Wszystko na temat: judaica

Płaj 5 – Summary

Andrzej Wielocha

A popular scientific session „Jews in the Carpathians” was organized by the Carpathian Society, Society of Lesko’s Friends and the Bieszczadian Community Centre under the sponsorship of the Bureau for National Minorities of Polish Ministry of Culture. It took place on May 17-19,1991 in the Bieszczadian Community Centre in Lesko.
The initiativeto organize such a session originated in the Carpathian Society and wasbased on one of the main Society’s tasks — breaking old nationalistic prejudices through reliable researches and presentation of culturalcontribution of various nationalities and ethnic groups to the overallimage of the Carpathians. We believe that it might become a starting point for more extensive activities aiming at saving the remnants,scarce today, of the many centuries of the presence of Jews in the Carpathians. We hope that it can encourage greater interest in the Jewish culture in the Carpathians.
The presence of Jews in theCarpathians, which ended with the Holocaust tragedy, cannot be erased because of the irremovable impact left by it, but it could be forgottenif we lose the ability to see and understand it. Whether one likes itor not, over long centuries Jews became a part of Carpathians, participating in formation of its history and culture. On the otherhand, Carpathians also had their part in Jewish history. So it is important to maintain carefully all that which has been preserved andserves as evidence of this presence: to gather information, to save the monuments. This is our main task for today. It is a huge task, so wehave to encourage as many people as possible to join it.
We hopethat this session helped — even in a small degree — in saving that partof the Carpathian culture which was a contribution of the Jewish community living there. We hope also that it might encourage others tosearch for, and research on, all those remnants, both materiał and nonmaterial, which still can be found, sometimes in the least expectedplaces — in language, music, ornamentation and customs of the contemporary inhabitants of Carpathians.
The session was addressed to all friends of Carpathians, especially to tourist guides. More than70 persons from various parts of Poland and a few from abroad (Germany,Netherlands, Ukraine and USA) and many inhabitants of Lesko took partin it. Czytaj dalej

Wspomnienie o cadyku z Kołaczyc (Płaj 29)

Adam Bartosz
(fragment)

W czwartkowe południe dnia 12 sierpnia 2004 r. na wojennym cmentarzu w Warzycach koło Jasła odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika upamiętniającego męczeńską śmierć cadyka z Kołaczyc – Chune Halbersztama.
Rabin Chune Halbersztam był prawnukiem Chaima Halbersztama, cadyka z Nowego Sącza, założyciela rozgałęzionej rodziny rabinów i cadyków żyjących w Zachodniej Galicji,     a także na Węgrzech, później też w innych krajach. Bobowska linia tego rodu do dziś jest kontynuowana w społeczności chasydów żyjących na Brooklynie w Nowym Jorku.
(…) Czytaj dalej

Płaj 5 – Wstęp

 

W dniach 17-19 maja 1991 r. w Bieszczadzkim Domu Kultury w Lesku odbyła się sesja popularnonaukowa p.t. „Żydzi w Karpatach”. Jej organizatorami były Towarzystwo Karpackie, Towarzystwo Przyjaciół Leska i Okolic oraz Bieszczadzki Dom Kultury w Lesku, zaś dobrodziejem — żeby nie używać obcego słowa sponsor — Zespół do spraw Mniejszości Narodowych Departamentu Edukacji Narodowej Ministerstwa Kultury i Sztuki.
Pomysł zorganizowania Sesji narodził się wśród członków Towarzystwa Karpackiego. U jego genezy legła jedna z naczelnych idei Towarzystwa, zapisana w jego statucie jako „przełamywanie uprzedzeń narodowościowych poprzez badanie i popularyzowanie wkładu poszczególnych grup etnograficznych i narodowości w kształtowanie obrazu kulturowo-historycznego Karpat”. Marzyło się nam, że sesja stanie się pretekstem do szerzej zakrojonych działań na rzecz uratowania nielicznych już śladów wielowiekowej obecności Żydów w Karpatach. Że spowoduje większe zainteresowanie żydowskimi zabytkami i wpływem żydowskiej kultury na krajobraz kulturowy Karpat. Czytaj dalej

Obraz Żyda w epopei Vincenzowskiej (Płaj 5)

Na Wysokiej Połoninie
(fragment)

Dariusz Morawski

Wiedza jesienna i historia jakiegoś kąta wcale nie są tak nudne, jak się wydaje. I nie zasługują, aby je przegnać do ogrodzeń, na których widnieją napisy w ro­dzaju takiego jak: „dzieje regionalne”. Bowiem nie ma epok poodgradzanych parkanami, i człowieczeństwo, które możemy zrozumieć, bo jest nam bliskie pochodzeniem lub tradycją, przelewa się ku przyszłości, niosąc ze sobą zapo­wiedzi i nakazy. (…) Nie piszemy tutaj historii ani nie przywłaszczamy sobie zawodu uczonego dziejopisa, jedynie okruchy przekazane ze wspomnień przez babki, ciotki i niańki dodają nam smaku. Mogą nas otrzeźwić i ostrzec, że dzieje właściwie nigdy nie mijają zupełnie, bo są obecne prawie nieustannie. Wiedza jesienna to wiedza o obecności tego co minęło, to taka księga, w której ten co czyta i uczy się z niej, identyfikuje się z tym, który opowiada. Czytaj dalej