W poniedziałek 2 września 2024 roku w Jaśliskach miała miejsce piękna uroczystość wieńcząca wieloletnie starania o przywrócenie na swoje miejsce jaśliskiego kirkutu. Cmentarz żydowski w Jaśliskach powstał w 1883 roku i istniał przez następne 60 lat, do czasu, kiedy naziści wymordowali miejscową społeczność żydowską, a znajdujące się na cmentarzu macewy przeznaczyli do wymurowania młynówki. Zapomniany, pozbawiony nagrobków cmentarz, nie przestał być cmentarzem, jednak – nie zgodnie z obowiązującym prawem – jego teren sprzedano miejscowemu rolnikowi.
Minęło kolejne 60 lat i leżące w Bełczy macewy postanowił z niej wydobyć Szymon Modrzejewski wraz ze swoją Nieformalna Grupą Kamieniarzy „Magurycz”. W 2006 roku Towarzystwo Karpackiego, w ramach którego działał „Magurycz”, dzięki staraniom Szymona podpisało z Gminą Dukla umowę na dofinansowanie prac wydobywczych. Opiewała ona na kwotę 5000 zł (sic!) i musiała wystarczyć na przejazdy i wyżywienie woluntariuszy, materiały do czyszczenia i impregnacji macew oraz na ich transport. I udało się! Wyciągnięte z rzecznego mułu i żwiru macewy trafiły do szopy w Posadzie Jaśliskiej. O samym wydobyciu macew i o wydarzeniach i kontekstach mu towarzyszących można przeczytać w zamieszczonym przez Szymona Modrzejewskiego w 32 tomie Almanachu karpackiego „Płaj” sprawozdaniu.
Wydobycie macew stało się inspiracją do kolejnych działań zmierzających do powrotu jaśliskiego kirkutu na swoje miejsce. Dzięki staraniom wielu ludzi, w tym mi. in. wójta Jaślisk Pawła Dańczaka, przewodniczącego Komitetu Odnowy Cmentarza Żydowskiego w Jaśliskach Szymona Jakoba Szwarca, a przede wszystkim dzięki uporowi i determinacji Adama Bartosza, po kilkunastu latach teren cmentarza udało się odzyskać. Wykupiło go Centrum Historii Żydów Polskich w Dynowie. Schowane przed laty w szopie macewy mogły wrócić na jego teren. Ustawiono je oczywiście w miejscach przypadkowych, wszak niemożliwe było przypisanie ich właściwym pochówkom. Ale można z nich odczytać imiona i nazwiska pochowanych tu osób i to jest najważniejsze. A także to, że cmentarz znowu stał się cmentarzem.
