Wszystko na temat: Beskid Niski

Łemkowskie „Prześwietlania”

Z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować o tym, że Towarzystwo Karpackie objęło swoim patronatem wystawę fotografii Alicji Przybyszowskiej pt. „Prześwietlenia”, której kolejna już prezentacja będzie miała miejsce w Galerii „na6” przy ul. Matejki 6 w Gliwicach, a która jest bardzo osobistą wizją Łemkowszczyzny. Wernisaż wystawy czynnej od 27 września do 23 października 2021 r. odbędzie się 2 października 2021 o godzinie 17. Tworzone przez autorkę fotogramy to złożone kompozycje będące swoistymi opowieściami o wielowątkowej narracji. Alicja Przybyszowska tak pisze o swojej twórczości:
Fotografowanie dla mnie to nie zadanie matematyczne, które można rozwiązać według wzoru. To doświadczenie, które się czuje. To proces trwający latami, kolejne doświadczenia, rozwój, spotkania i rozmowy z ludźmi. To wszystko próbuję przedstawić w cyklu fotografii „Prześwietlenia”.
Tak czuję Beskid Niski. Chciałam przekazać energię tego miejsca, ludzi, tradycji, symboli. W fotografii wszystko ma jakieś znaczenie, tak jak każde słowo w książce. Nie ma powinności – są tylko możliwości.

Czytaj dalej

Wrześniowy Kermasz w Olchowcu

Trzydziesty Kermesz wprawdzie się nie odbył, ale organizatorzy zapraszają na trzydziesty pierwszy i to nie w maju, tylko we wrześniu. Cóż w takich czasach przyszło nam żyć i wygląda na to, że nic na to nie poradzimy. I nawet patron olchowieckiego Kremaszu święty Mikołaj chyba musi się z tym wrześniem pogodzić.
W każdym razie Kermasz w Olchowcu się odbędzie, a w jego programie przewidziano szereg atrakcji. W sobotę 18 września 2021 r. o godz. 18.30 w Domu Ludowy zostanie otwarta wystawa fotografii pt. „Nasz kermesz. Wspomnienia z Olchowca”. Swoją drogą ciekawe czy twórcy wystawy wspomną, że pierwsze Kermesze organizowało Towarzystwo Karpackie. Tego dnia będziemy mogli obejrzeć także występy zespołów: dziecięco-młodzieżowego „Ani Mali ani Duzi” z Lublina oraz występującej od lat na Kermeszach „Kapeli Drewutnia”.
Uroczyste otwarcie Kermeszu odbędzie się w niedzielę 19 września. Potem wystąpi krośnieńska „Kapela spod Rubani”. O godz. 13.30 odprawiona zostanie kermeszowa liturgia w obrządku grecko-katolickim w olchowieckiej cerkwi Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja. W popołudniowej części Kermeszu oprócz licznych występów i konkursów na szczególną uwagę zasługuje prezentacja dwóch bardzo łemkowskich książek Mikołaja Gabły „Olchowiec Łemków utracony” oraz Bolesława Bawolaka „Łemkowskie przysłowia i powiedzenia ze Świątkowej Wielkiej i okolic” wydanych przez „Wydawnictwo Żyznowski”, a także spotkanie z ich autorami.
Serdecznie zapraszamy do Olchowca.

Jaśliska na straży granic Niepodległej

Wystawa pod tym tytułem połączona z konferencją odbędzie się 18-19 września 2021 r. w Jaśliskach w sali widowiskowej Gminnego Ośrodka Kultury. Podczas dwudniowej wystawy pamiątek po polskich formacjach granicznych jej organizatorzy zaprezentują ok. 300 eksponatów (mundury, nakrycia głowy, zdjęcia, dokumenty, czasopisma, książki, odznaczenia, legitymacje, odznaki, przedmioty osobiste, elementy wyposażenia, itp.). W trakcie konferencji, która rozpocznie się 19 września o godz. 14 trzej prelegenci zreferują ilustrując multimedialnie między innymi następujące tematy:
– Straż Graniczna II RP, jej organizacji i specyfika działania na Podkarpaciu;
– Korpus Ochrony Pogranicza – elitarna formacja strzegąca wschodniej granicy II RP;
– Najcenniejsze eksponaty wystawy pamiątek po formacjach granicznych.
Organizatorem przedsięwzięcia jest „Stowarzyszenie na Trakcie Węgierskiem” z siedzibą w Daliowej. Serdecznie zapraszamy.

Łemkowyna w fotografii

W imieniu Nowohuckiego Centrum Kultury serdecznie zapraszamy w czwartek 2 września 2021 o godz. 18 do Foto-Galerii NHC przy al. Jan Pawła II 232 na wernisaż wystawy fotografii Zbigniewa Podsiadło pt. „ŁEMKOWYNA” oraz na spotkanie z jej autorem.
Autor – jak sam pisze – chciałby aby wystawa stała się przyczynkiem do zrozumienia historii Łemków.  Jego zamiarem był zawarcie w wystawie niepowtarzalnego klimatu Łemkowszczyzny z jej wielokulturową tradycją , a jednocześnie zwrócenie uwagi widza na ciężką dolę mieszkańców Beskidu Niskiego i tak już bardzo doświadczonych przez historię.
Wystawa będzie prezentowana do 31 października 2021.

Tydzień Kultury Łemkowskiej w Kielcach

Wykłady, projekcja filmu i koncert znalazły się w programie Tygodnia Kultury Łemkowskiej organizowanego w dniach 18-22 sierpnia w ramach projektu „Swoi Nieznani” przez Muzeum Historii Kielc wspólnie z  Instytutem Dizajnu oraz Domem Środowisk Twórczych. Zainauguruje go w środę, 18 sierpnia o godz. 18 w Muzeum Historii Kielc wykład wybitnego znawcy łemkowskiej sztuki cerkiewnej Jarosława Giemzy z Muzeum Zamek w Łańcucie pt. „Sztuka sakralna łemkowszczyzny”. Dzień później o tej samej porze prelekcję zatytułowaną „Krajobraz i architektura. Budownictwo cerkiewne na Łemkowszczyźnie” wygłosi Krzysztof Myśliński z Muzeum Historii Kielc. Ostatni wykład pt. „Łemkowie. Przeszłość i teraźniejszość” w piątek, 20 sierpnia, o godz. 18, również w siedzibie Muzeum Historii Kielc wygłosi dr hab. Helena Duć-Fajfer z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W ramach projektu organizatorzy zaplanowali także projekcję filmu Krzysztofa Krauzego pt. „Mój Nikifor” w sobotę, 21 sierpnia o godzinie 20.30 na dziedzińcu Instytutu Dizajnu w Kielcach, oraz koncert pieśni łemkowskich w wykonaniu Agaty Rymarowicz w niedzielę, 22 sierpnia o godz. 18 w Domu Środowisk Twórczych w Pałacyku Zielińskiego.

Łemkowskie warsztaty kulinarne w Olchowcu

W niedzielę 8 sierpnia 2021 r. przed olchowiecką muzealną chyżą łemkowską odbyły się otwarte warsztaty kulinarne kuchni łemkowskiej zorganizowane przez prężnie działające Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej. Poprowadzili je pani Ewa Szymko z Etnocentrum oraz gospodarze chyży-muzeum Małgorzata i Grzegorz Kiełbasińscy. Licznie zebrani goście zaczęli od zwiedzania chyży-muzeum i wysłuchania fascynującej opowieści o jego powstaniu i zgromadzonych zbiorach.
Punktem kulminacyjnym warsztatów był mistrzowski pokaz robienia masła, tyle że efekt tej produkcji było dość nieoczekiwany i zaskoczył wszystkich, włącznie z wykonawczynią pokazu. Jaki? Ci co byli wiedzą, inni są niestety skazani jedynie na domysły. Warsztatom oczywiście towarzyszyła degustacja, można było zatem skosztować mastywo, keselyce, proziaki, swojskie masło, domowy chleb oraz rozliczne sery. Palce lizać! Nie zabrakło również łemkowskich pieśni, a także strawy duchowej, którą zapewniło „Wydawnictwo Żyznowski” oferujące na utworzonym ad hoc straganie swoje wyjątkowe łemkowskie publikacje. Czytaj dalej

Płaj 60

Płaj 60 (jesień 2020, stron 352+16, ostatni)

Zawartość tomu:

Andrzej Wielocha, Słów kilka na samym końcu „Płaju”           

Wojciech Krukar, Muczne i Dźwiniacz. Materiały do monografii                                             

Wojciech Krukar, Zadowczykowa, Makowerty i Kisiucza. Zagadkowe nazwy w gnieździe Jawornika w Beskidzie Niskim

Zbigniew Kaszuba, Wykopaliska w Lopience – ciąg dalszy

Juliusz Marszałek, Elity ukraińskie w Bieszczadach w XIX i pierwszej połowie XX wieku  

Tadeusz M. Trajdos, Banica w Świetle wizytacji 1780 r.

Paweł Jaroszewski, Leszek Rymarowicz, Józef Jaroszewski, komendant Straży Granicznej w Żabiu i fotograf Huculszczyzny Czytaj dalej

Łemkowskie przysłowia Bolesława Bawolaka

Nakładem „Wydawnictwa Żyznowski” ukazała się właśnie książka zatytułowana „Łemkowskie przysłowia i powiedzenia ze Świątkowej Wielkiej i okolic” autorstwa Bolesława Bawolaka. Jest to nie tylko zbiór łemkowskich przysłów zebranych przez lata wśród mieszkańców jednej z wiosek Beskidu Niskiego, ale także niezwykle cenny dokument dziedzictwa kulturowego Łemkowszczyzny. Licząca 800 stron książka zawiera niemal 7 tysięcy przysłów i powiedzonek łemkowskich, i jest efektem pięćdziesięcioletniej pracy jej autora. Przysłowia zostały ułożone tematycznie, zarówno w języku polskim, jak i łemkowskim, wraz z transkrypcją fonetyczną.
W zbiorze przysłów zgromadzonych przez Bolesława Bawolaka odbija się jak w lustrze  dawna Łemkowszczyzna. Możemy tam odnaleźć mieszkańców tych ziem z ich przywarami i cechami godnymi pochwały, świat przyrody czy toponomastykę. Jest i cerkiew, i karczma, pole i las, zagroda i chyża, stół i piec, gazda i gazdyni. Nie ma co ukrywać, to opowieść o Łemkowszczyźnie dawnej, trochę już dziś mitycznej krainie sprzed akcji „Wisła”, wprawdzie biednej, ale jednak szczęśliwej, bo autentycznej i swojskiej. Warto podkreślić, że jest to już czwarta książka o tematyce łemkowskiej „Wydawnictwa Żyznowski”. Więcej informacji o książce, a także zachętę autora do jej przeczytania można znaleźć tu.

Nagranie o dzwonnicy w Polanach Surowicznych

I znowu zgodnie z obietnicą udostępniamy wszystkim zainteresowanym nagranie z ostatniego Spotkania Karpackiego online z 24 czerwca br., na którym Witold Grzesik zajmująco opowiedział o trwających blisko dziesięć lat zmaganiach garstki „szaleńców” z odbudową dzwonnicy w Polanach Surowicznych. Jeśli chcecie posłuchać o nieprzewidzianym oporze materii, o zaskakujących zwrotach akcji i o ludziach, na których jak się okazało, zawsze można było liczyć – zapraszamy do obejrzenia tego nagrania.
Jednocześnie z przyjemnością informujemy, że  program Spotkań Karpackich online został niespodziewanie wzbogacony o nowe terminy: lipcowy i sierpniowy. I tak zapraszamy do wzięcia udziału w kolejnych Spotkaniach Karpackich online, na których już 22 lipca punktualnie o 19 Paweł Jaroszewski i Leszek Rymarowicz opowiedzą o uroczystym otwarciu 29 lipca 1938 r. Obserwatorium na Pop Iwanie ilustrując swoją relację unikalnymi, nigdy nie publikowanymi fotografiami.

O dzwonnicy w Polanach Surowicznych

Serdecznie zapraszamy w czwartek 24 czerwca 2021 r. o godz. 19  na szóste już w tym roku „Spotkania Karpackie online”. Tym razem będzie o szalonym projekcie odbudowy dzwonnicy, o którym pisaliśmy na karpackich już wielokrotnie. Miało być wszystko gotowe w dwa lata, no najwyżej trzy. Tymczasem prace konserwacyjne i rekonstrukcyjne przy wybudowanej w 1830 roku dzwonnicy w Polanach Surowicznych trwały dziesięć lat. I tak zapewne miało być, albowiem – jak wiadomo – co nagle, to po diable, a wszak dzwonnica nie na chwałę diabła była kiedyś wzniesiona. Opowieść będzie więc o tym, jak wyleczyć się ze zbytniej niecierpliwości i nauczyć się pokory wobec czasu, miejsca i rzeczywistości, przede wszystkim zaś o tym, że warto podejmować się ambitnych wyzwań. O zebranych doświadczeniach oraz wielkiej radości ze wspólnej pracy ze wspaniałym ludźmi. O wszystkim tym opowie koordynator całego projektu Witold Grzesik. Czytaj dalej