Wszystko na temat: Karpaty Wschodnie

Huculszczyzna w Czasopiśmie Geograficznym

23 lipca 2020 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Najnowszy tom Czasopisma Geograficznego (t. 90, nr 2, 2019) wydawanego przez Polskie Towarzystwo Geograficzne, który w tych dniach się właśnie ukazał wypełniony jest w połowie swojej objętości plonem badań terenowych, przeprowadzonych w 2019 r. w paśmie Czarnohory, na połoninach w grzbiecie Kukula, a także w miejscowościach Łazeszczyna i Jasinia. Badania zeszłoroczne są kontynuacją programu rozpoczętego w 1999 r., następnie powtórzonego w 2009 r. i 2014 r. Efekty wcześniejszych prac były opublikowane w monografiach, o których pisaliśmy na naszym portalu. Wyniki najnowszych badan zawarte są w pięciu tekstach poprzedzonych wstępem zatytułowanym  Elementy kultury huculskiej. Badania terenowe w 2019 r. (Tur-Marciszuk K., Ruszczak A., Hucuł-Stróżewski J., Gudowski J., Nesteruk J.) oraz wspomnieniem o zmarłym w trakcie badań Ireneuszu Marciszuku – fotografie krajobrazów kultury. A oto spis artykułów: Czytaj dalej →

Legion Polski w Marmaroszu

14 kwietnia 2020 | Płaj - artykuły | Na temat: ,

Sto pięć lat temu 15 kwietnia 1915 r. w Kołomyi powołano oficjalnie do życia II Brygadę Legionów Polskich. Jest to pewien paradoks, bo II Brygada, nosząca dumny przydomek „karpacka” od momentu swego oficjalnego powstania nigdy w Karpatach nie walczyła.  Żołnierze nowo utworzonej formacji mieli jednak już za sobą pół roku walk jesienno-zimowych w Karpatach, które zapisały się w naszej historii. Dziś jest zatem dobry pretekst do tego, żeby sobie przypomnieć początek tych karpackich walk będący brutalnym zderzeniem trochę naiwnych marzeń o wolnej Polsce z okrutnymi realiami wojny.
Zapraszamy do lektury artykułu Andrzeja Wielochy pt. Legion Polski w Marmaroszu (pdf) z Płaju 49.

Na rzymskim płaju w Karpatach

28 marca 2020 | Płaj - artykuły | Na temat:

Kontynuując udostępnianie tekstów zamieszczonych w wydanych wcześniej tomach Almanachu karpackiego Płaj, chcemy przypomnieć artykuł z tumu 54, który wprawdzie biorąc za punkt wyjścia Huculszczyznę, sięga jednak czasów o wiele starszych i tematu jak do tej pory na naszych łamach nieporuszanego, mianowicie Rzymian i rzymskich wpływów w Karpatach. Rzecz jest o Porolissum, rzymskim mieście z II i III w. n.e. położonym w górach Meseş, którego pozostałości są zabytkiem fascynującym pod każdym względem i wartym tego, żeby choć trochę o nim poczytać, nawet z nudów. Do pobrania w pdf.

Targ huculski w zimowej szacie

12 grudnia 2019 | Aukcyjne karpatiana | Na temat: ,

Poszukujących atrakcyjnych karpackich prezentów pod choinkę zapraszamy do Krakowa, gdzie DESA na swojej aukcji malarstwa, rysunku, rzeźby i grafiki wyznaczonej na 14 grudnia 2019 r. w Pałacu Kmitów, przy ul. Floriańskiej 13 oferuje pod nr 27 obraz pt. Targ huculski (w zimowej scenerii) Fryderyka Pautscha. Cena wywoławcza jedyne 23 tys. zł. Jednocześnie warto przypomnieć, że twórca obrazu urodził się 22 września 1877 r. w Delatynie nad Prutem na skraju Huculszczyzny. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie m.in., u Leona Wyczółkowskiego oraz w Académie Julian w Paryżu. W latach 1903-4 przebywał wraz z Władysławem Jarockim i Kazimierzem Sichulskim na Pokuciu, gdzie utrwalał w swych obrazach sceny rodzajowe z Huculszczyzny i wizerunki Hucułów.

Słowiańskojęzyczni mieszkańcy Marmaroszu

4 grudnia 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Czy w centrum Europy możliwy jest narodowy indyferentyzm? Przypadek słowiańskojęzycznych mieszkańców Marmaroszu. Zapraszamy na tak zatytułowany wykład dr. Tomasza Kosieka z Uniwersytetu Rzeszowskiego, który odbędzie się 11 grudnia 2020 r. o godz. 11 w ramach otwartego seminarium naukowego Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UW oraz Stowarzyszenia Pracownia Etnograficzna w Warszawie przy ul. Żurawiej 4 (sala 108). Dr Tomasz Kosiek w oparciu o swoje badania stara się pokazać, że kategoria narodowego indyferentyzmu znana w dobie tworzenia się państw narodowych jest obecna także współcześnie w postawach członków słowiańskojęzycznej grupy z rumuńskiego Marmaroszu. Wykładowca jest absolwentem IEiAK UAM w Poznaniu, adiunktem Instytutu Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, a także Stypendystą Rządu Rumunii i Funduszu Wyszehradzkiego. W swych pracach skupia się nad zagadnieniami tożsamości etnicznych i narodowych społeczności mniejszościowych.

„Huculi” Jarosława Pstraka

17 listopada 2019 | Aukcyjne karpatiana | Na temat: ,

Mamy nie lada gratkę dla zbieraczy karpatianów. Otóż na aukcji pt. „Sztuka Dawna: Prace na Papierze” Domu Aukcyjnego DESA UNICUM, która odbędzie się 3 grudnia 2019 r. w Warszawie przy ul. Pięknej 1A wystawiona jest bardzo sympatyczna akwarela na papierze (18,5 x 22,5 cm) autorstwa ukraińskiego malarza Jarosława Pstraka zatytułowana „Huculi”. Autor tego dziełka urodzony w 1873  r. w Gwoździcu, uważany za jednego z najbardziej utalentowanych malarzy galicyjskich przełomu XIX i XX w. wychowywał się w Kołomyi, gdzie był uczniem m.in. Waleriana Krycińskiego. Po ukończeniu studiów w Akademii Monachijskiej, osiadł we Lwowie. Wielokrotnie bywał na Huculszczyźnie, gdzie wykonywał razem ze swoim przyjacielem Iwanem Truszem polichromie cerkiewnych wnętrz. Popularność zyskał m.in. dzięki wydawanym we Lwowie pocztówkom z reprodukcjami jego obrazów.

Święto Kultury Karpat Wschodnich

28 czerwca 2019 | Wydarzenia | Na temat:

Uprzejmie informujemy, że w dniach 5-7 lipca 2019 roku w ramach Dni Sanoka w Muzeum Budownictwa Ludowego odbędzie się kolejna już edycja Święta Kultury Karpat Wschodnich pt. „Karpaty Góry Kultury”. Rozpalenie karpackiej watry nastąpi w piątek 5 lipca o godz. 20, a potem na skansenowej scenie przez trzy dni będą występowały liczne zespoły folklorystyczne z Polski
i innych krajów karpackich – szczegóły na plakacie obok.
W imieniu organizatorów serdecznie zapraszamy.

Archeolog o Węgrach nad Sanem i Dniestrem

30 maja 2019 | Wydarzenia | Na temat:

Ośrodek Historii Kultury Materialnej Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie przy Alei Solidarności 105 (sala 202) zaprasza serdecznie we wtorek 4 czerwca 2019 r. o godz. 11 na prezentację referatu profesora dr. hab. Michała Parczewskiego z Uniwersytetu Rzeszowskiego zatytułowanego Pochówki koczowników z IX (?) – X wieku w Przemyślu i Haliczu-Kryłosie. Nowy rzut światła na stare odkrycia. Profesor zapewnił nas osobiście, że będzie ciekawie, i że dołoży starań żeby jego wystąpienie o Węgrach nad Sanem i Dniestrem nikogo nie znudziło.

Huculszczyzna 2018 w publikacji

13 lutego 2019 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: ,

Tak jak w poprzednich latach zwieńczeniem XX Wyprawy Naukowej Studentów Architektury PŁ w Karpaty Wschodnie – Huculszczyzna 2018 jest nie tylko wystawa, o której już pisaliśmy, ale także licząca 222 strony, bogato ilustrowana, dwujęzyczna, polsko-ukraińska książka pt. Huculszczyzna 2018 Гуцульщина. Blisko połowę objętości dzieła zajmują opisy, zdjęcia i rysunki inwentaryzowanych w 2018 roku cerkwi, a także kilku z lat wcześniejszych.  Uzupełnia je obszerna bibliografia przedmiotu. W części drugiej znajdujemy dwujęzyczne relacje, spostrzeżenia i refleksje uczestników wyprawy.
Przy okazji serdecznie zapraszamy na finisaż wystawy, który odbędzie się 20 lutego 2018 r. o godz. 17:30 na parterze Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej przy Alei Politechniki 6. Przewodnikiem po wystawie będzie organizator dwudziestu wypraw łódzkich studentów na Huculszczyznę dr Włodzimierz Witkowski, który po zakończeniu zwiedzania wygłosi prelekcję pt. „Cerkiew huculska” – czy tak można powiedzieć?, tę samą, którą prezentował na Spotkaniach Karpackich w grudniu 2018 r. w Warszawie.

Зелені Карпати w nowej odsłonie

2 stycznia 2019 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Na sam koniec 2018 roku ujrzał światło dzienne najnowszy tom ukazującego się na Zakarpaciu ogólnoukraińskiego, popularnonaukowego, ekologicznego magazynu Zielone Karpaty – Зелені Карпати. Liczy on 176 bogato ilustrowanych stron i zawiera cztery zeszyty za cały 2018 rok. Warto podkreślić, że kolegium redakcyjne tego wydawanego przez Karpacki Rezerwat Biosfery magazynu ma międzynarodowy ukraińsko-polsko-słowacko-niemiecko-szwaicarski skład. Cyfrową jego wersję można pobrać w formacie pdf. Znajdziemy w nim cały szereg ciekawych artykułów, jak na przykład Biały Słoń w Ukraińskich Karpatach, obszerny tekst omawiający dzieje Obserwatorium na Pop Iwanie, ze szczególnym uwzględnieniem historii jego odbudowy (niestety nie wolny od nieścisłości), czy tekst o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą projekt budowy kurortu turystyczno-rekreacyjnego na Świdowcu. Oczywiście nie możemy pominąć faktu opublikowania w tym tomie Zielonych Karpat zamieszczonego pierwotnie w 53 Płaju artykułu Andrzeja Ruszczaka pt. Opowieści z dawnego Bystrca pod Czarnohorą w tłumaczeniu Aleksandra Nużnego. Znajdziemy tu także dość kontrowersyjny, żeby nie powiedzieć kuriozalny artykułu, którego autor nawołując – skądinąd słusznie – do przywrócenia starej nazwy Brustury wsi nazywanej dziś urzędowo Łopuchiw, argumentuje to twierdzeniem, że nazwa ta wywodzi się z sanskrytu, i że Karpaty były „centrum formowania się indoaryjskiej cywilizacji”. Tak, czy inaczej – zapraszamy do lektury!