Antoni Kroh o Łemkach

15 listopada 2016 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: ,

za_tanta_gora_tytTak jak wcześniej zapowiadaliśmy, na początku listopada nakładem wydawnictwa „Iskry” ukazała się wreszcie długo oczekiwana książka Antoniego Kroha pt. Za tamta górą. Wspomnienia łemkowskie, z której dwa rozdziały opublikowaliśmy w Płajach 50 i 51. Książka liczy ponad 300 stron w twardej oprawie i zawiera liczne ilustracje. Jednoczesnie z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że we wtorek 29 listopada  2016 r. w księgarni MDM przy ul. Koszykowej w Warszawie odbędzie się promocja książki i spotkanie z jej autorem, na które serdecznie zapraszamy. A jako zachętę do lektury i spotkania z autorem zamieszczamy fragment z rozdziału zatytułowanego „Punkt wyjścia”

Łemkowie pytali wielokrotnie czego od nich chcę. (…)antoni_kroh_n
Czego chciałem? Postaram się opowiedzieć, bo to już nie tylko moja sprawa.
Czułem dla nich szacunek i podziw. Że tak trzymają się swojego, wbrew wszystkiemu. Zastanawiali mnie, fascynowali.
Byłem ich ciekaw. Usiłowałem zrozumieć, jak to jest: żyć w Polsce od stuleci, u siebie, ale nie być Polakiem. Co z tego wynika, na co dzień, tu i teraz. Jak można nieustannie dźwigać poczucie niepojętej krzywdy i usiłować pojąć to, czego na zdrowy rozum pojąć się nie da. Jak sięgać do pogruchotanej, anachronicznej tradycji chłopskiej i co z tego może wyniknąć dla człowieka końca XX wieku. Jak łykać mniejsze i większe upokorzenia za to, że się jest tym, kim się po prostu jest.
Jak decydowano się na powrót do wsi, której nie było? Niekiedy znacznie na tym tracąc materialnie, rezygnując ze stabilizacji (a niektórzy Łemkowie już zaczęli odnajdywać się na zachodzie). Wrócić do siebie, ale przecież nie do siebie ? Kupować od osadników rodzinne zagrody – jak przebiegały takie rozmowy, co ludźmi powodowało? A stosunek osadników do powracających autochtonów – nieufny, częstokroć wrogi?
Bardzo chciałem o tym napisać, ale bałem się. Czytaj dalej →

Vincenz zawitał do Bydgoszczy

9 listopada 2016 | Wydarzenia | Na temat: ,

vincenz_bydgoszczUprzejmie informujemy, że od 8 listopada do 10 grudnia wystawę pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego można oglądać w Bibliotece Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy przy ul. Karola Szymanowskiego 3 (w holu na I piętrze). Więcej o samej wystawie w naszych wcześniejszych postach. Jest to już dwudziesta lokalizacja peregrynującej po Polsce wystawy, a więc doskonała okazja, żeby raz jeszcze podziękować jej organizatorom za bezprecedensowy wkład katalog_mw popularyzację twórczości Stanisława Vincenza w Polsce i jednocześnie złożyć im na tę okoliczność serdeczne gratulacje. Jak już informowaliśmy, wystawie towarzyszy od niedawna obszerny Katalog, z którego pozwoliliśmy sobie zaczerpnąć pewien fragment, może też trochę jako komentarz do bieżących wydarzeń:
„Myślę, że gdyby Pan, Stempowski, Czapski i jeszcze paru takich ludzi było skupionych w jednym miejscu, w którym i mnie wolno byłoby przebywać, założylibyśmy wspólnie nowy naród, o zabarwieniu huculsko-chasydzkim, bo z istniejącymi jakoś trudno jest wytrzymać.”
Z listu Józefa Wittlina do Stanisława Vincenza, 1950 r.

Ślady dawnych wsi karpackich

7 listopada 2016 | Wydarzenia

wies_zaginionaMuzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” jest organizatorem 2. międzynarodowej interdyscyplinarnej konferencji naukowej z cyklu „Wieś Zaginiona” pt. „Wieś miniona, lecz obecna: ślady dawnych wsi i ich badania”, która odbędzie się w dniach 16-17 listopada 2016 r. w siedzibie muzeum przy ul. Parkowej 25. W jej programie przewidziano wiele ciekawych referatów, w tym kilka na tematy karpackie:
– Osadnicze „rozpoznanie bojem”? Zaginione średniowieczne wsie ziemi muszyńskiej, dr Krzysztof Fokt (Uniwersytet Jagielloński);
– Czytanie znaków – wysiedlone wsie polsko-ruskie (relikty po 70 latach nieistnienia), mgr Katarzyna Trojanowska (Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej); Czytaj dalej →

W kręgu ikony Jerzego Wojtowicza

4 listopada 2016 | Wydarzenia

ikony_j_wojtowiczaMuzeum Podkarpackie w Krośnie zaprasza na wystawę pt. „W kręgu ikony Jerzego Wojtowicza” prezentującą obrazy nawiązujące do stylistyki ikon karpackich z XVI i XVII w. Odnajdziemy na niej najważniejsze tematy ikonograficzne – „Mandylion”, „Deesis”, „Matkę Boską Hodegetrię”, „Sąd Ostateczny” i inne. Autorska wystawa Jerzego Wojtowicza nawiązuje do bogactwa i odmienności sztuki sakralnej Karpat. Będzie można ją oglądać od listopada 2016 r. do stycznia 2017 r.
Jerzy Wojtowicz jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Pracuje od 1981 r. w Pracowni Konserwacji Zabytków przy Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. W swoim dorobku ma wiele wystaw w Polsce i za granicą, oraz liczne prace konserwatorskie, m.in. polichromii w cerkwi prawosławnej w Komańczy, rekonstrukcję ikonostasu w cerkwi grekokatolickiej w Komańczy, restaurację zespołu ikon w klasztorze prawosławnym w Jabłecznej oraz współudział w konserwacji zespołu ikon karpackich w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
W środę 23 listopada o godz. 17 w Pałacu Biskupim (ul. Piłsudskiego 16) odbędzie się Spotkanie Muzealne z Jerzym Wojtowiczem. Serdecznie zapraszamy

Tematy żydowskie w Bibliotece Vincenzowskiej

2 listopada 2016 | Nowości wydawnicze | Na temat:

vinc_tem_zyd_okladWątki żydowskie, a zwłaszcza chasydzkie, należą do kluczowych elementów narracji Vincenzowego cyklu Na wysokiej połoninie i były już wielokrotnie analizowane i komentowane. W wydanej właśnie w Bibliotece Vinceznowskiej książce pt. Stanisława Vincenza tematy żydowskie jej autorka, Dorota Burda-Fischer przedstawia je w szerokim kontekście biograficznym, uwzględniając twórczość eseistyczną Vincenza oraz przede wszystkim prace o duchowości żydowskiej. W syntetycznym ujęciu dzieła „kabalisty z Czarnohory” odsłania się oryginalna wielowarstwowa struktura literacko-wspomnieniowa, poddana imperatywowi pamięci o ofiarach Zagłady i wpisana w jeden z najważniejszych dyskursów współczesności – debatę o źródłach zła.
Dorota Burda-Fischer jest absolwentką Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tytuł doktora nauk o literaturze uzyskała na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Mieszka w Izraelu, wykłada na Uniwersytecie Hajfy. Prowadzi badania nad tematyką żydowską w literaturze polskiej – twórczością Stanisława Vincenza zajmuje się od dziesięciu lat. 
Dorota Burda-Fischer, Stanisława Vincenza tematy żydowskie, wyd. I, Wrocław 2015, Agencja Wydawnicza „a linea”, 189 s. Czytaj dalej →

Nagrodzono karpackie książki

28 października 2016 | Książki | Na temat: , , ,

Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK, spółka „Targi w Krakowie” oraz Wydawnictwo Karpaty – Andrzej Łączyński są organizatorami I Konkursu na najlepsze wydawnictwa o górach, którego rozstrzygnięcie miało miejsce w dniu wczorajszym (27.10.2016), w trakcie Targów Książki w Krakowie. Wśród nagrodzonych książek znalazły się oczywiście liczne pozycje dotyczące Karpat i tak:
– wśród albumów na dwóch pierwszych miejscach uplasowały się pozycje wydane przez Tatrzański Park Narodowy i Muzeum Tatrzańskie – Sztuki piękne pod Tatrami, Teresy Jabłońskiej (Zakopane 2015) i Tatrzańska Atlantyda, Piotra Mazika, (Zakopane 2014);
– wśród przewodników zwyciężył Przewodnik po północnej Rumunii. Bukowina, Maramuresz, Stanisława Figla i Piotra Krzywdy, wydany przez Oficynę Wydawniczą „Rewasz” (Pruszków 2014), a drugie miejsce zajął przewodnik skiturowy Tatry na nartach, Wojciecha Szatkowskiego, wydany przez Tatrzański Park Narodowy (Zakopane 2014);
okladki Czytaj dalej →

Jan Małachowski – zapomniany fotograf Tatr

25 października 2016 | Wydarzenia | Na temat:

czarny_stawMuzeum Ziemi PAN w Warszawie zaprasza serdecznie na wystawę fotograficzną zatytułowana „Jan Małachowski – zapomniany fotograf Tatr”, której wernisaż odbędzie się w siedzibie Muzeum we wtorek 8 listopada 2016 r. o godz. 18. Wystawę można oglądać do 30 grudnia br. w godzinach funkcjonowania Muzeum. Serdecznie zapraszamy.
Jan Małachowski (1886 – 1917). Malarz, fotograf, taternik, narciarz i ratownik tatrzański. Należał do najlepszych fotografów tatrzańskich początku XX wieku. Wydawał swe zdjęcia na pocztówkach pod firmą JAHEMA (Jan i Helena Małachowscy) i zamieszczał w wielu ówczesnych publikacjach. W latach międzywojennych ukazały się dwa albumiki z jego zdjęciami z Tatr i Zakopanego. Małachowski był zamiłowanym turystą i taternikiem, uczestniczył w szeregu pierwszych przejść zimowych. Był też członkiem TOPR biorąc czynny udział w wyprawach ratunkowych.

Vincenz w Legnicy

25 października 2016 | Wydarzenia | Na temat: ,

vinc_legnicaJak donosi nasz korespondent, wędrująca wystawa pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego zanotowała nową odsłonę, w związku z czym mieszkańcy kolejnego polskiego miasta mają jedyną w swoim rodzaju okazję dowiedzenia się kim był Stanisław Vincenz, a przy okazji także co nieco o Huculszczyźnie. Tym razem stało się to 23 października w gościnnych progach Zamku Piastowskiego w Legnicy (Plac Zamkowy 1), stanislaw_vincenz_dmytro_urszedzukgdzie wystawę będzie można oglądać do 18 listopada. Więcej o samej wystawie w naszych wcześniejszych postach. Wystawie i tym razem będą towarzyszyć różne ciekawe wydarzenia: 4 listopada o godz. 12 w Centrum Kształcenia Ustawicznego i Językowego Kadr dr Jan Choroszy wygłosi wykład dla młodzieży o twórczości Stanisława Vincenza, a wątki vincenzowskie pojawią się także w trakcie debaty o wychowaniu do dialogu, która odbędzie się w ramach konferencji organizowanej 18 listopada w legnickiej filii Dolnośląskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli. Zapraszamy.

Nagroda POLIN 2016 dla dukielskiego działacza

21 października 2016 | Wydarzenia | Na temat:

jacek_koszczanPodczas uroczystej gali w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie wręczono Nagrodę POLIN 2016 przyznawaną osobom aktywnie działającym na rzecz ochrony pamięci o polskich Żydach. Laureatem tego rocznej, już drugiej edycji konkursu został Jacek Koszczan, założyciel i prezes Stowarzyszenia Na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Żydów Ziemi Dukielskiej – Sztetl Dukla. Laureat zajmuje się zarówno gromadzeniem wiedzy o Żydach z Dukli i okolic, jak i działalnością edukacyjną. Wielokrotnie organizował w Dukli Dni Kultury Żydowskiej. Jest inicjatorem i budowniczym pomnika upamiętniającego 70. rocznicę zagłady dukielskich Żydów, społecznym opiekunem cmentarzy żydowskich, zbiorowej mogiły oraz ruin synagogi w Dukli. Dzięki jego staraniom udało się doprowadzić do uhonorowania medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata dwóch rodzin z Gminy Dukla. Jest organizatorem spotkań młodzieży z Polski i Izraela. Posiada bogatą kolekcję artefaktów związanych z kulturą żydowską, które eksponuje na wystawach w kraju i za granicą. Od kilku lat organizuje obchody Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w Dukli.

Roman Frodyma o Legionach

19 października 2016 | Wydarzenia | Na temat:

legiony_frodymaMuzeum Podkarpackie w Krośnie z okazji 98. rocznicy odzyskania niepodległości serdecznie zaprasza na Spotkanie Muzealne z Romanem Frodymą zatytułowane „Legiony Polskie w Karpatach – w gawędzie przewodnickiej”, które odbędzie się 10 listopada 2016 r. o godz. 17 w Pałacu Biskupim przy ul. Piłsudskiego 16.  Wstęp 1 zł.
Roman Frodyma – przewodnik beskidzki, regionalista, członek Stowarzyszenia Przewodników Turystycznych Karpaty i Towarzystwa Karpackiego. Badacz historii cmentarzy wojennych z I wojny światowej na terenie dawnej Galicji. Od wielu lat prowadzi działania na rzecz ich ratowania. Gromadzi dokumentację historyczną, a opracowane materiały publikuje m.in. w almanachu karpackim „Płaj” i „Magurach”. Jest autorem przewodnika „Galicyjskie cmentarze wojenne”, który przez długie lata był jedną z niewielu książek na ten temat.
Tak się pięknie składa, że Roman Frodyma obchodzi w tym roku okrągłą, bo 70. rocznicę swoich urodzin, korzystając więc z okazji składamy mu serdeczne gratulacje i gorące życzenia kolejnych sukcesów na niwie ochrony wojennych cmentarzy karpackich. Wszystkiego karpackiego Roman!