Pasterstwo w Czarnohorze

24 listopada 2016 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

pasterstwo_01Nakładem Fundacji Kultury Duchowej Pogranicza ukazał się właśnie książka zatytułowana „Pasterstwo w Czarnohorze. Przyczynki do badań kultury huculskiej” pod redakcją Janusza Gudowskiego. Wypełniają ją efekty kolejnych badań gospodarki pasterskiej na Huculszczyźnie, przeprowadzonych przez autorów w paśmie Czarnohory. Są to te same miejsca, w których zespół badawczy w podobnym składzie pracował już dwukrotnie, w 1999 r. i 2009 r. Efektem tamtych badan były publikacje: Pasterstwo na Huculszczyźnie. Gospodarka – Kultura – Obyczaj, Warszawa 2001, oraz Przekształcenia gospodarki pasterskiej w ukraińskich Karpatach, Warszawa 2011. Obecny, trzeci etap prac różni się od poprzednich tym, że nastąpił po krótszej (pięcioletniej) przerwie, a do grona uczestników badań dołączyło młodsze pokolenie.

„Pasterstwo w Czarnohorze. Przyczynki do badań kultury huculskiej” pod redakcją naukową Janusza Gudowskiego, Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza, Lublin 2016, str. 156. Czytaj dalej →

Szaniec konfederatów barskich w Łupkowie

21 listopada 2016 | Wydarzenia | Na temat:

oboz_nad_lupkowem_miegOśrodek Historii Kultury Materialnej Średniowiecza i Czasów Nowożytnych Instytutu Archeologii i Etnologii PAN mieszczący się w Warszawie przy Al. Solidarności 105, zaprasza serdecznie we wtorek, 29 listopada 2016 r. o godz. 11 do sali 202 na zebranie naukowe, które wypełni wykład prof. Michała Parczewskiego pt. Szaniec konfederatów barskich w Łupkowie w Bieszczadach Zachodnich.

„Dzień z Vincenzem” w Książnicy Karkonoskiej

19 listopada 2016 | Wydarzenia | Na temat: ,

st_vincenzOd kilku dni wystawa pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego gości u stóp Karkonoszy gdzie jest eksponowana w jeleniogórskiej Książnicy Karkonoskiej przy ul. Bankowej 27. W Jeleniej Górze wystawę będzie można oglądać do 16 grudnia 2016 r. Natomiast w piątek 25 listopada o godz. 11.45 w Książnicy Karkonoskiej kuratorskim zwiedzaniem wystawy rozpocznie się „Dzień Vincenzowski”.  O godz. 12 dr Jan Choroszy wygłosi wykład popularnonaukowy „O pisarstwie pracownika duchowego” adresowany do młodzieży licealnej; o 13.30 planowana jest projekcja filmu dokumentalnego pt. „Śladami Stanisława Vincenza” w reżyserii Waldemara Czechowskiego; zaś o godz. 15 będzie można wysłuchać drugiego wykładu dr Choroszego pt. „Vincenz i Huculszczyzna” skierowanego tym razem do kresowian, przewodników górskich, pracowników i studentów Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej i czytelników Vincenza; na koniec o godz. 19 odbędzie się wieczór literacki „Dialog o losie i duszy”, w którego trakcie Irena Rybicka z Wrocławskiego Teatru Współczesnego czytać będzie fragmenty „Rozmów ze Stanisławem Vincenzem” Ireny Vincenzowej. Wydarzenia są otwarte, a organizatorzy serdecznie zapraszają wszystkich zainteresowanych.

Drewno w architekturze

17 listopada 2016 | Wydarzenia

kolomyjaW krakowskim Hotelu Polskim „Pod Orłem” przy ul. ul. Pijarskiej 17 w dniach 18-19 listopada 2016 r. odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowa zatytułowana „Drewno w architekturze” organizowana przez Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej, Sekcję Architektury Drewnianej Komisji Urbanistyki i Architektury krakowskiego oddziału PAN i Komitet Drewna Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków (ICOMOS). Początek konferencji w piątek o godz. 10. W programie przewidziano szereg ciekawych tematów karpackich i tak: Czytaj dalej →

Zosia, która uratowała cerkiew

16 listopada 2016 | Wydarzenia


zosia_szanterZ prawdziwym żalem pragniemy poinformować, że 12 listopada 2016 roku zmarła nagle nasza Koleżanka, członkini Towarzystwa Karpackiego Zofia Szanter (1952-2016), absolwentka Instytutu Historii Sztuki Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, autorka szeregu publikacji poświęconych historii Łemkowszczyzny oraz sztuce cerkiewnej południowo-wschodniej Polski. W latach 1979-81 Zosia była organizatorką społecznej akcji remontu zabytkowej cerkwi w Przysłopiu, dzięki czemu uratowany został jeden z najcenniejszych zabytków Beskidu Niskiego. Zosia przez wiele lat zasiadała w Wielkiej Radzie Karpackiego Płaju. Była autorką wydanej wspólnie przez Towarzystwo Karpackie i PTR Kartografię książki pt. Z przeszłości Łemkowszczyzny. Dorzecze górnej Ropy, a także innej, wydanej w 2013 r. pt. Z przeszłości Łemkowszczyzny. Dzieje Przysłupia i Nowicy. Za tę ostatnia dostała nagrodę w konkursie „Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość”. Pożegnamy Ją 28 listopada o godz. 14 w kościele św. Karola Boromeusza na Starych Powązkach w Warszawie.

Antoni Kroh o Łemkach

15 listopada 2016 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: ,

za_tanta_gora_tytTak jak wcześniej zapowiadaliśmy, na początku listopada nakładem wydawnictwa „Iskry” ukazała się wreszcie długo oczekiwana książka Antoniego Kroha pt. Za tamta górą. Wspomnienia łemkowskie, z której dwa rozdziały opublikowaliśmy w Płajach 50 i 51. Książka liczy ponad 300 stron w twardej oprawie i zawiera liczne ilustracje. Jednoczesnie z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że we wtorek 29 listopada  2016 r. w księgarni MDM przy ul. Koszykowej w Warszawie odbędzie się promocja książki i spotkanie z jej autorem, na które serdecznie zapraszamy. A jako zachętę do lektury i spotkania z autorem zamieszczamy fragment z rozdziału zatytułowanego „Punkt wyjścia”

Łemkowie pytali wielokrotnie czego od nich chcę. (…)antoni_kroh_n
Czego chciałem? Postaram się opowiedzieć, bo to już nie tylko moja sprawa.
Czułem dla nich szacunek i podziw. Że tak trzymają się swojego, wbrew wszystkiemu. Zastanawiali mnie, fascynowali.
Byłem ich ciekaw. Usiłowałem zrozumieć, jak to jest: żyć w Polsce od stuleci, u siebie, ale nie być Polakiem. Co z tego wynika, na co dzień, tu i teraz. Jak można nieustannie dźwigać poczucie niepojętej krzywdy i usiłować pojąć to, czego na zdrowy rozum pojąć się nie da. Jak sięgać do pogruchotanej, anachronicznej tradycji chłopskiej i co z tego może wyniknąć dla człowieka końca XX wieku. Jak łykać mniejsze i większe upokorzenia za to, że się jest tym, kim się po prostu jest.
Jak decydowano się na powrót do wsi, której nie było? Niekiedy znacznie na tym tracąc materialnie, rezygnując ze stabilizacji (a niektórzy Łemkowie już zaczęli odnajdywać się na zachodzie). Wrócić do siebie, ale przecież nie do siebie ? Kupować od osadników rodzinne zagrody – jak przebiegały takie rozmowy, co ludźmi powodowało? A stosunek osadników do powracających autochtonów – nieufny, częstokroć wrogi?
Bardzo chciałem o tym napisać, ale bałem się. Czytaj dalej →

Vincenz zawitał do Bydgoszczy

9 listopada 2016 | Wydarzenia | Na temat: ,

vincenz_bydgoszczUprzejmie informujemy, że od 8 listopada do 10 grudnia wystawę pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego można oglądać w Bibliotece Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy przy ul. Karola Szymanowskiego 3 (w holu na I piętrze). Więcej o samej wystawie w naszych wcześniejszych postach. Jest to już dwudziesta lokalizacja peregrynującej po Polsce wystawy, a więc doskonała okazja, żeby raz jeszcze podziękować jej organizatorom za bezprecedensowy wkład katalog_mw popularyzację twórczości Stanisława Vincenza w Polsce i jednocześnie złożyć im na tę okoliczność serdeczne gratulacje. Jak już informowaliśmy, wystawie towarzyszy od niedawna obszerny Katalog, z którego pozwoliliśmy sobie zaczerpnąć pewien fragment, może też trochę jako komentarz do bieżących wydarzeń:
„Myślę, że gdyby Pan, Stempowski, Czapski i jeszcze paru takich ludzi było skupionych w jednym miejscu, w którym i mnie wolno byłoby przebywać, założylibyśmy wspólnie nowy naród, o zabarwieniu huculsko-chasydzkim, bo z istniejącymi jakoś trudno jest wytrzymać.”
Z listu Józefa Wittlina do Stanisława Vincenza, 1950 r.

Ślady dawnych wsi karpackich

7 listopada 2016 | Wydarzenia

wies_zaginionaMuzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” jest organizatorem 2. międzynarodowej interdyscyplinarnej konferencji naukowej z cyklu „Wieś Zaginiona” pt. „Wieś miniona, lecz obecna: ślady dawnych wsi i ich badania”, która odbędzie się w dniach 16-17 listopada 2016 r. w siedzibie muzeum przy ul. Parkowej 25. W jej programie przewidziano wiele ciekawych referatów, w tym kilka na tematy karpackie:
– Osadnicze „rozpoznanie bojem”? Zaginione średniowieczne wsie ziemi muszyńskiej, dr Krzysztof Fokt (Uniwersytet Jagielloński);
– Czytanie znaków – wysiedlone wsie polsko-ruskie (relikty po 70 latach nieistnienia), mgr Katarzyna Trojanowska (Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej); Czytaj dalej →

W kręgu ikony Jerzego Wojtowicza

4 listopada 2016 | Wydarzenia

ikony_j_wojtowiczaMuzeum Podkarpackie w Krośnie zaprasza na wystawę pt. „W kręgu ikony Jerzego Wojtowicza” prezentującą obrazy nawiązujące do stylistyki ikon karpackich z XVI i XVII w. Odnajdziemy na niej najważniejsze tematy ikonograficzne – „Mandylion”, „Deesis”, „Matkę Boską Hodegetrię”, „Sąd Ostateczny” i inne. Autorska wystawa Jerzego Wojtowicza nawiązuje do bogactwa i odmienności sztuki sakralnej Karpat. Będzie można ją oglądać od listopada 2016 r. do stycznia 2017 r.
Jerzy Wojtowicz jest absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Pracuje od 1981 r. w Pracowni Konserwacji Zabytków przy Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. W swoim dorobku ma wiele wystaw w Polsce i za granicą, oraz liczne prace konserwatorskie, m.in. polichromii w cerkwi prawosławnej w Komańczy, rekonstrukcję ikonostasu w cerkwi grekokatolickiej w Komańczy, restaurację zespołu ikon w klasztorze prawosławnym w Jabłecznej oraz współudział w konserwacji zespołu ikon karpackich w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
W środę 23 listopada o godz. 17 w Pałacu Biskupim (ul. Piłsudskiego 16) odbędzie się Spotkanie Muzealne z Jerzym Wojtowiczem. Serdecznie zapraszamy

Tematy żydowskie w Bibliotece Vincenzowskiej

2 listopada 2016 | Nowości wydawnicze | Na temat:

vinc_tem_zyd_okladWątki żydowskie, a zwłaszcza chasydzkie, należą do kluczowych elementów narracji Vincenzowego cyklu Na wysokiej połoninie i były już wielokrotnie analizowane i komentowane. W wydanej właśnie w Bibliotece Vinceznowskiej książce pt. Stanisława Vincenza tematy żydowskie jej autorka, Dorota Burda-Fischer przedstawia je w szerokim kontekście biograficznym, uwzględniając twórczość eseistyczną Vincenza oraz przede wszystkim prace o duchowości żydowskiej. W syntetycznym ujęciu dzieła „kabalisty z Czarnohory” odsłania się oryginalna wielowarstwowa struktura literacko-wspomnieniowa, poddana imperatywowi pamięci o ofiarach Zagłady i wpisana w jeden z najważniejszych dyskursów współczesności – debatę o źródłach zła.
Dorota Burda-Fischer jest absolwentką Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tytuł doktora nauk o literaturze uzyskała na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. Mieszka w Izraelu, wykłada na Uniwersytecie Hajfy. Prowadzi badania nad tematyką żydowską w literaturze polskiej – twórczością Stanisława Vincenza zajmuje się od dziesięciu lat. 
Dorota Burda-Fischer, Stanisława Vincenza tematy żydowskie, wyd. I, Wrocław 2015, Agencja Wydawnicza „a linea”, 189 s. Czytaj dalej →