Nowości wydawnicze

Nowa książka profesora Trajdosa

Staraniem Podhalańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk z Nowego Targu ukazała się książka profesora Tadeusza M. Trajdosa zatytułowana Śmierć ich przywiodła. Przedstawienie świętych Sebastiana, Rocha i Rozalii oraz ich kult w katolickiej Europie ze szczególnym uwzględnieniem Orawy XVIII-XIX w. Autor oraz PTPN zapraszają na promocję książki, która odbędzie się w piątek 6 września br. o godz. 17 w Nowym Targu w sali ratusza. Autor, jeden z założycieli Towarzystwa Karpackiego i jego wieloletni działacz, jest historykiem i historykiem sztuki, emerytowanym pracownikiem Instytutu Historii PAN. Jego zainteresowania naukowe prowadzą najczęściej w dwie krainy Karpat – Spisz i Orawę. Ostatnia publikacja dotyczy Orawy, a wiąże się z licznymi falami epidemii jakie ją nękały. Odnajduje najdrobniejsze ślady kultu świętych, do których się zwracano o pomoc w obronie przed tymi kataklizmami, bądź w podzięce za ochronę przed nimi. Czytelnik będzie mógł prześledzić historię epidemii nawiedzających Europę, a w szczególności Rzeczpospolitą. Na jej tle autor pokazuje rozwój myśli medycznej starającej się powstrzymywać rozwój zarazy, ale także poszukiwanie ratunku u świętych, których kult zrodził się na ziemi włoskiej, skąd trafił do katolickich krajów Europy, w tym i do Polski.  Książka jest bogato ilustrowana, pozwala prześledzić rozwój kultu wspomnianych świętych zarówno poprzez najwspanialsze obiekty sztuki europejskiej, jak i poprzez przedstawienia ich w predellach bocznych ołtarzy niewielkich kościółków czy przydrożnych kapliczkach.
Towarzystwo Karpackie przygotowuje spotkanie z autorem w Warszawie na początku grudnia.

33. tom Prac Pienińskich

Wydaje się, że całkiem niedawno obchodziliśmy hucznie wydanie jubileuszowych, trzydziestych Prac Pienińskich, a tu proszę – ani się nie obejrzałem – a na moim biurku znalazł się ich tom 33. Mniej zorientowanym przypominam, że Prace Pienińskie to popularnonaukowy rocznik Pienińskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej w Szczawnicy, wydawany przez Oddział Pieniński PTTK w Szczawnicy i Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich. Redaguje go z podziwu godną determinacją – no któż by inny – oczywiście niezmordowany Ryszard Remiszewski (nieprzypadkowo, także członek naszego Towarzystwa). Ten najnowszy tom wielce dla Pienin zasłużonego periodyku liczy ponad 460 stron i zawiera jak zwykle wiele bardzo ciekawych tekstów w każdym z czterech głównych działów, a także w piątym, zawierającym – wyobraźcie sobie – garść pienińskich wierszy. Dział pierwszy otwiera bardzo ciekawy tekst redaktora naczelnego o roli Józefa Szalaya i lobby szczawnickiego w powstaniu Towarzystwa Tatrzańskiego. Nie przypadkowo znalazł się on na pierwszym miejscu, mamy przecież rocznicę 150-lecia powstania TT. Znajdziemy w nim też mniej znane watki dotyczące początków Oddziału TT w Szczawnicy zwanego prawie od samego początku „Pienińskim”. Czytaj dalej

„Rys historyczny o Hucułach” po ukraińsku

Kołomyjskie Muzeum Sztuki Ludowej Huculszczyzny i Pokucia im. Josafata Kobryńskiego z okazji 205. rocznicy urodzin ks. Sofrona Witwickiego (1819-1879) wydało w tych dniach pełne tłumaczenie na język ukraiński jego największego dzieła, mianowicie „Rysu historycznego o Hucułach”. Okładkę tej książki ozdobiono piękną reprodukcją obrazu Józefa Jaroszyńskiego, który zapewne zdążył poznać osobiście ks. Witwickiego, bo bywał w Żabiu przed jego śmiercią w październiku 1879 roku. Godne podkreślenia jest zawarte w informacji o tym wydarzeniu sformułowanie „pełne tłumaczenie”, ponieważ w 1993 r. ukazał się już przekład „Rysu historycznego o Hucułach” na język ukraiński dokonany przez tego samego autora Mykołę Wasylczuka, wydany także przez kołomyjskie Muzeum Sztuki Ludowej Huculszczyzny i Pokucia. Niestety usunięto wówczas z niego wszystkie fragmenty zawierające tak dla Sofrona Witwickiego ważne apele o porozumienie polsko-ukraińskie, a także m.in. obszerne akapity poświęcone Fundacji Skarbkowskiej czy Agenorowi Gołuchowskiemu. Jeżeli obecne wydanie jest rzeczywiście pełne, to myślę, że ksiądz Sofron może mieć na niebieskich połoninach prawdziwą satysfakcję i powód do dumy. Wszystkim, którzy o  prekursorze badań nad Huculszczyzną, delegacie Towarzystwa Tatrzańskiego pod Czarnohorą, wyjątkowo ciekawej i także trochę jednak tragicznej postaci chcieliby dowiedzieć się czegoś więcej, polecamy trzy artykuły zamieszczone w 57 tomie Almanachu karpackiego „Płaj” dostępne pod tym linkiem.

Od dawności do bezczasu

Jakoś tak bez żadnych fanfar, a nawet jakby trochę ukradkiem ukazała się nowa książka profesor Mirosławy Ołdakowskiej-Kuflowej pod intrygującym tytułem „Od dawności do bezczasu. O twórczości Stanisława Vincenza” wydana przez krakowski Instytut Literatury. Ów brak promocji dzieła pewnie trzeba złożyć na karb likwidacji Instytutu i połączenia go z Instytutem Książki. Licząca dwieście stron monografia – jak pisze sama autorka – realizuje cztery cele. Po pierwsze prezentuje zwięzłą biografię Stanisława Vincenza, po drugie omawia jego twórczość odsłaniając inspirujące go nurty kulturowe, po trzecie w komentarzach do fragmentów dzieł stara się ukazać jego kunszt pisarski. Po czwarte wreszcie, prezentuje wybrane fragmenty twórczości pisarza zaczerpnięte przede wszystkim z cyklu „Na wysokiej połoninie”, ale także z eseistyki.

Łemkowskie piosenki ze Świątkowej Wielkiej

Nakładem „Wydawnictwa Żyznowski” ukazała się właśnie nowa książka autorstwa Bolesława (Wasyla) Bawolaka zatytułowana „Łemkowskie piosenki ze Świątkowej Wielkiej. Śpiewnik.” Miłośnicy Łemkowszczyzny w książce oprócz ponad 250 piosenek wraz z zapisami nutowymi, które autor zbioru zapisał z własnej lub cudzej pamięci znajdą także wspaniałe ilustracje Krzysztofa Radoszka inspirowane kulturą łemkowską. Każda z piosenek zapisana jest w po łemkowski cyrylicą i w transkrypcji, oraz w tłumaczeniu na język polski. To już trzecia, wydana przez to Wydawnictwo, książka Bawolaka poświęcona kulturze Łemkowszczyzny, która zachowała się we wsi Świątkowa Wielka, po „Łemkowskim weselu…” i „Łemkowskich przysłowiach i powiedzeniach…”. Tym razem autor przybliża nam muzyczną stronę Łemkowszczyzny przedstawiając ponad 250 piosenek i śpiewanek wraz z zapisami nutowymi. Książkę już można zakupić w Wydawnictwie, choć jej uroczysta premiera odbędzie się w trakcie 34 Łemkowskiego Kermeszu w Olchowcu 25-26 maja 2024 roku.

Tam idziemy, gdzie nas nie ma

Nakładem Oficyny Wydawniczej „Rewasz” i Zespołu Historii Turystyki Studenckiej Fundacji Ogólnopolskiej Komisji Historycznej Ruchu Studenckiego ukazała się opracowana przez Tomasza Wojciecha Łękawskiego książka zatytułowana „Tam idziemy, gdzie nas nie ma… Warszawskie Akademickie Środowisko Turystyczne w latach 1950-1990”. Licząca 360 stron praca jest pierwszą i jak się wydaje udaną próbą opisania niewątpliwego fenomenu jakim była działalność turystyczna warszawskiego środowiska akademickiego w drugiej połowie XX wieku. Przed jak wielkim wyzwaniem stanął autor tego opracowania wiedzą tylko ci, co mieli możliwość obserwowania tego ruchu od wewnątrz. Jego siłą była spontaniczność i różnorodność, a także nieobliczalność, niefrasobliwość i specyficzna ulotność podejmowanych działań. Wadą zaś niechęć do dokumentowania. Odtworzenie po latach struktur organizacyjnych ZSP i PTTK od szczebla stołecznego, poprzez uczelniane, aż po wydziałowe, przy praktycznie całkowitym braku archiwów, możliwe były jedynie dzięki rozmowom z ludźmi i sięganiu do ich pamięci. I to się Wojtkowi niewątpliwie udało.
Z naszego, karpackiego punktu widzenia znajdziemy w tej książce wiele ważnych informacji, wszak Karpatami, a szczególni ich wschodnimi fragmentami warszawscy akademicy-turyści i nie tylko ci z SKPB, interesowali się w sposób szczególny.
Książka jest bogato ilustrowana i wyposażona w skorowidz nazwisk. Niestety zabrakło w niej bibliografii. I choć wiele opracowań dotyczących tego zagadnienia odnotowano w przypisach, to zbiorcza bibliografia naprawdę bardzo by się przydała. Zainteresowanych nabyciem tego dzieła odsyłamy do Oficyny Wydawniczej „Rewasz”.

Album beskidzkoniskie

Z ogromna radością pragniemy wszystkim miłośnikom Beskidu Niskiego (i nie tylko im) zwiastować wspaniałą wiadomość – nakładem wydawnictwa „Ruthenus” ujrzy niebawem światło dzienne wyjątkowy album zatytułowany „Beskid Niski w fotografii Stanisława Krycińskiego”. Książka liczącą ponad 350 stron zawiera na nich reprodukcje ponad siedmiuset czarno-białych fotografii Beskidu Niskiego, wykonanych głównie w latach 70. i 80. XX w. i opatrzonych szczegółowymi komentarzami ich autora. Album swoją koncepcję, wybór zdjęć i redakcję zawdzięcza Jakubowi Łobockiem, wstępem zaś poprzedził go Andrzej Wielocha.
Promocja tej wyjątkowej publikacji odbędzie się – no gdzieżby indziej – w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej już za niecały miesiąc 5 kwietnia 2024 r. o godzinie 18. Wypełnią ją opowieści autora fotografii o okolicznościach ich powstania i o losach prezentowanych na nich obiektów. Będzie jej też towarzyszyć wystawa wybranych albumowych fotografii, którą chętni będą mogli oglądać jeszcze co najmniej przez miesiąc po promocji. Czytaj dalej

Зелені Карпати za 2023

Na sam koniec roku miłośnicy Karpat otrzymali najnowszy tom ukazującego się na Zakarpaciu ogólnoukraińskiego, popularnonaukowego, ekologicznego magazynu Zielone Karpaty – Зелені Карпати. Liczy on 188 bogato ilustrowanych stron i zawiera cztery zeszyty za 2023 rok. Warto podkreślić, że kolegium redakcyjne tego wydawanego przez Karpacki Rezerwat Biosfery magazynu ma międzynarodowy ukraińsko-polsko-słowacko-niemiecko-szwaicarski skład. Cyfrową jego wersję można pobrać w formacie pdf. Znajdziemy w nim cały szereg ciekawych artykułów, a my pragniemy zwrócić szczególną uwagę na taksy członków TK:
Nesteruk Yurji, Nieugaszony ogień w górach (Jurij Gołobin – wieloletni gospodarz Połoniny Pożyżewskiej) s. 70;
Rymarowicz L., Wielocha A., Cienie przeszłości (Obelisk pod skałą Sokólską – legendy i fakty) s. 134. Jest to tłumaczenie artykułu opublikowanego w tomie 47 Almanachu karpackiego „Płaj”.
Życzymy ciekawej lektury.

Spotkanie autorskie ze Stanisławem Krycińskim

W imieniu organizatorów Wydawnictwa Libra.pl, Muzeum Historycznego w Sanoku oraz Koła Przewodników PTTK w Sanoku serdecznie zapraszamy na spotkanie autorskie ze Stanisławem Krycińskim z okazji wydania jego najnowszej książki zatytułowanej „Bieszczady. Morze niepamięci”. Spotkanie odbędzie się w niedzielę 19 listopada 2023 roku o godz. 16 w Sali Gobelinowej Sanockiego Zamku i oczywiście będzie można w jego trakcie nabyć po przystępnej cenie promowane dzieło.

„Bieszczady. Morze niepamięci”

Miło nam poinformować, że nakładem wydawnictwa „Libra PL” ukazała się właśnie nowa książka członka naszego Towarzystwa, Stanisława Krycińskiego zatytułowana „Bieszczady. Morze niepamięci”. Ten piąty już tom, ukazującej się od dziesięciu lat bieszczadzkiej serii tego autora został poświęcony wsiom, które znalazły się w głębi wód Jeziora Solińskiego, a także tym położonym wokół niego. Są to m.in. Solina, Zabrodzie, Polańczyk, Myczków, Myczkowce, Berezka, Bereźnica Niżna i Wyżna, Teleśnica Sanna i Oszwarowa, Daszówka, Zwierzyń i Łobozew. Dziś już mało kto pamięta, że wody zalewu pochłonęły teren, na którym do 1939 r. stało prawie sześćset domów, trzy cerkwie, kościół i klasztor, oraz cztery cmentarze. O tym wszystkim w nowej książce Staszka. Zapraszamy do lektury.