Wszystko na temat: Beskid Niski

O Łopience w stulecie niepodległości

Serdecznie zapraszamy 14 kwietnia 2018 r. na godz. 10 do Gminnego Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej na kolejną Sesję Informacyjno-Prelekcyjną „Czas dla Łopienki”. Poza tradycyjnymi informacjami o działalności Towarzystwa Karpackiego w Łopience, planach na najbliższy rok oraz informacjami Nadleśnictwa Baligród, Nadleśnictwa Cisna, Stowarzyszenia Ratowania Cerkwi w Baligrodzie i Stowarzyszenia Rozwoju Wetliny i Okolic będziemy mieli okazję wysłuchania referatów nawiązujących do 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Zaproszeni zostali znawcy tematu.
Robert Lipelt – prof. PWSZ, historyk, redaktor Rocznika Sanockiego, członek Rady Muzeum Historycznego w Sanoku opowie o zmianach społecznych i gospodarczych na Ziemi Sanockiej, które miały znaczący wpływ na proces odzyskiwania niepodległości. Czytaj dalej

Dukla i okolice na starej fotografii

W imieniu Stowarzyszenia „Pod Karpatami” serdecznie zapraszamy w czwartek
5 kwietnia 2018 r. na premierową prezentację książki pt. „Dukla i okolice na starej fotografii”, która odbędzie się w „Starym Kinie” w Dukli przy ulicy Kościuszki 4,
a której towarzyszyć będzie wystawa zdjęć przedstawiających powojenną Duklę.
W programie przewidziano m.in. pokaz przedwojennych fotografii, opowiadania oraz niespodzianki. Będzie można także zakupić promowaną książki po promocyjnej cenie.

Dukla i okolice na starej fotografii, red. Justyna Chabińska, Wydawnictwo Stowarzyszenie „Pod Karpatami”, Dukla 2018, Stron 122

250. rocznica zawiązania Konfederacji Barskiej

Dokładnie 250 lat temu 29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu zawiązana została konfederacja generalna szlachty Rzeczypospolitej w obronie wiary i wolności narodu przeciw – jak napisano w akcie jej założenia – „jarzmu niewolniczemu syzmatyków”. Czy było to pierwsze polskie powstanie, czy też spóźniona o dwa wieki wojna religijna, czy może – jak pisał Stanisław Cat-Mackiewicz upiorzyca, która wyssały z Polski życie państwowe, tego tu nie rozstrzygniemy. Najpewniej – jak często w naszej historii – była wszystkim tym po trosze, piękna i wzniosła w intencjach stających do walki, pokrętna i zaślepiona politycznie, fatalna i opłakana w skutkach. Jednak z karpackiego punktu widzenia ta trwająca blisko pięć lat wojna, była przede wszystkim ważnym wydarzeniem, którego wiele istotnych epizodów działo się w Beskidach i którego ślady w karpackim krajobrazie, tak fizycznym jak i kulturowym odnajdujemy do dziś. Splątane echa tamtych dni dziś jeszcze wzbudzają emocje i mimo, że na mogiłach żołnierzy Pułaskiego na górze Jawor nad Wysową stoi dziś cerkiewka będąca łemkowskim sanktuarium, Łemkowie nie zgadzają się na pomnik Pana Kazimierza w Wysowej, choć wiadomo, że w jego piechocie służyło wielu Rusinów z beskidzkich wsi.
Na łamach Almanach Karpackiego „Płaj” tematy konfederackie poruszaliśmy wielokrotnie, dziś na okoliczność rocznicy przypominamy (w formacie pdf) artykuł Macieja Śliwy z Płaju 51 pt. Obóz konfederatów barskich pod Wysową.

Historia Karpat zapisana w nazwach

Galeria Sztuki w Rymanowie Zdroju przy ulicy Zdrojowej 40
serdecznie zaprasza w czwartek 22 lutego 2018 r. o godz. 19 na spotkanie
z dr Wojciechem Krukarem, geografem, przewodnikiem turystycznym, autorem map i przewodników, członkiem Towarzystwa Karpackiego, a przede wszystkim strażnikiem pamięci karpackich toponimów, który wygłosi prelekcję
pt. „Historia Beskidu Niskiego i Bieszczadów w świetle nazw geograficznych”. Serdecznie zapraszamy, wstęp wolny.

Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju

Bardzo nam miło otwierać nowy rok 2018 tą dobrą informacją. Otóż w tych dniach trafi do księgarń długo oczekiwana, a nawet kilkakrotnie zapowiadana kontynuacja wydanej przed dwoma laty książki członka Towarzystwa Karpackiego Stanisława Krycińskiego „Łemkowszczyzny po obu stronach Karpat”. Nosi ona tytuł „Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju”, a jej treść obejmuje sto lat dziejów Łemków żyjących na północnych stokach Karpat i ich sąsiadów Rusnaków, zamieszkujących południowy skłon tych gór. Opisano w niej okres od lat 30. XIX w., po lato 1939 r. Opowiedziane zostały narodziny łemkowskiej świadomości i literatury, działania podczas Wielkiej Wojny na terenie Beskidu Niskiego i prześladowania, jakie dotknęły Łemków w obozie internowania Thalerhof. Kolejne rozdziały opisują cmentarze wojenne, tak charakterystyczne dla tej krainy, łemkowskie starania o niezależność, a więc tzw. republiki: Floryncką i Komańczańską, a także działaczy i literatów okresu międzywojennego. Dowiemy się o powrotach do prawosławia i powstaniu Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny. Jest też sporo o życiu na łemkowskiej wsi w latach międzywojennych i łemkowskim rzemiośle z kamieniarstwem na czele. Ukazanie się części trzeciej, obejmującej czas II wojny światowej i wysiedleń oraz późniejsze losy Łemków i Rusnaków, planowane jest na wiosnę 2018 r.

Kapliczki okolic Rymanowa

Galeria Sztuki w Rymanowie Zdroju serdecznie zaprasza w środę 11 października 2017 roku o godz. 19 na prelekcję członka Towarzystwa Karpackiego, przewodnika beskidzkiego Jana Tomkiewicza zatytułowaną „Kapliczki i kamieniarka okolic Rymanowa”. Wstęp wolny.

Karpackie akcenty wśród nagród Fundacji Polcul

W sobotę 20 maja w Warszawie w Bibliotece Muzeum Powstania Warszawskiego odbyła się niezwykle sympatyczna uroczystość wręczenia tegorocznych wiosennych wyróżnień Fundacji Polcul im. Jerzego Bonieckiego. Dyplomy laureatom w obecności ambasadorów Australii i Armenii wręczał dyrektor Fundacji Adam Warzel, a spotkanaie prowadził Sven Zagała przedstawiciel Fundacji w Polsce. Jak już pisaliśmy jednym z laureatów został członek Towarzystwa Karpackiego Tadeusz Kiełabsiński. Nie wiedzieliśmy wówczas jednak, że wśród 14 nagrodzonych osób znalazł się jeszcze jeden członek naszego Towarzystwa, a mianowicie
Czytaj dalej

XXVII łemkowski Kermesz w Olchowcu

Uprzejmie informujemy, że XXVII łemkowski Kermesz w Olchowcu – na który w imieniu mieszkańców serdecznie zapraszamy – odbędzie się w dniach 19-20 maja 2017 r. a jego program przedstawia się następująco:
Sobota 20.05.2017
godz. 18 Weczirnia w cerkwi pw. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu,
godz. 20 Występy sceniczne:
– Łemkowski duet wokalny „Czerwena Ruta” z Polan,
– zespół folklorystyczny „Tereściacy” z Zawadki Rymanowskiej.
Wieczorne muzykowanie rusnackiego zespołu ludowego „Alegro” ze Słowacji.
Niedziela 21.05.2017
godz. 11 Liturgia w obrządku greckokatolickim w cerkwi pw. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu, Czytaj dalej

Tadeusz Kiełbasiński laureatem „Fundacji Polcul”

Kapituła i Dyrekcja Fundacji Polcul im. Jerzego Bonieckiego
3 maja 2017 roku podjęła decyzję o wyróżnieniu kolejnej grupy osób działających na poziomie lokalnym na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Niezwykle miło jest nam poinformować, że znalazł się wśród nich Tadeusz Kiełbasiński, członek Towarzystwa Karpackiego i Wielkiej Rady Karpackiego Płaju, wyróżniony – zgodnie z uzasadnieniem Kapituły – za wielki wkład w zachowanie i podtrzymywanie tradycji i kultury ludowej Łemków.

Tadeusz Kiełbasiński (ur. 20.09.1930 r.) od końca lat 70. XX w. zaangażowany jest w ochronę kultury ludowej Karpat, a szczególnie Łemkowszczyzny. Własnym sumptem zorganizował, zgromadził eksponaty i prowadzi muzeum „Zabytkowa Chyża” w Olchowcu koło Dukli w Beskidzie Niskim, w uratowanej przez siebie oryginalnej, krytej strzechą chyży łemkowskiej i w oryginalnym łemkowskim sypańcu. Zgromadził w nim unikatowe zbiory strojów ludowych z terenu całej Łemkowszczyzny, sprzętów codziennego użytku i wyrobów rękodzieła ludowego. Także obszerną bibliotekę tematyczną dotycząca kultury ludowej Karpat.

Czytaj dalej

70. rocznica akcji „Wisła”

Komisja Wschodnioeuropejska Polskiej Akademii Umiejętności oraz Stowarzyszenie Łemków zapraszają na konferencję naukową pt. Akcja „Wisła” – Łemkowie, 1947–2017, która odbędzie się w ramach obchodów 70. rocznicy akcji „Wisła” w sobotę 29 kwietnia 2017 r. w sali Bobrzyńskiego Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (początek o godz. 11). W programie konferencji, którą poprowadzi prof. dr hab. Krzysztof Stopka zostaną przedstawione następujące referaty:
● dr hab. Andrzej A. Zięba (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ), Akcja „Wisła”: przyczyny, sprawcy, ofiary;
● dr hab. Ewa Michna (Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ), Akcja „Wisła” w narracjach członków łemkowskiej wspólnoty pamięci;
● dr hab. Helena Duć-Fajfer (Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ), „A Wisła dalej płynie” Petra Murianki – autobiografia jako mit reinwencyjny;
Sesję zakończy komentarz Antoniego Kroha oraz dyskusja. O godz. 13 odbędzie się projekcja filmu pt. Even tears were not enough (Nawet i łzy nie wystarczyły), reż. Maria Silvestri, John Righetti.
Tego samego dnia o godz. 17.30 na terenie dawnego Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie odbędzie się symboliczne odsłonięcie tablicy pamiątkowej.
Obchody 70. rocznicy akcji „Wisła” zapoczątkowane zostaną 28 kwietnia o godz. 15 panachidią w rycie greckokatolickim na cmentarzu we wsi Czertyżne, oraz o godz. 17 spotykaniem w siedzibie „Ruskiej Bursy” w Gorlicach, w trakcie którego m. in. dr hab. Heleny Duć-Fajfer wygłosi prelekcję na temat skutków kulturowych akcji „Wisła”.