otwarcie Kermeszu. Będą też koncertowały liczne zespoły. Serdecznie zapraszamy. A tu można zapoznać się ze szczegółowym programem Karmeszu.

Vincenz w neolitycznej kopalni krzemienia

Nie bez odrobiny satysfakcji śpieszymy poinformować, że nasza ulubiona wystawa pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)” wg scenariusza dr Jana A. Choroszego od dziś, to znaczy od 24 kwietnia 2019 r. jest do oglądania w Muzeum i Rezerwacie Archeologicznym „Krzemionki” koło Ostrowca Świętokrzyskiego (Sodół 135a). Owa odrobina satysfakcji wynika zaś stąd, że niepostrzeżenie z entuzjastów kibicujących Wystawie staliśmy się jej współorganizatorami, a znak graficzny Towarzystwa Karpackiego znalazł się na reklamujących ją plakatach. Krzemionkowa ekspozycja – już 60. w historii Wystawy – potrwa do 4 czerwca, a po drodze, w „Noc muzeów” 18 maja przewidziany jest wykład jej twórcy, dr Jana A. Choroszego pt. „O pisarstwie Stanisława Vincenza” i pokaz filmu „Śladami Vincenza”. Serdecznie zapraszamy.

Moniki Sznajderman opowieść o Beskidzie Niskim

Wydawnictwo „Czarne” na 24 kwietnia 2019 r. zapowiedziało premierę nowej książki Moniki Sznajderman zatytułowanej „Pusty las”. Liczy ona 216 stron i – zgodnie z zapowiedziami Wydawnictwa – jest opowieścią „autorki o życiu w Wołowcu, beskidzkiej wsi, z której kolejno znikali szukający szczęścia za oceanem biedacy, wizjonerscy nafciarze, Żydzi, Cyganie, Łemkowie”. Treści działa oczywiście jeszcze nie znam, ale sądząc po fragmencie zamieszczonym na portalu „Onet kultura” zapowiada się ciekawie i – jak się okazuje – nie dotyczy tylko Wołowca:

Na kolonii [w Olchowcu] nie było wtedy poza nami, domem babci Pyrzanii, gospodarstwami Toropiłów i Gabłów żadnych innych zabudowań, a przecież przed wojną i wysiedleniami w Olchowcu i jego przysiółkach w blisko dziewięćdziesięciu gospodarstwach żyło kilkaset osób. Dziś jest ich kilkadziesiąt. Babcia Pyrzania naprawdę nazywała się Anastazja Pyrz i pochodziła z Ciechanii, o której bardzo często opowiadała, nigdy tam jednak nie jeździła. Rozumiałam ją. W przepastnej dolinie Ciechanii przyroda całkowicie zawłaszczyła resztki łemkowskiego świata, na powierzchni zostawiając tylko kilka krzyży i ukryty na zboczu stary cmentarz. I ten zresztą częściowo wchłonęła, trudno go znaleźć, a w mogiłach głębokie jamy wykopały sobie borsuki i lisy. Do Toropiłów, a właściwie do dziadka Toropiły, chodziłam za przełęcz starą kamienistą drogą słuchać opowieści o huśtawce, na której huśtał się od dziecka, coraz wyższej i wyższej, jak drzewo, na którym była zawieszona (czy to była czereśnia?). Czytaj dalej

Wieści z Łopienki

Z prawdziwą radością informujemy, że ks. Piotr Bartnik proboszcz z Górzanki nawiązując do tradycji w Poniedziałek Wielkanocny o godz. 15 odprawi Mszę Świętą w cerkwi w Łopience.
Jednocześnie przypominamy, że także 3 maja 2019 r. zostanie w łopieńskiej cerkwi odprawiana Msza Święta tym razem o godz. 14.30.
Serdecznie zapraszamy turystów i pielgrzymów, a na zbliżające się Święta Wielkiejnocy życzymy wszystkim radości i zdrowia, a także polecamy wszystkich opiece Matki Bożej Łopieńskiej.

Zbigniew Kaszuba

Majowy wypad na Zakarpacie

Właśnie dotarła do nas informacja, że w dłuuuuugi weekend od 1 do 5 maja 2019 r. otwarte zostanie polsko-ukraińskie przejście graniczne Wołosate – Łubnia na przełęczy Beskid w Bieszczadach. Odprawa będzie się odbywała w godzinach 9 – 18, a granicę będzie można przekraczać pieszo lub na rowerach oczywiście na podstawie aktualnego paszportu. Tymczasowe uruchomienie tego przejścia granicznego odbędzie się z okazji 15. rocznicy przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Karpackie rośliny lecznicze

Kwietniowe Spotkania Karpackie, ze względu na Święta Wielkanocne, odbędą się 11, czyli w drugi, a nie jak zwykle w trzeci czwartek miesiąca. Ich tematem będą karpackie rośliny lecznicze, oraz tradycyjna medycyna ludowa w Karpatach, jej historia, przemiany, a także stan obecny. O tym wszystkim opowie nam wiceprezes Towarzystwa Karpackiego Robert Księżopolski, który na co dzień jest lekarzem medycyny i doradcą żywieniowym.
Robert od ponad 20 lat zajmuje się tematyką leków naturalnych, a od kilku lat prowadzi badania terenowe nad medycyną ludową w Karpatach. Interesuje się zwłaszcza okolicami Łącka (pograniczem Beskidu Wyspowego, Sądeckiego i Gorców) oraz Huculszczyzną. Serdecznie zapraszamy do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (Willa Pniewskiego) przy alei Na Skarpie 27, w czwartek 11 kwietnia 2019 roku o godzinie 18. Czytaj dalej

Konfederacja Barska w Karpatach

Miło nam poinformować, ze w marcu tego roku nakładem wydawnictwa Posserwis ukazała się pięknie wydana książka Macieja Śliwy, pt. Konfederacja Barska, od Spiszu po Bieszczady (Kraków 2019, s. 204). Autor w siedmiu obszernych rozdziałach omawia przebieg Konfederacji Barskiej na terenie zasygnalizowanym w tytule książki, czyli na obszarze następujących karpackich powiatów: sądeckiego, bieckiego, pilzneńskiego oraz ziemi sanockiej i starostwie spiskim. Następnie przedstawia po kolei wszystkie znane i zlokalizowane obozy warowne konfederatów od Muszynki, po Łupków, na koniec wymienia najciekawsze artefakty konfederackie zgromadzone w Ośrodku Dokumentacji i Historii Ziemi Żmigrodzkiej. Książkę zamyka indeks osób i nazw geograficznych. Ne bez pewnej satysfakcji wypada nam zaznaczyć, że duża część materiału prezentowanego w tej książce była wcześniej publikowana w postaci artykułów w kolejnych tomach Almanachu karpackiego „Płaj”. Autorowi serdecznie gratulujemy ciekawej książki, a potencjalnych czytelników zapraszamy do lektury.

Muzyczna połonina

Miło nam poinformować, że w Bibliotece Vincenzowskiej ukazała się kolejna, bardzo ciekawa pozycja, a mianowicie praca Jakuba Żmidzińskiego zatytułowana „Wzór nieznany. Stanisław Vincenz a muzyka”. Licząca 366 stron książka, jest zwieńczeniem siedmiu lat badań szeroko rozumianych muzycznych aspektów twórczości Stanisława Vincenza. Autora interesowały zarówno walory brzmieniowe i rytmiczne prozy Homera Huculszczyzny, jak i zawarte w niej opisy muzyki, a także sama kompozycja eposu. Zasadniczym celem pracy było nakreślenie filozofii muzyki Vincenza, będącej oryginalnym nawiązaniem do wielkiej tradycji filozoficzno-mistycznej, wywodzącej się ze starożytnej Grecji. Swoistą syntezę efektów swych analiz i przemyśleń autor przedstawił za pomocą dość skomplikowanego i trochę tajemniczego diagramu, w którym w pewien sposób zawiera się cała treść książki.
Jakub Żmidziński, jest wykładowcą na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu i autorem monografii Pieniny w literaturze polskiej (Poznań, 2010), a także kilkudziesięciu artykułów naukowych i esejów. Publikuje w roczniku „Prace Pienińskie” oraz czasopiśmie „Góry – Literatura – Kultura”. Wydał również trzy tomiki poetyckie.
Jakub Żmidziński, Wzór nieznany. Stanisław Vincenz a muzyka, Wrocław-Poznań 2018, agencja wydawnicza a-linea