Rzeczpospolita Rafajłowska w Muzeum PW

rafajlowa_pomnikNa wystawie w Muzeum Politechniki Warszawskiej przy ul. Nowowiejskiej 24 prezentowane są od dziś fotogramy autorstwa Jana Skłodowskiego przedstawiające zachowane krzyże i mogiły polskich legionistów w Bohorodczanach, Mołotkowie, Sołotwinie, Nadwórnej, Pasiecznej, Zielonej, Rafajłowej i Dolinie Płaskiej. Są one trwałym świadectwem walk Legionu Polskiego w okrasie od października 1914 r. do marca 1915 r. w karpackich dolinach Bystrzyc Sołotwińskiej i Nadwórniańskiej.  Wystawa będzie czynna do 31 maja 2016 r.

O drewnianych cerkwiach Bukowiny i Galicji

szczerbakiwskij_01Na portalu bibliofilsko-aukcyjnym secretera.pl w katalogu VI Aukcji internetowej książek i  grafiki, która rozpocznie się 2 kwietnia 2016 r. o godz. 10 pod pozycją 353 można znaleźć bardzo ciekawą książkę wydaną w Pradze w 1926 r. o drewnianych cerkwiach, kapliczka, krzyżach i figurach przydrożnych Bukowiny i Galicji, której autorem jest ukraiński etnograf Danyło Szczerbakiwśkij (1877-1921).
Ščerbakivsʹkyj Danylo Mychajlavyč [Щербакі́вський Дани́ло Михайлович]. Ukraïns’ke mystectvo. [T.] II. Bukovynsʹki i galycʹki derevljani cerkvy, nadgrobni i prydorožni chresti, figury i kaplyci. Kyïv-Praha 1926. Czytaj dalej

Konserwatorzy karpackich cerkwi

spotkania_05Na marcowych Spotkaniach Karpackich przypomnimy niezwykle ciekawe biografie dwóch osób – Barbary Tondos i Jerzego Tura, konserwatorów zabytków, których zasług w ratowaniu karpackiego dziedzictwa kulturowego, a szczególnie karpackich cerkwi, nie sposób przecenić. Ich wieloletnia działalność na terenie Karpat i Podkarpacia przyczyniła się do uratowania od zagłady wielu obiektów architektury sakralnej, a także licznych zabytków ruchomych.Jerzy_Tur_y Obydwoje mają swój udział w powstaniu karpackich skansenów i muzeów, w niezliczonych pracach konserwatorskich oraz w konsekwentnej i szczegółowej inwentaryzacji. Postaci Barbary i Jerzego przypomni ich córka Katarzyna Tur-Marciszuk oraz zaproszeni goście, współpracownicy naszych bohaterów.  Spotkania będą jednocześnie wernisażem wystawy  zatytułowanej „Zabytki na karpackich bezdrożach”, na której została zaprezentowana część bogatego zbioru negatywów i odbitek fotograficznych wykonanych w trakcie wieloletnich prac inwentaryzatorskich i konserwatorskich prowadzonych przez Barbarę Tondos i Jerzego Tura. Zapraszamy jak zwykle serdecznie i jak zwykle w piątek, 18 marca 2016 r. o godz. 18 do Muzeum Ziemi PAN, w Warszawie przy al. Na Skarpie 27 (Willa Pniewskiego).

Czytaj dalej

O Łopience w zakopiańskiej „Kolibie”

plakatTowarzystwo Karpackie i Muzeum Tatrzańskie mają zaszczyt zaprosić na wystawę zatytułowaną „Za górą – historia cerkwi w Łopience”, która opowiada o ostatnich 90 latach istnienia tej wyjątkowej świątyni. To opowieść o miejscu szczególnym będącym największym bieszczadzkim greckokatolickim sanktuarium Maryjnym. O historii tragicznej niosącej zniszczenie i śmierć, i o historii pozytywnej – o wysiłkach i trudach odbudowy cerkwi, o ewenemencie przywrócenia do życia zniszczonej świątyni, o miejscu dotkniętym palcem Boga, gdzie miłość odniosła zwycięstwo nad obojętnością i nienawiścią. Chociaż na fotografiach dominuje cerkiew pw. św. Paraskewi, to jest to także historia ludzi – tych, którzy tu mieszkali kiedyś i tych wszystkich, kolibaktórzy ratując cerkiew pozostawili tutaj cząstkę samego siebie. I jak każda historia nie kończy się w tym miejscu, ale będzie miała swój dalszy ciąg, w którym każdy może dopisać kolejny rozdział. Wystawa będzie eksponowana w „Willi Koliba” przy ulicy Kościeliskiej 18, będącej filią Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem w terminie od 13 marca do końca kwietnia. Wernisaż odbędzie się w niedzielę 13 marca 2016 r. o godz. 13.

Zabytki na karpackich bezdrożach

zz_plakatSerdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy zatytułowanej „Zabytki na karpackich bezdrożach”, na której została zaprezentowana część bogatego zbioru negatywów i odbitek fotograficznych wykonanych w trakcie wieloletnich prac inwentaryzatorskich i konserwatorskich prowadzonych przez Barbarę Tondos i Jerzego Tura. Zbiór ten znajdujący się obecnie w dyspozycji córki autorów Katarzyny Tur-Marciszuk, zawiera zarówno szklane klisze, negatywy i pliki cyfrowe, jak i czarno-białe oraz kolorowe odbitki. Niestety, nie jest on jeszcze w pełni opracowany, ale sądząc po przedstawionych na wystawie fotogramach godny jest zainteresowania historyków sztuki, konserwatorów i miłośników karpackiej architektury. Czytaj dalej

Vincenz pod Jasną Górą

vinc_pod_jasnaWystawa „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego, której wędrówkę po Polsce śledzimy z radością już od dwóch lat, trafiła teraz do Częstochowy. Od 21 lutego do 22 kwietnia 2017 r. można ją oglądać na Wydziale Elektrycznym Politechniki Częstochowskiej przy al. Armii Krajowej 17 (pawilon B, hol główny). Serdecznie zapraszamy do jej oglądania. Więcej o samej wystawie w naszych wcześniejszych postach.

Rozmowa z Ojcem i Mamą (Płaj 38)

Katarzyna Tur-Marciszczuk rozmawia z Jerzym Turem i Barbarą Tondos

02_boze_narodzenie_2006Czas tak biegnie, że obejrzeć się niemożna – mawiał Józef Ignacy Kraszewski. Dlatego pozostawił po sobie wspomnienia z Polesia, Wołynia i Litwy. W ciągu mojego czterdziestoletniego życia świat zmieniał się dużo szybciej niż za czasów Kraszewskiego, tym bardziej więc odczuwałam potrzebę utrwalenia tego, co odchodzi. Najlepiej mogli mi w tym pomóc rodzice, dlatego odwołując się do możliwości współczesnej techniki, utrwaliłam kilka rozmów z nimi. Oto fragmenty obszernego zapisu, który – mimo że jeszcze surowy – oddaje ducha tamtych dni, pozwalając przybliżyć się do okresu powojennego i odczuć styl życia niepokazywany w żaden sposób przez środki masowego przekazu czy seriale telewizyjne. Rozmowy te wynikły w sposób trochę przypadkowy. Powracające na forum życia społecznego rozważania i wartościowania przeszłości także i mnie skłoniły któregoś razu do zadania pytania, które w podtekście miało niepokój: czy mój ojciec sprzedał się partii komunistycznej. Odpowiedź doprowadziła do długich i bardzo ciekawych rozmów.

Katarzyna Tur-Marciszczuk

Katarzyna Tur-Marciszuk: Jak to się stało, że zostałeś wojewódzkim konserwatorem zabytków w Rzeszowie? Czytaj dalej

Urszula Janicka-Krzywda – etnograf spod Babiej Góry

spotkania_ujkLutowe Spotkania Karpackie – z Babią Górą w tle – będą miały wyjątkowy charakter, poświęcimy je bowiem pamięci Urszuli Janickiej-Krzywdy, osobie która kochała i rozumiała góry jak mało kto. Urszula była etnografem, badaczką kultury ludowej Karpat, folklorystką, a także członkinią Towarzystwa Karpackiego. Była też autorką niezliczonej ilości książek i artykułów poświęconych kulturze karpackich górali. Szczególnie karpackie zbójnictwo, zwyczaje i obrzędy pasterskie, góralskie czary i wierzenia nie miały dla niej żadnych tajemnic. Specjalnym gościem Spotkań będzie mąż Urszuli, Piotr Krzywda autor wielu karpackich przewodników, także członek Towarzystwa Karpackiego.
W programie przewidujemy m. in.:ula_01a
– Przypomnienie postaci Urszuli Janickiej-Krzywdy;
– Fragmenty wywiadu Urszuli Janickiej-Krzywdy „Jestem etnografem”;
– Wiersze Urszuli Janickiej-Krzywdy;
– Film dokumentalny „Babiogórcy Urszuli Janickiej-Krzywdy”;
– Relacja o początkach zespołu Juzyna;
– oraz opowieść o regionie babiogórskim jako najbliższym sercu polu aktywności etnograficznej Urszuli Janickiej-Krzywdy.
Zapraszamy serdecznie w piątek 19 lutego 2016 r. o godz. 18 do Muzeum Ziemi PAN, w Warszawie przy al. Na Skarpie 27. Czytaj dalej

Matka Boża Zbójnicka w Beskidzkim Sanktuarium (Płaj 8)

Urszula Janicka-Krzywda

MB_InwaldzkaNa obrzeżu Beskidu Małego, na pograniczu Pogórza Śląskiego, nad potokiem Stawki — dopływem Wieprzówki wpadającej do Skawy, przy szosie E 7, u stóp pasemka Wapiennicy (531 m npm.) i Ostrego Wierchu (562 m npm.) leży niewielka wieś Inwałd. Położona jest na obszarze województwa bielsko-bialskiego, zaś w administracji kościelnej należy do dekanatu Andrychów diecezji bielsko-żywieckiej.
Osada Inwałd wzmiankowana jest po raz pierwszy w dokumentach w 1318 r. Była wtedy własnością dworzanina królewskiego, Jakusza Ligęzy. W rękach rodu Ligęzów pozostawała do połowy XV w. W następnych stuleciach przechodziła we władanie kolejnych właścicieli.
Parafia w Inwałdzie istniała już w początkach XIV stulecia. Pierwszy drewniany kościół wzniesiono tu w latach 1325-27. Fundatorem jego był ówczesny dziedzic Inwałdu — wspomniany już Jakusz Ligęza. Świątynia została przebudowana w pierwszej połowie XVI w., a następnie powiększona. W latach 1747-50 powstał nowy, murowany kościół fundacji kolejnego dziedzica Inwałdu, kasztelana wojnickiego Franciszka de Schwarzenberg-Czarnego. W 1885 r. świątynia spłonęła, została jednak wkrótce odrestaurowana, głównie z funduszy ówczesnego proboszcza, kolatora Inwałdu hr. Feliksa Romera i parafian. Czytaj dalej

Po łopieńskiej kolędzie

koledowanie_2016_01Tym razem nie było nieprzewidzianych sytuacji. Słoneczny poranek napawał optymizmem, a resztki śniegu dawały zimową oprawę. W Łopience śniegu było trochę więcej, ale więcej było także lodu na drodze i ścieżkach przed cerkwią. Trzeba było posypać ścieżki piaskiem, co nie było proste, bo piasek zamarzł. Przed dziesiątą było już w cerkwi kilka osób. Agnieszka zabrała się do aranżacji szopki i dekorowania ołtarza, a Dorotka do przygotowania kącika herbacianego. Specjalnie na kolędowanie została przywieziona ikona Bożego Narodzenia, ale także termosy z wrzątkiem i ciasteczka.
Czytaj dalej