Żeby tym, którzy siedzą w miejskich murach nie przyszło przypadkiem do głowy, że Karpat już nie ma, redaktor karpackich postanowił zamieścić obrazek dla dodania otuchy.
Kochani, góry są na swoim miejscu! Nawet mimo tego, że 56. Studenckiego Rajdu „Beskid Niski” w nich nie ma.
Pod koniec stycznia 2020 roku nakładem wrocławskiej Fundacji Na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza ukazała się książka Alana Weissa pt. „Tak jak księżyc. Poetycki żywot Jerzego Harasymowicza”. Jest to biografia narracyjna jednego z najważniejszych liryków wielkiej formacji polskiej poezji, bardzo mocno związanego twórczością i życiorysem z Karpatami. Alan Weiss pieczołowicie, rzetelnie i z dbałością o literackie walory swojej debiutanckiej książki snuje opowieść o pisarzu pogranicza, odkrywającym i jednocześnie konstruującym swoją wielokulturową tożsamość, nie tylko na marginaliach głównego nurtu życia społecznego swojej epoki, lecz także – pod prąd popularnych tendencji politycznych i artystycznych. Biografia jest dobrze udokumentowana materiałami z licznych archiwów instytucjonalnych, ale także oparta na rozmowach z kilkudziesięcioma osobami związanymi z Jerzym Harasymowiczem. Wszystko to tworzy wielowymiarowy portret wielokrotny poety. W „Tak jak księżyc” sądy krytyczne, które przylgnęły do twórczości Harasymowicza weryfikowane są i konfrontowane z odnalezionymi materiałami, a zarazem pokazywane na tle historyczno-społecznym drugiej połowy XX w. Książka jest do kupienia tu.
Serdecznie zapraszamy na spotkanie z Bolesławem Bawolakiem, autorem wydanej w połowie tego roku nakładem Wydawnictwa Żyznowski książki pt. „Łemkowskie wesele w Świątkowej Wielkiej”. Odbędzie się ono w czwartek 14 listopada 2019 r. o godz. 18 w Księgarnia pod Globusem przy ul. Długiej 1 w Krakowie. O tej ciekawej książce, którą na spotkaniu będzie można zakupić po cenie promocyjnej, pisaliśmy już na naszym portalu jakiś czas temu.
W dniach 29-30 listopada 2019 r. serdecznie zapraszamy do Krakowa na międzynarodową konferencję naukową pt. Jerzy Harasymowicz – poeta Krakowa, poeta Karpat. Próba nowego doczytania. Pragniemy poddać namysłowi bogaty dorobek literacki Jerzego Harasymowicza, autora ciągle jeszcze nie w pełni poznanego i docenionego. Sugerowany niżej zakres tematyczny konferencji chętnie poszerzymy o zaproponowane przez Państwa ujęcia:
– Kraków jako miasto zabytków; stare dzielnice i przedmieścia wraz z ich folklorem,
– świat Łemków,
– animistyczna opowieść o górskiej przyrodzie, Czytaj dalej
Serdecznie zapraszamy 6 i 7 września 2019 r. do Komańczy na XI edycję Harasymiady – zatytułowaną „Na ścieżkach Krainy Łagodności”, a dedykowaną oczywiście Jerzemu Harasymowiczowi i jego karpackim wierszom. W piątek 6 września w restauracji „Pod Kominkiem” w Komańczy swoje prelekcje wygłoszą:
– prof. Alois Woldan (Uniwersytet Wiedeński), Jerzy Harasymowicz i poeci łemkowscy,
– dr Alan Weiss (Uniwersytet Wrocławski), Poetycki żywot Jerzego Harasymowicza,
– Maria Kościelniak, Wiersze i piosenki z Krainy łagodności. Harasymowicz, Belon i inni,
– Robert Księżopolski (Towarzystwo Karpackie), Portrety roślin w twórczości Jerzego Harasymowicza.
Następnie uczniowie Szkoły Podstawowej w Nowym Łupkowie wystąpią w przedstawieniu teatralnym, zaprezentowane zostaną prace konkursu plastycznego pt. Wierszem malowane, stanowiące plastyczną interpretację wierszy Jerzego Harasymowicza i z koncertami wystąpią zespół „Arete” i Paweł Orkisz. Na koniec odbędzie się ognisko.
W sobotę 7 września godz. 10.15 przed pomnikiem Jerzego Harasymowicza na Przełęczy Wyżnej zostaną złożone kwiaty, a następnie odbędzie się recytacja jego wierszy.
21 lipca 2019 r. po ponad 7 latach starań zakończony został remont zrujnowanej dzwonnicy z 1830 r. stojącej niegdyś przy nieistniejącej już dziś drewnianej cerkwi greckokatolickiej w dawnej łemkowskiej wsi Polany Surowiczne. W tym roku oszalowano izbicę oraz pokryto blachą dach i wieńczący go barokowy hełm. Pozostała jedynie budowa konstrukcji do zwieszenia dzwonu, którą zaplanowano na przyszły rok, jak również zawieszenie odnalezionego po latach dzwonu ufundowanego w 1927 roku przez Łemków z Ameryki, a odlanego w Preszowie. Cały projekt prowadzony był społecznie przez ludzi dobrej woli z trzech organizacji: Stowarzyszenia „Magurycz”, Stowarzyszenia Klub Turystyczny Elektryków „Styki” oraz Stowarzyszenia Bractwa Młodzieży Greckokatolickiej „Sarepta”. Wszystkim należą się ogromne gratulacje za włożony w odbudowę trud, a także za determinację przy zdobywaniu funduszy. Na karpackich od początku śledziliśmy postępy prac przy odbudowie dzwonnicy i wspieraliśmy ich realizatorów.
Z prawdziwą radością witamy kolejne „Magury”, rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi wydawany przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Warszawy. Jest to już 187 publikacja warszawskiego SKPB, a liczy sobie aż 178 stron.
A taka jest ich zawartość:
Adam Baniak, Hutnictwo szkła w gminie Uście Ruskie w XVIII i XIX wieku,
Bogdan Huk, Łemkowszczyzna w składzie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej 1918-1919,
Ksiądz Pantełejmon Szpyłka, Walki wyzwoleńcze Łemkowszczyzny w 1918 roku,
Bartłomiej Kielski-Bardanaszwili, Wiersze VIII,
Anna Ostrowińska, Muszyna w historii i legendzie,
Andrzejówka, Muszyna i Szczawnik,
Tomasz Borucki, Legenda „marcowej” Baby w Karpatach na tle porównawczym,
Piotr Malec, Święty Bazyli Wielki – historia, legenda, ikonografia,
Szymon Modrzejewski, 3 z 32, czyli działalność Stowarzyszenia Magurycz w Beskidzie Niskim i okolicach w latach 2016-2018.
Nakładem Wydawnictwa „Żyznowski” ukazała się właśnie licząca 540 stron książka Bolesława (Wasyla) Bawolaka zatytułowana Łemkowskie wesele w Świątkowej Wielkiej. Książka, której premiera miała miejsce tydzień temu w Świątkowej Wielkiej, rodzinnej wsi autora w trakcie Parady Historycznej oparta jest na wspomnieniach i rodzinnych przekazach wzbogaconych bogatą literaturą i materiałem źródłowym. Jak pisze jej wydawca, zaprasza ona na trzydniowe wesele, z muzyką, śpiewem, jadłem i napitkiem. Łemkowskie wesele z lat trzydziestych było rytuałem niepowtarzalnym w swojej obrzędowości, ceremoniale, odświętności, ilości wykonanych pieśni i osób zaangażowanych, aby ten ludowo-cerkiewny obrządek dopełnił się według nakazu tradycji i miejscowych zwyczajów. Jednak samo wesele poprzedza wiele starań i zabiegów – np. swatania i oględzin majątku. Wszystko to autor opisuje z wyjątkową wnikliwością i szczegółowością.
W niedzielę 14 lipca 2019 r. zapraszamy do Świątkowej Wielkiej – łemkowskiej wsi przepięknie położonej w sercu Beskidu Niskiego na XVIII Krempniańską Paradę Historyczną. Głównym punktem jej programu jest widowisko historyczne zatytułowane „Pułaski pod Świątkową” przedstawiające walki konfederatów barskich w Karpatach. Widowisku będą towarzyszyły koncerty muzyki pogórzańskiej, łemkowskiej oraz żydowskiej. Odbędzie się również jarmark rękodzielniczy, oraz rodzinne gry i zabawy, a także degustacja lokalnych potraw. Chętni będą mogli wziąć udział w Biegu Pułaskiego na dwóch różnych trasach. Organizatorami Parady są Fundacja im. Generała Pułaskiego, Parafia w Desznicy oraz mieszkańcy Świątkowej, a uzyskany z niej dochód zostanie przeznaczony na remont i ochronę zabytkowej cerkwi łemkowskiej w Świątkowej Wielkiej.
Całkiem bez rozgłosu, a nawet jakby trochę w ukryciu dokonała się rzecz wspaniała i bez precedensu. Powstało mianowicie Cyfrowe Archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos dostępne pod tym adresem. Jest to strona internetowa, na której udostępnienie są digitalizowane systematycznie negatywy, fotografie i dokumenty dotyczące historii zabytków ruchomych, architektury i budownictwa oraz krajobrazu kulturowego z terenu południowo-wschodniej Polski. Pochodzą one z prywatnego archiwum Jerzego Tura i Barbary Tondos, a powstały w latach 1955 – 2009 r. Archiwum, które jest własnością Katarzyny Tur-Marciszuk, zostało przekazane w depozyt Ruskiej Bursie w celu digitalizacji i opracowania oraz udostępniania. Całe przedsięwzięcie koordynują Andrzej Żygadło, Damian Nowak oraz Ireneusz Marciszuk i Katarzyna Tur-Marciszuk. Projekt zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz dzięki wsparciu Starosty Gorlickiego. W Archiwum można odnaleźć unikatowe fotografie całego szeregu karpackich zabytków, w tym wielu już niestety nieistniejących. Przy okazji warto przypomnieć, że o działalności konserwatorskiej Jerzego Tura i Barbary Tondos pisaliśmy w „Płaju” i na naszym portalu wielokrotnie – m.in., tu, tu, i tu.
