Wszystko na temat: Huculszczyzna

Na kolędę do Krzyworówni

Siódmego stycznia, na Різдво – Boże Narodzenie w obrządku wschodnim Huculi zapraszają do Krzyworówni na jedyną w swoim rodzaju kolędę. Wokół krzyworównieńskiej cerkwi Narodzenia Bogurodzicy Maryi kolędnicy tworzą kręgi i obchodzą świątynię siedem razy, by po otrzymaniu błogosławieństwa od ojca Rybaruka wyruszyć do swojej pracy niosąc od zagrody, do zagrody dobrą nowinę: Христос ся рождає! — Славімо його!

Nowe przygody Wystawy Vincenzowskiej

Prezentacja ukraińskiej wersji wystawy „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)” w Iwano-Frankiwsku (Stanisławów) nawet na chwilę nie wstrzymała jej wędrówki po Polsce. Na Dolnym Śląsku wystawa zawitała do Milicza, gdzie w Ośrodku Kultury przy ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 14 będzie eksponowana aż do 17 stycznia 2019 r. Natomiast kielecki epizod wystawy (który już sygnalizowaliśmy) w środę 12 grudnia o 11.30 w Bibliotece UJK przy ul. Świętokrzyskiej 21e zostanie wzbogacony wykładem autora wystawy dr Jana A. Choroszego o pisarstwie SV i pokazem filmu pt. „Śladami Vincenza”. Wstęp, oczywiście, wolny.

Rok Vincenza na Ukrainie

W roku 130-lecia urodzin Stanisława Vincenza Towarzystwo Karpackie podjęło szereg inicjatyw, aby godnie uczcić ten jubileusz. O tych inicjatywach informowaliśmy obszernie na naszym portalu. Teraz pora na informacje z Ukrainy. A jest o czym pisać!
Zainteresowanie postacią Stanisława Vincenza u naszych sąsiadów ma tendencję zwyżkową i być może już wkrótce będzie on bardziej znany i czytany na Ukrainie niż w Polsce, w czym, trochę nieskromnie to mówić, ma też jakiś swój udział nasze Towarzystwo. Sprzyja temu na pewno kolejny nakład (5000 egz.) „Prawdy Starowieku” i zapowiadane pierwsze ukraińskie wydanie „Zwady” także w tłumaczeniu Tarasa Prochaśki. Wspomnieć należy także o zaangażowaniu w propagowanie na Ukrainie postaci i dzieła Vincenza przewodniczącego Komisji Kultury i Religii Rady Najwyższej Ukrainy Mykoły Kniażyckiego, którego projekt budowy w Krzyworówni „Centrum dialogu międzykulturowego im. Stanisława Vincenza” wydaje się mieć duże szanse realizacji. Dość powiedzieć, że podczas gdy w żadnej polskiej telewizji nie można obejrzeć relacji z uroczystości vincenzowskich, w jednej z najbardziej „oglądalnych” stacji kijowskich „Espreso TV” wyemitowano reportaż o krakowskich obchodach 130-lecia urodzin Stanisława Vincenza. Czytaj dalej

„Cerkiew huculska” – czy tak można powiedzieć?

Po przydługiej przerwie wakacyjno-jesiennej w czwartek 13 grudnia 2018 r. zapraszamy do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (Willa Pniewskiego) przy alei Na Skarpie 27 na pierwsze „Spotkanie Karpackie” w sezonie 2018-2019. Jego wyjątkowym gościem będzie dr Włodzimierz Witkowski – człowiek, który wraz ze swoimi studentami w trakcie 20 wypraw naukowych w latach 1995-2018 zinwentaryzował i zmierzył praktycznie wszystkie cerkwie z terenu Huculszczyzny tworząc przy tym unikalną w skali całych Karpat dokumentację. Przedmiotem jego obficie ilustrowanej multimedialnie prelekcji będzie próba odpowiedzi na ważkie dla każdego wschodniokarpackiego krajoznawcy pytanie – czy obiektywnie istniej coś takiego jak „cerkiew huculska”?
Czytaj dalej

Sichul pod choinkę

Wigilia zbliża się wielkimi krokami wypadałoby zatem rozejrzeć się za jakimiś karpackimi prezentami. I tu przychodzą nam z pomocą aukcyjne karpatiana. Otóż na Aukcji Dzieł Sztuki Domu Aukcyjnego Polswiss Art w Warszawie przy ul. Wiejskiej 20, we wtorek 11 grudnia 2018 r. o godz. 19 będzie można zakupić przecudnej urody tryptyk Kazimierza Sichulskiego zatytułowany „W Szopce Bożonarodzeniowej” namalowany w 1938 r. (nr kat. 21). Wiele wskazuje na to, że szopkowi pastuszkowie to Huculi, mamy więc huculską szopkę na prezent jak znalazł. Kłopot jedynie w tym, że przewidywana cena sprzedaży wyniesie coś między 200 a 300 tys. zł.
Na tej samej aukcji warto także zwrócić uwagę na olej Wojciecha Kossaka z 1915 r. pt. „Żołnierska gwiazdka” (nr kat. 22). W tytule obrazu autor tego nie zaznaczył, ale wygląda to – wypisz wymaluj – na gwiazdkę w Rafajłowej z sylwetą Maksymca na tle grudniowego nieba. Cena, no cóż równie ciekawa jak poprzednia, tak między 90  a 150 tys. zł. Życzymy udanych zakupów.

W urodziny Stanisława Vincenza

Zakład Edytorstwa Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego serdecznie zaprasza na Wieczór Literacki w 130 urodziny Stanisława Vincenza. Odbędzie się on oczywiście 30 listopada o godz. 18.30 w Oratorium Marianum w Gmachu Głównym Uniwersytetu Wrocławskiego przy pl. Uniwersyteckim 1. W wieczorze, który poprowadzi Jan A. Choroszy wezmą udział Renata Kościelniak i Irena Rybicka. Wstęp wolny.
Korzystając z okazji uprzejmie informujemy, że wystawę „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888-1971)” wg scenariusza dr Jana A. Choroszego można obecnie oglądać w Bibliotece Uniwersyteckiej Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach przy ul. Świętokrzyskiej 21E, gdzie będzie eksponowana do 17 stycznia 2019 r.

Zanurzeni w Vincenzie

W sobotę 24 listopada późnym wieczorem zakończyła się w Krakowie międzynarodowa konferencja „Vincenz. Dialog – Karpaty – Europa Wschodnia” zorganizowana z okazji 130. rocznicy urodzin Stanisława Vincenza. Jej organizatorami było Towarzystwo Karpackie, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie i Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK. Konferencja zgromadziła vincenzologów z Ukrainy, Austrii, Rumunii, Izraela i oczywiście z Polski, a prelekcje, których tematyka była wyjątkowo szeroka trwały w sumie blisko 13 godzin. Wszystkich wystąpień oczywiście nie zdołamy tu omówić – organizatorzy zapewniają, że zostaną one opublikowane w pokonferencyjnej publikacji, która ujrzy światło dzienne najpóźniej w połowie przyszłego roku.

Pragniemy jednak zwrócić uwagę na ważne wydarzenie, które miało miejsce na początku sesji sobotniej, a mianowicie na wystąpienie Mykoły Kniażyckiego, przewodniczącego Komisji ds. Kultury i Duchowości Rady Najwyższej Ukrainy, który przedstawił projekty vincenzowskie realizowane w tym roku na Ukrainie, a także zrelacjonował zaawansowanie prac nad stworzeniem Centrum dialogu międzykulturowego im. Stanisława Vincenza w Krzyworówni. W pracach międzynarodowego zespołu przygotowującego merytoryczną koncepcję Centrum pracują między innymi obecni na Konferencji prof. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa i dr Jan A. Choroszy. Mykoła Kniażycki zaprezentował nawet wizualizację projektu architektonicznego Centrum, wszystko więc wskazuje na to, że już wkrótce na kolejnej konferencji vincenzowskiej spotkamy się w Krzyworowni nad Czarnym Czeremoszem. Czytaj dalej

Pałahna – niania Stanisława Vincenza

Na okoliczność nadchodzących szybkimi krokami krakowskich uroczystości upamiętniających 130. rocznicę urodzin Stanisława Vincenza i towarzyszących im ważnych wydarzeń w postaci Sesji Krajoznawczej poświęconej autorowi tetralogii Na wysokiej połoninie oraz Międzynarodowej Konferencji pt. „Vincenz. Dialog – Karpaty – Europa Środkowa”, o których pisaliśmy już w poprzednich postach, przypominamy dziś artykuł o Połahnie Słypeńczuk-Rybeńczuk opublikowany w 52 tomie Płaju. Opowiada on o huculskiej niani Stanisława Vincenza, której wkładu w postrzeganie Huculszczyzny przez autora „Wysokiej połoniny” wprost nie sposób przecenić.  To ona w krzyworównieńskim dworze wprowadzała małego Siunę w świat huculskich mitów i huculskiej gwary, co po latach zaowocowało jedynym w swoim rodzaju dziełem. To dzięki niej Stanisław Vincenz zakochał się w Huculszczyźnie i potrafił ją zrozumieć jak nikt przed nim, ani nikt po nim.
Płaj 52, str. 47, Leszek Rymarowicz, Iwan Zełenczuk, Jarosław Zełenczuk, Pałahna. Stanisława Vincenza przewodniczka po huculskiej duszy (plik pdf).

Hierotej Pihulak powrócił nad Czeremosz

Miło nam poinformować, iż postać Hieroteja Pihulaka, do której ponownego odkrycia dla kultury huculskiej znacząco przyczyniło się Towarzystwo Karpackie, została na dobre przywrócona pamięci zbiorowej na Huculszczyźnie. Otóż w tych dniach wydawnictwo „Pysanyj Kamiń” z Kosowa wydało obydwa tomy
Werchowyńskich Zhadok
, czyli autobiograficznej opowieści Hieroteja Pihulaka, zawierającej przepiękne opisy Huculszczyzny z pierwszych lat XX w. Postać tego nieco ekscentrycznego profesora z Czerniowiec, wieloletniego posła do wiedeńskiego parlamentu, wybitnego działacza rusińskiego na Bukowinie, do ostatnich lat była na Huculszczyźnie absolutnie nieznana. Przypomniała ją dopiero obszerna publikacja w jubileuszowym „Płaju” nr 50 autorstwa Leszka Rymarowicza pt. W Jaworniku nad Czeremoszem na przełomie XIX i XX w. Opowieść o Hieroteju i Adolfinie Pihulak, z dołączonym tłumaczeniem jednego z rozdziałów zatytułowanego „Po sezonie”, zawierającego kapitalne opisy Burkutu z czasów jego świetności. Czytaj dalej

Uroczystości Vincenzowskie

Jak już wcześniej informowaliśmy w dniach 23-24 listopada 2018 r. odbędą się w Krakowie uroczyste obchody 130 rocznicy urodzin Stanisława Vincenza, na które serdecznie wszystkich zapraszają ich organizatorzy Towarzystwo Karpackie, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK.
Rozpoczną się one w piątek 23 listopada 2018 roku, o godz. 14 uroczystym złożeniem kwiatów na grobie Stanisława Vincenza na Cmentarzu Salwatorskim. Tego samego dnia o godz. 16 w Centralnym Ośrodku Turystyki Górskiej PTTK przy ul. Jagiellońskiej 6 rozpocznie się Sesja Krajoznawcza (tu jej program) poświęcona autorowi tetralogii Na wysokiej połoninie.
W sobotę 24 listopada o godz.10 w Międzynarodowym Centrum Kultury przy Rynku Głównym 25 otwarta zostanie międzynarodowa konferencja zatytułowana „Vincenz. Dialog – Karpaty – Europa Środkowa”, w której zapowiedzieli swój udział prelegenci z Ukrainy, Austrii, Węgier, Rumunii, Izraela i oczywiście z Polski. Szczegółowy program konferencji i promujący ją plakat dostępne są na stronie MCK. Konferencja ma przypomnieć ponadczasowy wymiar jego twórczości, jej głęboki związek z krajobrazem kulturowym Karpat i Europy Środkowej oraz przenikającą ją humanistyczną ideę dialogu kultur.