Historia orawskiego Piekielnika i jego kościoła

11 marca 2019 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Na najbliższych Spotkaniach Karpackich
o dziejach orawskiego Piekielnika
i jego kościoła opowiedzą prof. Tadeusz Trajdos i Łukasz Wiater, współautorzy niedawno wydanej książki o tej miejscowości. Piekielnik to tajemnicza miejscowość położona na granicy Podhala i Orawy z przepięknym widokiem na Tatry. Jako samodzielna wieś pojawia się w dokumentach z 1588 r. Założony został na prawie wołoskim przez wołoskich osadników. W roku 1619 r. było tu sołectwo i 11 wałaskich osadników oraz młyn. Tak jak i inne miejscowości orawskie wieś ta ogromnie ucierpiała podczas odsieczy Wiednia i wojen kuruckich. W roku 1749 piekielniczanie wybudowali kościół pod wezwaniem Świętego Jakuba, zaś w latach 1878 -80 nową, piękną murowaną świątynię, która stoi po dziś dzień. Serdecznie zapraszamy do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (Willa Pniewskiego) przy alei Na Skarpie 27, w czwartek 21 marca 2019 roku o godzinie 18.
Uwaga! W trakcie Spotkania będzie można stać się właścicielem książki zatytułowanej Piekielnik na Orawie …niemal od zarania dziejów. Czytaj dalej →

Jarmark huculski

9 marca 2019 | Aukcyjne karpatiana | Na temat:

Dom Aukcyjny REMPEX w Warszawie przy ulicy Karowej 31 na 262 Aukcji Dzieł Sztuki i Antyków – Sztuka Dawna (20.03.2019 r.) pod nr katalogowym 52 oferuje obraz Fryderyka Pautscha pt. Jarmark huculski (olej, płyta pilśniowa, 46,5 x 74,5 cm) sygn. p. d.: F. Pautsch za cenę wywoławczą 25 000 zł. Tu warto przypomnieć, ze Fryderyk Pautsch urodził się 22 września 1877 r. w Delatynie nad Prutem w bezpośrednim sąsiedztwie Huculszczyzny. W młodopolskim okresie swej twórczości należał do czołowych reprezentantów nurtu folklorystycznego, zakorzenionego w kulturowej tradycji Huculszczyzny i Podhala. W latach 1903/04 przebywał wraz z Władysławem Jarockim i Kazimierzem Sichulskim na Pokuciu, gdzie utrwalał w swych obrazach obyczaje, rytuały i wizerunki Hucułów.

Beskid Sądecki po raz piąty

8 marca 2019 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Uprzejmie informujemy, że nakładem Oficyny Wydawniczej „Rewasz” ukazało się właśnie V wydanie przewodnika Bogdana Mościckiego pt. Beskid Sądecki i Małe Pieniny. Książka zawiera 272 strony formatu B6, oraz 24 strony ze zdjęciami barwnymi, 32 ilustracje czarno-białych w tekście, 28 szczegółowych mapek i planów miejscowości, 9 panoram. Oprawa miękka ze skrzydełkami, wewnątrz skrzydełek mapka ze schematem tras opisanych w przewodniku oraz barwna panorama Tatr z Jaworzyny (z opisem). Zasięg przewodnika określa linia: Przełęcz Tylicka – Tylicz – Mochnaczka – Przełęcz Krzyżówka – Nowy Sącz – Krościenko – Leśnica – Wielki Lipnik – Stara Lubowla – Pławiec – Leluchów – granica państwa do Przełęczy Tylickiej. Opisane zostały pasma Radziejowej i Jaworzyny Krynickiej, Pasmo Dubnego, Małe Pieniny oraz Góry Lubowelskie na Słowacji. W części ogólnej opisane zostały historia i środowisko przyrodnicze regionu. W części szczegółowej znaleźć można opisy 123 szlaków turystycznych. Jak zwykle, najobszerniejszą część przewodnika stanowi Słownik miejscowości zawierający szczegółowe informacje krajoznawcze o wszystkich miejscowościach na omawianym terenie. Odwiedzajcie Ziemię Sądecką z przewodnikiem Bogdana Mościckiego!

Vincenz bierze kurs na Lublin

4 marca 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Z prawdziwą radością pragniemy poinformować, że nasza ulubiona wystawa pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)” wg scenariusza dr Jana A. Choroszego trafia wreszcie – na pewno ku ogromnej uciesze lubelskich miłośników Karpat – do grodu nad Bystrzycą, gdzie będzie ją można oglądać w Galerii OKNA Miejskiej Biblioteki Publicznej przy ul. Peowiaków 12, od 14 marca do 24 kwietnia 2019 r. Wiadomość ta cieszy tym bardziej, że dalsza peregrynacja wystawy po Polsce jeszcze niedawno stanęła pod poważnym znakiem zapytania. Lubelski wernisaż Wystawy odbędzie się 14 marca o godz. 12, a jednym z punktów programu będzie wykład „O pisarstwie Stanisława Vincenza” jej autora, dr Jan A. Choroszego. Serdecznie zapraszamy.

Książka o orawskim Piekielniku

3 marca 2019 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat:

Uprzejmie informujemy, że w sobotę, 9 marca 2019 r. o godz. 15 w Orawskiej Bibliotece Publicznej w Jabłonce przy ul. Sobieskiego 13 odbędzie się promocja niedawno wydanej książki zatytułowanej Piekielnik na Orawie …niemal od zarania dziejów pod redakcją ks. Zygmunta Hopciasia, której współautorami są Tadeusz M. Trajdos, Łukasz Wiater i Krzysztof Miraj. Piekielnik to najludniejsza i kiedyś najbogatsza wieś Górnej Orawy, lokowana pod koniec XVI wieku przez Jerzego Thurzona na prawie wołoskim na granicy z Podhalem i przez wieki mocno z nim związana.
Serdecznie zapraszamy!

Książka o Górze Zyndrama sądecką książką roku

2 marca 2019 | Wydarzenia | Na temat:

Bardzo nam miło poinformować, że książka dr hab. Marcina Stefana Przybyły pt. „Przeszłość, pamięć i dziwne ruiny. Archeologiczne odkrycia na Górze Zyndrama w Maszkowicach” został sądecką książką roku, a jej autor laureatem VII konkursu o nagrodę im. ks. prof. Bolesława Kumora w kategorii „Książka o Sądecczyźnie”. Watro w tym miejscu przypomnieć, że laureata gościliśmy w styczniu 2018 roku na Spotkaniach Karpackich w Muzeum Ziemi PAN (tu relacja), a o nagrodzonej książce także pisaliśmy już na naszym portalu. Nie pozostaje nam zatem, nic innego, jak złożyć laureatowi serdecznie gratulacje i życzyć sukcesu w staraniach o stworzenie stałej ekspozycji archeologicznej na Górze Zydrama w Maszkowicach.

Beskid Żywiecki, wydanie III

27 lutego 2019 | Nowości wydawnicze | Na temat:

W Gminnym Ośrodku Kultury i Sportu w Rajczy w sobotę 16 marca 2019 r. o godz. 16.30 odbędzie się promocja trzeciego wydania przewodnika Oficyny Wydawniczej „Rewasz” po Beskidzie Żywieckim, którego autorami są Stanisław Figiel, Paweł Franczak, Piotr Krzywda i Urszula Janicka-Krzywda. Opasły tom liczy 536 stron i zawiera 112 fotografii czarno-białych, 80 mapek i planików miejscowości, 15 panoram.
Beskid Żywiecki to największa obszarowo i najwyższa grupa Beskidów Zachodnich. Obszar mocno zróżnicowany pod względem ukształtowania powierzchni, przyrody i krajobrazu, a także pod względem turystycznym i kulturowym. Autorzy w zwięzłych rozdziałach-esejach opisują geomorfologię, klimat, świat roślin i zwierząt Beskidu Żywieckiego i jego ochronę. Obszerniej potraktowano dzieje tych gór, zważywszy na fakt, iż przez 1000 lat stoki północne należały do Korony Polskiej, a południowe do Korony Św. Szczepana. Zasadniczą część przewodnika stanowią opisy krajoznawcze poszczególnych grup górskich Beskidu Żywieckiego oraz słownik miejscowości.

Płaj 56 ku zachodowi przesunięty

22 lutego 2019 | Nowości wydawnicze, Ogólne, Wydarzenia

Mówią niektórzy, że „Płaj” jest pismem wschodniokarpackim, żeby nie powiedzieć — huculskim. Na szczęście nie zawsze. Tym razem mamy do czynienia z wyraźnym przesunięciem na zachód. Czołowe miejsce i niemal trzecią część tomu zajmuje monografia bieszczadzkich połonin napisana przez Wojciecha Krukara, znanego nie tylko z „Płaju” znawcy i badacza tych gór. Na podstawie wywiadów z dawnymi mieszkańcami bieszczadzkich wiosek (w większości już dziś nieżyjącymi) autor rekonstruuje organizację gospodarki połoninnej i odnajduje jej zachowane do dziś w terenie relikty. Niestety, jak sam pisze, wysiedlenie lokalnej społeczności w 1946 r. doprowadziło do zaniku kultury pasterskiej i uniemożliwiło jej bardziej systematyczną dokumentację. Z artykułem Wojtka koresponduje dotyczący tych samych okolic, lecz lżejszy w tonie tekst Leszka Rymarowicza, przypominający za prasą z przełomu XIX i XX w. niektóre „afery” z ówczesnych Bieszczadów. Osobliwe wrażenie robi zwłaszcza wybuch żalu, który nastąpił w bieszczadzkich wioskach po śmierci żydowskiego lichwiarza z Lutowisk. Trudno nam to pojąć, ale ów „krwiopijca” był zarazem ostatnią deską ratunku dla przymierających na przednówku głodem, a pozbawionych środków pieniężnych włościan. Czytaj dalej →

Opowieść o Kałuszu

19 lutego 2019 | Wydarzenia | Na temat:

Dom Spotkań z Historią w Warszawie przy ul. Karowej 20 zaprasza w środę 20 lutego 2019, o godz. 12 i 18 na 140. autorską prezentację z cyklu „Opowieści z Kresów”. Tomasz Kuba Kozłowski poświęci ją burzliwej historii Kałusza, miasta powiatowego leżącego u podnóża Gorganów, jednego z najważniejszych ośrodków wydobycia soli na Podkarpaciu. Opowieść o mieście, w którym słynną wytwórnię dzwonów założyli i prowadzili Felczyńscy, znakomite piwo eksportowe i cesarskie warzyli Muhlstein, Spindeli Weissmann i w którym urodzili się m. in. Franciszek Smolka i Jonasz Stern ilustrowana będzie unikatową, szerzej nieznaną ikonografią z epoki. Serdecznie zapraszamy!

Łemkowie – przeszłość, pamięć, symbol

15 lutego 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

7 lutego 2019 r. w Salonie Hoffman Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy przy placu Kościelskich 6 otwarta została wystawa fotografii Łemkowie – przeszłość, pamięć, symbol ze zbiorów Zespołu Pieśni i Tańca Kyczera. Zbiór powstał w wyniku poszukiwań i badań archiwalnych prowadzonych przez ostatnie 25 lat przez Jerzego Starzyńskiego.  Na wystawie zaprezentowano fotografie z drugiej połowy XIX i początku XX w. pochodzące z różnych archiwów oraz z prywatnych zbiorów rodzin łemkowskich. Najstarsza z fotografia z 1866 r. wykonana została w Zawadce Rymanowskiej. Ukazują one codzienne zajęcie Łemków, uroczystości rodzinne i religijne, stroje codzienne i odświętne oraz portrety. Po raz pierwszy były eksponowane w Akademii Rycerskiej w Legnicy w 2018 roku w ramach projektu „Kyczeriada nad Kaczawą”. Oprócz fotografii na wystawie zaprezentowano eksponaty przekazane przez Łemków wysiedlonych w czasie akcji „Wisła” na Dolny Śląsk. Wystawa będzie czynna do 14 marca 2019 r. Wstęp wolny