Wszystko na temat: Vincenz

Płaj 55 – vincenzowsko-huculski

Właściwie już mieliśmy zamknięty tom, gdy dotarła do nas smutna wiadomość o śmierci naszego Przyjaciela, członka Wielkie Rady Karpackiego Płaju Fedora Gocza. Nie było zatem innego wyjścia, Płaj 55 zaczynamy od pożegnania osoby, która naszemu Almanachowi towarzyszyła prawie od samego początku, kogoś wyjątkowego w wielu wymiarach, postaci która – mam nadzieję – jeszcze nie raz na naszych łamach zagości.
W roku 2018 przypada 130 rocznica urodzin Stanisława Vincenza, „Barda Huculszczyzny”, autora tetralogii „Na wysokiej połoninie”, zatem tym razem mamy dobry powód żeby ten Płaj był zdominowany tematyką vincenzowsko-huculską. Tak, wiem, ostatnio wszystkie Płaje przepełnione są tą tematyką po brzegi bez względu na przypadające jubileusze. Ale jakieś alibi dobrze mieć. Zresztą, tak krawiec kraje… nic na to nie poradzimy, że większość trafiających do redakcji tekstów, w mniejszym, czy większym stopniu dotyczy Huculszczyzny i Karpat Wschodnich. Na początek tego bloku i tym razem (jak i poprzednio) głos oddajamy Leszkowi Rymarowiczowi, który w jednej większej i dwóch mniejszych odsłonach przedstawia nam huculską gminę Dzembronia rozlokowaną w okresie międzywojennym u podnóża Czarnohory, wykorzystując do tego m.in. niezwykle ciekawe archiwalne dokumenty. Poznajemy jej dzieje oraz mieszkańców. Czytaj dalej

Płaj 55

Płaj 55 (wiosna 2018, stron 200+8)

Zawartość tomu:

Fedor Gocz (1929–2018);

Leszek Rymarowicz, O gminie Dzembronia i jej mieszkańcach;   

Leszek Rymarowicz, Przedwojenne jednostki samorządu terytorialnego w dorzeczu Czeremoszów;

Leszek Rymarowicz, Jan Bilot – policjant z Zelenego;

Zdzisław Broncel, W teatrze zbójników, rusałek i satyrów. Rozmowa z reżyserem teatru huculskiego Stefanem Korybutiakiem;

Jan A. Choroszy, Lena Vincenz. Szkice do portretu   ;

Michał Kaczmarek, Trzy karpackie asy – Mieczysław Orłowicz, Stanisław Vincenz, Petro Szekeryk-Donykiw; Czytaj dalej

Vincenz na Zamku Górków w Szamotułach

Uprzejmie informujemy, że 10 lipca 2018 r. wystawa pt. „Dialog o Losie i Duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego zawitała do Muzeum – Zamku Górków w Szamotułach przy ul. Wronickiej 30, gdzie można ją będzie oglądać do 17 września tego roku. A ponieważ jest to – ni mniej, ni więcej tylko – już 50 odsłona tej wyjątkowej wystawy, warto jej twórcy po raz kolejny założyć gratulacje i podziękowania. Nie ma co ukrywać, tak wiele dla popularyzacji w polskim społeczeństwie twórczości Stanisława Vincenza do tej pory nie zrobił nikt inny. Sam Jan Choroszy mówi, że dotychczas wystawa Vincenza miał pod Górk(ę)ów, a teraz to już chyba z Górk(i)ów. Nie pozostaje więc nic innego, jak tylko trzymać autora za słowo i oczekiwać kolejnych pięćdziesięciu ekspozycji. Tymczasem zapraszamy do Szamotuł.

Konferencja Vincenzowska

Miło nam poinformować, że w dniach 23-24 listopada 2018 r. będzie miała miejsce w Krakowie konferencja z okazji 130 rocznicy urodzin Stanisława Vincenza, autora tetralogii Na wysokiej połoninie, która ma przypomnieć ponadczasowy wymiar twórczości Stanisława Vincenza, jej głęboki związek z krajobrazem kulturowym Karpat i Europy Środkowej oraz przenikającą ją humanistyczną ideę dialogu kultur.
Organizatorami jej są Towarzystwo Karpackie, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział Kraków, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK.

Ramowy plan konferencji wygląda następująco:

23 listopada 2018 roku (piątek),

godz. 14 Uroczyste złożenie kwiatów na grobie Stanisława Vincenza na Cmentarzu Salwatorskim,
godz. 16 Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK przy ul. Jagiellońskiej 6 w Krakowie – otwarcie sesji krajoznawczej. Czytaj dalej

Śladami Vincenza do Bystrca

Członkowie Towarzystwa Karpackiego od 8 lat wędrują corocznie różnymi szlakami Karpat Wschodnich do Krzyża Vincenzowskiego w Bystrcu. Tak też będzie i w tym roku, roku 130. rocznicy urodzin twórcy „Wysokiej Połoniny”. Celem tego rocznej wędrówki, która odbędzie się w dniach od 1 do 8 września jest nieśpieszne odwiedzenie możliwie wielu miejsc związanych ze Stanisławem Vincenzem (szczególnie tych zakarpackich), a także ważnych miejsc turystycznych zachodniej i centralnej Czarnohory. Chcemy sprawdzić, czy na Zakarpaciu przetrwało coś z tamtych czasów. Na koniec wędrówki 7 września, pod Krzyżem Vincenzowskim na bystreckich Skarbach, na fundamentach domu Stanisława Vincenza, przy wspólnym ognisku przeczytamy jak zwykle fragmenty jego dzieł i posłuchamy, co o swoim spotkaniu z Bardem Huculszczyzny powiedzą nam nasi ukraińscy przyjaciele. Zapraszamy do wspólnej wędrówki wszystkich, którzy przypadkiem lub nie przypadkiem znajdą się w tym czasie w Czarnohorze i jej okolicach. Mamy nadzieję na udział zaproszonych gości: Przedstawicieli Towarzystwa Huculszczyzna, stowarzyszenia „Zełenyj Swit”, samorządu lokalnego, mieszkańców Bystrzca.
Szczegóły na temat wędrówki można uzyskać u kolegi Adama Zamojskiego: e-mail: adam1914@o2.pl,
tel. 503 007 726.

Vincenz w Głogowie

Kolejny etap nadodrzańskiej części peregrynacji wystawy pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego wypadł w Głogowie, gdzie będzie ona prezentowana do 15 lipca 2018 r. w Muzeum Archeologiczno-Historycznym (Brama Brzostecka 1). Natomiast 7 lipca podczas inauguracji Letniej Akademii Kultury i Języka Polskiego dr Jan Choroszy wygłosi wykład o Stanisławie Vincenzie, pokazany zostanie film dokumentalny Waldemara Czechowskiego „Śladami Vincenza”, a Irena Rybicka z Wrocławskiego Teatru Współczesnego czytać będzie fragmenty zapisek Ireny Vincenzowej. Spotkanie z Vincenzem zacznie się w głogowskim ratuszu około południa. Zapraszamy!

Szlak Vincenza w Bystrcu odnowiony

Sześć lat temu pisaliśmy na naszym portalu o tabliczkach informacyjnych umieszczonych na szlaku Stanisława Vincenza w Bystrcu (Слідами Станіславa Вінцензa в Бистреці). Dziś autor i realizator tego pomysłu, niezmordowany Andrzej Ruszczak poinformował nas o tym,
że z okazji jubileuszu 130. rocznicy urodzin twórcy „Wysokiej połoniny” mocno zniszczone tabliczki na szlaku Vincenza w Bystrcu zostały wymienione na nowe. Ogrodzony został także krzyż i tablica pamiątkowa ustawione przez Towarzystwo Karpackie w 2010 r. na Skarbach w miejscu gdzie stał dom Vincenza. To ogrodzenie okazało się niestety (wbrew pierwotnym założeniom) niezbędne, jako że do naszego krzyża bardzo lubiły się „przytulać” pasące się w pobliżu krowy i konie.
Andrzejowi serdecznie dziękujemy za jego trud.

Gen. Tadeusz Kasprzycki do Stanisława Vincenza

Pamiętając o przypadającej w tym roku 130. rocznicy urodzin Stanisława Vincenza pragniemy przypomnieć jego korespondencję z gen. Tadeuszem Kasprzyckim
(twórcą i prezesem Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny)  odnalezioną w archiwach Ossolineum przez Andrzeja Ruszczaka i zamieszczoną w Płaju 40 (wiosna 2010).
Warto te listy raz jeszcze przeczytać, bo dziś zyskały zaskakującą aktualność, a wiele z zawartych w nich przemyśleń stało się niestety dramatycznie współczesne.

Gen. Tadeusz Kasprzycki do Stanisława Vincenza
sygn. 17627/II,

Montreal, 12 grudnia 1968.

Wielce Szanowny i Łaskawy Panie,
Proszę mi wybaczyć, że niepokoję Go zapytaniami w sprawie, ku której kieruje mię sentyment, a w swoim czasie skłoniła do pewnych wysiłków i dokonań. Huculszczyzna.
Od dawna jest Pan jej duchowym patronem. W wypowiedziach pióra mistrza ukazał nam Pan głębokie wartości tego ludu i jego kultury.
Niezmiernie żałuję, że w Polsce Wolnej nie udało się nam zrealizować wspólnej współpracy w zakresie Huculszczyzny.
Zawsze byłem przekonany, że dobro Polski i Ukrainy, byt i przyszłość, zależy od właściwej, pomyślnej w działaniu wspólnej pracy obu narodów. Jak w czasach odległych i w epoce Piłsudskiego przeszkodziła temu w znacznej mierze ingerencja wrogiego Polsce i Ukrainie obcego interesu. Czytaj dalej

Wystawy Vincenzowskiej wędrówek ciąg dalszy

Jak już zapowiadaliśmy w roku obchodów 130 rocznicy urodzin pisarza będziemy w dalszym ciągu śledzić wędrówkę po Polsce wystawy pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego.  Obecnie eksponowana jest ona w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej im. Marii Konopnickiej w Lubaniu (Rynek-Ratusz) oraz w Bibliotece Uniwersytetu Zielonogórskiego (przy al. Wojska Polskiego 71).
W obydwu tych miejscach można ją oglądać do 4 kwietnia 2018 r.
Serdecznie zapraszamy.

Wędrówki z polskich Karpat Wschodnich na Węgry

O Stanisławie Vincenzie pisaliśmy na łamach Almanachu Karpackiego „Płaj” wielokrotnie, wielokrotnie też publikowaliśmy jego oryginalne teksty (część z nich udostępniona jest na naszym portalu). A ponieważ w 2018 roku przypada 130 rocznica jego urodzin, mamy nadzieję, że będzie on u nas wyjątkowo częstym gościem. Na dobry początek proponujemy jego oryginalny tekst zamieszczony w Płaju 43.
Przy okazji informujemy, że wystawa pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego, której wędrówkę po Polsce  relacjonujemy od dawna, obecnie prezentowana jest w Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie i w Ośrodku Kultury w Brzegu Dolnym, a w planie tegorocznej peregrynacji przewidziane jest 17 kolejnych miejscowości.
Dochodzą do nas też informacje o planowanych – tak w Polsce jak i na Ukrainie – przedsięwzięciach związanych z jubileuszem pisarza. Postaramy się o nich informować na naszym portalu.


Stanisław Vincenz

Wędrówki z polskich Karpat Wschodnich na Węgry – w pamięci ludu i w kronikach1
(Płaj 43)

Południowo-wschodni cypel Karpat polskich był przez wieki oddzielony od świata potężnym izolatorem olbrzymich lasów. Stąd tłumaczy się zapewne niezwykła odrębność kulturalna zamieszkującego je ludu pasterskiego i myśliwskiego zwanego Hucułami. Większość Hucułów mieszka w Polsce, mniejsze ich odłamy na Węgrzech i Bukowinie. Od Węgier dzielił Hucułów polskich dział wód (Cisa – Prut, Czeremosz), którego dużą część stanowi pasmo górskie zwane Czarnohorą wysokie na 2000 m. Przez połowę roku co najmniej pasmo czarnohorskie jest niedostępne a to dzięki nader obfitym opadom śnieżnym, które po stronie polskiej, zwłaszcza w regionach kotłów polodowcowych, tworzą potężne zaspy i lawiny. Czytaj dalej