Nakładem Oficyny Wydawniczej „Rewasz” ukazał się długo oczekiwany przewodnik Stanisława Figla i Piotra Krzywdy, pt. Bukowina. Maramuresz. Przewodnik po północnej Rumunii.
Przewodnik składa się z czterech części. Pierwsza, traktuje o geografii, przyrodzie, kulturze ludowej i stosunkach wyznaniowych w Marmaroszu, Oaszu i na Bukowinie. Obszernie potraktowano zagadnienia historyczne, dawne i współczesne, zwracają uwagę na udział Polaków w dziejach tych krain.
Jan Skłodowski
(fragmenty)
Ta bardzo historyczna miejscowość położona u podnóża Gorganów, przed wojną w powiecie nadwórniańskim województwa stanisławowskiego, znajduje się dziś w granicach Ukrainy i nazywa się Bystricia. Jej dawna nazwa związała się nierozerwalnie z walkami 2 i 3 pułków Legionów Polskich na przełomie lat 1914/1915 i od niej wzięła imię tzw. rzeczpospolita rafajłowska. Dzieje wsi są jednak znaczone także wydarzeniami mniejszej wagi, które wyznaczały jedynie bieg spraw codziennych i losy mieszkańców; składają się one na „małą księgę historii”. Skromną i z pozoru mniej ważką niż ta „wielka”, ale stanowiącą dziś przewodnik zapraszający na spotkanie z zachowanymi śladami – ostańcami dawnych czasów.
Na kolejne otwarte spotkanie Towarzystwa Karpackiego zapraszamy w dniu 20 listopada. Będzie ono poświęcone podsumowaniu sesji popularnonaukowej „Rafajłowa – w 95 rocznicę walk II Brygady Legionów Polskich”, która miała miejsce w październiku tego roku oraz wnioskom i inicjatywom jakie pojawiły się w jej wyniku.
Przewidujemy m. in. pokaz zdjęć zrobionych w trakcie sesji w Rafajłowej, na Przełęczy Legionów i w okolicach oraz dyskusję o planowanych działaniach związanych z ochroną miejsc i pomników upamiętniających walki II Brygady Legionów w Karpatach. Spotkanie odbędzie się tradycyjnie w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27 o godz. 1800.
Zapraszamy serdecznie!
W dniach 9-11 października 2009 roku odbyła się organizowana przez Towarzystwo Karpackie sesja popularnonaukowa zatytułowana „Rafajłowa – w 95 rocznicę walk II Brygady Legionów Polskich”. Uczestnicy sesji, których w okresie największej frekwencji było blisko 80 osób w sali Dom Kultury w Bystrycy – Rafajłowej wysłuchali pięciu ilustrowanych przeźroczami referatów:
Jana Skłodowskiego o Rzeczpospolitej Rafajłowskiej – epizodach wojennych i pomnikach legionowych, Andrzeja Wielochy o dziejach Kompanii Huculskiej 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich, Dariusza Dyląga o marszu zimowym „Huculskim szlakiem II Brygady Legionów Polskich” – jego genezy i realizacji, Tadeusza Trajdosa o szlaku bojowym II Brygady Legionów Polskich od wiosny 1915 r., oraz Leszka Rymarowicza o rotmistrzu Norbercie Okołowiczu dowódcy żandarmerii II Brygady Legionów.
Pod przewodem Orłowicza – Chadza w góry banda bycza.
Pyszny zespół wyrypiarzy – Chodzą młodzi, chodzą starzy.
Chodzą także piękne panie – Takie mają przykazanie:
Humor w górach rób! – Melancholię zgub!
Niech żyje Hnitessa Klub!
Andrzej Wielocha
(fragment)
Utarło się w dotychczasowej literaturze dotyczącej Czarnohory przyjmować, że nazwa ta w dokumentach kartograficznych pojawiła się po raz pierwszy dopiero na pochodzącej z połowy XVII w. mapie Ukrainy Guillaumea le Vasseur de Beauplana. Pogląd taki znajdujemy u Marka Olszańskiego i Leszka Rymarowicza, w książce Powroty w Czarnohorę (Marek Olszański i Leszek Rymarowicz, Powroty w Czarnohorę, Pruszków 1993, str. 104), gdzie autorzy piszą, że nazwa Czarnohory, w wersji Carna Hora pojawia się po raz pierwszy na mapie de Beauplana wydanej w 1650 r., i że dotyczy fragmentu terenu gdzieś u źródeł Prutu. Za nimi tezę tę powtarza Wojciech Krukar (Wojciech Krukar, Nazewnictwo terenowe Czarnohory, w: Czarnohora, przyroda, człowiek, red. Mateusz Troll, Kraków 2006). Twierdzi tak również autor umieszczonego w internecie obszernego artykułu zatytułowanego Чорна Гора чи Піп Іван? (www.karpaty.com.ua/?chapter=12&item=361) Czytaj dalej
Kolejne otwarte spotkanie TK odbędzie się 20 marca 2009 roku o godz. 1800 jak zwykle w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (al. Na Skarpie 27). Wypełni je prelekcja Tadeusza Kiełbasińskiego i Andrzeja Wielochy o „Wschodniokarpackich schroniskach do 1939 roku, cz. I Na wschód od Prutu ”. Będzie wiele zdjęć i mapy ze szczegółowymi lokalizacjami poszczególnych schronisk, oraz oczywiście dużo informacji o ich budowie i funkcjonowaniu. Zapraszamy!
Kontynuując temat polsko-rumuńskich słupków granicznych (Jak wytyczano karpacka granicę, Płaj 33 str.90; Wyznaczenie granicy polsko-rumuńskiej, Płaj 35, str.171) publikujemy, jeszcze jeden tekst. Powstał on jako reakcja na apel wystosowany na łamach Płaju odnośnie informowania o stanie zachowania śladów po przedwojennej granicy polsko-rumuńskiej w Karpatach i jest swoistą inwentaryzacją zachowanych w terenie słupków. Wszystkie siedem odnalezionych słupków (9 jeżeli dodamy ten eksponowany w muzeum w Baia Mare i ten z Muzeum Niepodległości w Warszawie), to niestety słupki pośrednie (mniejsze). Z dużych słupków, zwieńczonych tarczami z godłami Polski i Rumuni nie zachował się żaden (w każdym razie jak dotąd nie udało się takiego znaleźć). Przed przystąpieniem do lektury artykułu dobrze jest zaopatrzyć się w mapę „Góry Czywczyńskie” w skali 1:75000, która była swego czasu załączona do Płaju 29.
A.W.
Najbliższe otwarte spotkanie Towarzystwa Karpackiego wypełni prelekcja dr Jana Skłodowskiego zatytułowana „O kolejce leśnej Nadwórna – Rafajłowa”. Będzie trochę o turystyce w Dolinie Bystrzycy Nadwórniańskiej, trochę o walkach II Brygady Legionów w okolicach Rafajłowej i wszystko o kolejce, w tym wiele archiwalnych zdjęć. Spotkanie tradycyjnie odbędzie się w trzeci piątek miesiąca tj. 20 lutego o godz. 1800 jak zwykle w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy al. Na Skarpie 27.
Właśnie dostaliśmy zaproszenie na uroczyste otwarcie schronu turystycznego na połoninie Płyśce (1450 m n.p.m.) położonej pomiędzy Grofą i Popadią w Gorganach, które odbędzie się w dniach 14-15 listopada 2008 r. Schron wybudowany został przez regionalną fundację „Karpackie ścieżki” ze Stanisławowa (Iwano-Frankowska), a jego pomysłodawcą i głównym budowniczym jest prezes fundacji Wasyl Hutyriak.
