Z nieukrywaną satysfakcją informujemy, iż na Jajku Perehińskim w Gorganach zakończona została społeczna akcja odbudowy historycznej pamiątki – ozdobnej bramy wejściowej do Rezerwatu Limbowego im. Andrzeja Szeptyckiego. Rezerwat ten powstał w okresie międzywojennym dzięki wspólnym wysiłkom uczonych zarówno polskich i ukraińskich, a ustanowił go dekretem z dnia 15.04.1935 r. metropolita Andrzej Szeptycki, stąd też nadano rezerwatowi właśnie jego imię. Na obszarze ponad 250 hektarów ochroną objęto naturalne siedlisko limby z wieloma okazami pomnikowymi. Do rezerwatu wiodła ozdobna limbowa brama z napisami po polsku i po ukraińsku. Do jego powstania szczególnie przyczynili się ze strony polskiej dr Piotr Kontny, prof. Walery Goetel i prof. Władysław Szafer, a ze strony ukraińskiej dr Mykoła Sajewycz, dr Włodzimierz Lewicki, o. Tytus Wojnarowicz.
Rezerwat przeżywał różne koleje losu, jednak nawet w czasach sowieckich, dzięki leśnikom z Osmołody, ochronę limby w znacznym zakresie tam utrzymano. Ozdobna brama, pozbawiona oczywiście napisów, przetrwała do przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, a dzięki oddolnej inicjatywie leśnika Antona Ostrowskiego została w 1975 r. odbudowana w zbliżonym do pierwotnego kształcie. Ta brama również uległa zupełnej destrukcji, a jej resztki ostatecznie runęły w roku 2018 r. Odbudowa tej historycznej pamiątki przeprowadzona została latem tego roku siłami społecznymi z inicjatywy Wasyla Ficaka, dzięki środkom pozyskanym od różnych sponsorów, wydatnej pomocy osmołodzkiej filii Przedsiębiorstwa Państwowego „Lasy Ukrainy” leśników z leśnictwa Mszana i Menczył. Główne prace wykonali wolontariusze Olek Azimut, Wasyl B., Dima i oczywiście Wasyl Ficak – którym, z naszej strony wyrażamy wyrazy uznania. A także podziękowania, za przywrócenie pamięci tej pamiątki współpracy „ponad podziałami” środowisk polskich i ukraińskich w celu ochrony przyrody Karpat.
Godzi się także wspomnieć, że dzięki zaangażowaniu kilkunastu wolontariuszy dokonano także kapitalnego remontu chatki-schronu nieopodal wejścia do Rezerwatu. Wygląda teraz naprawdę pięknie, ma nowy piec, a w ganku umieszczono tablicę z opisem historii rezerwatu i zdjęciami W. Lewickiego, A. Szeptyckiego i W. Szafera.
Dlaczego piszemy o satysfakcji. Impulsem tej akcji, podobnie jak akcji odbudowy schroniska na nieodległych Płyśćcach były dla kolegów z Ukrainy artykuły zamieszczone w Almanachu Karpackim „Płaj”, w szczególności „Z historii ukraińskiego krajoznawstwa” (Płaj nr 9, jesień 1994), „Rezerwat Limbowy na Jajku Perehińskim w Gorganach” (Płaj nr 10, wiosna 1995).
Leszek Rymarowicz
