W dniach od 7 kwietnia do 25 czerwca 2006 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie prezentowana będzie wystawa poświęcona twórczości Rafała Malczewskiego (1892-1965) w kontekście socjologicznego,narodowego, artystycznego i literackiego mitu środowiska Zakopanego.Wystawa prezentuje twórczość Rafała Malczewskiego jako malarza, rysownika, pisarza, fotografa, współtwórcy filmów – przedstawioną natle bogatego środowiska artystycznego i intelektualnego Zakopanego wlatach 1918-1939. Rafał Malczewski mieszkał w zimowej stolicy Polski od1917 do 1939 roku, był kronikarzem, komentatorem wydarzeń, nie tylko malował i rysował, ale jako felietonista stał się nieocenionym źródłem naszej wiedzy o Zakopanem okresu międzywojnia.
Mało znane lub zapomniane obrazy artysty pochodzące ze zbiorów muzeów i osób prywatnych ukazane na tle działalności innych artystów, pisarzy, muzyków, polityków – ujawniają proces kształtowania się MITU ZAKOPANEGO w polskiej kulturze. Mitu złożonego, o wielu wątkach, niektórych szeroko znanych, innych wręcz tajemnych lub celowo ukrywanych. Wystawa jest też przypomnieniem wielu wybitnych osobowości i osobistości, wybrane tematy-rozdziały wystawy zostaną przedstawione problemowo.
Republika Zakopiańska. Artyści jako politycy
Stanisław Ignacy Witkiewicz – demon Zakopanego
Leon Chwistek i wizje „Hotelu w Zakopanem”
Teatry zakopiańskie w latach międzywojennych (Teatr Witkacego, Teatr Roj-Rytardowej, Teatry jednego spektaklu)
Harenda jako salon literacki
Szkolnictwo artystyczne w Zakopanem
Dom Biruli-Białynickich – lekarze i artyści, kolekcjonerzy i twórcy. Zakopiańskie środowiska.
Dom pod Jedlami
Muzyka w Zakopanem. Koncerty i kompozytorzy. Karol Szymanowski, Egon Petri, Konstanty Regamay
Muzeum Tatrzańskie i postać Zborowskiego
Skoczylas, Stryjeńska i artyści z kręgu „Rytmu”
Cepry i górale: sztuka, muzyka, literatura na styku dwóch kultur i cywilizacji, wzajemne inspiracje i animozje
Koncepcje urbanistyki przyrodniczej Karola Stryjeńskiego
Wielcy goście ze świata
Kornel Makuszyński i Zakopane, pielgrzymki dziecięce
Gombrowicz w Zakopanem
Restauracja Karpowicza jako miejsce artystycznych spotkań
Sanatoria gruźlicze, pensjonaty, restauracje, kawiarnie – świat spotkań. Księgarnie i kluby.
Taternicy, alpiniści, ratownicy, narciarze – „kultura i styl życia nieustraszonych”
Bobkowscy i narodziny „wielkiej turystyki” – kolejka na Kasprowy, skocznia, kolejka na Gubałówkę.
Sport i sztuka. Bronisław Czech, Helena Marusarzówna, Janina Loteczkowa i in.
Wyścigi samochodowe, motocyklowe, balonowe, lotnicze – powiew szaleństwa
Sztuka reklamowa i szkoła plakatu zakopiańskiego
Film o górach. Wenecka nagroda dla „Białego śladu” i kształtowanie się dokumentu fabularnego.
Fotografia tatrzańska.
Prasa zakopiańska. Gazety codziennie i efemerydy artystyczne
Zapomniane Judeum Zakopiańskie. Synagoga i losy wygnanych
Salon polityczny i artystyczny generała Wieniawy-Długoszowskiego.
Wystawę zorganizowano we współpracy z Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem.
Komisarze: Dorota Folga Januszewska, Teresa Jabłońska