Nowości wydawnicze

Magury’23 są o czasie

Właśnie dotarła do nas doskonała wiadomość, otóż światło dzienne ujrzały Magury ’23, rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom, pod redakcją Sławomira Michalika, Anety Załugi, jako 194 publikacja Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich z Warszawy. Warto odnotować fakt, że redakcja dogoniła czas i rok wydania jest identyczny z numerem w tytule. Gratulacje! Tom liczy – bagatela – 180 stron, a na nich cała masa arcyciekawych i arcybeskidzkoniskich tekstów. A mianowicie:
Adam Baniak: Wielka wojna w Uściu Ruskim we wspomnieniach karczmarza Antoniego Humeckiego;
Antoni Humecki: Przyczynek do historii Łemkowszczyzny – czasy pierwszej wojny światowej;
Tymoteusz Garbera: Życie ludności na Łemkowszczyźnie;
Andrzej Piecuch: Twórczość artysty kamieniarza Wojciecha Jędrusiaka (1860-1907) z Turzy;
Tomasz Borucki: Sercożercy i martahuzi;
Tadeusz M. Trajdos: Feretron Alojzego Zompha;
Wiesław Żyznowski: O chyżach przemieszczonych z Koniecznej, Zdyni i Gładyszowa do Olchowca;
Jakub Łobocki: Historia czterech chyż z doliny Zdyni;
Przemysław Pilich: Przypominamy postać Nikifora Krynickiego;
Jakub Łobocki, Sławomir Michalik: Przegląd pozycji wydawniczych na temat Beskidu Niskiego wydanych w 2022 roku.
Nic, tylko siąść i czytać, czytać, czytać!

Góry od Radka

Niedługo minie 14 lat od tragicznej śmierci Radosława Kostuja, członka naszego Towarzystwa, doskonałego znawcy i miłośnika Karpat rumuńskich. Kilka dni temu w Centralnej Bibliotece Górskiej PTTK w Krakowie odbyło się poświęcone mu spotkanie, na którym zaprezentowano wydaną niedawno przez Wydawnictwo Ruthenus książkę zatytułowaną „Góry dla nas” i opatrzoną podtytułem „publikacje”. To już trzecia książka wydana staraniem matki Radka, pani Zofii, nieustającej w zabiegach o zachowanie Radkowej spuścizny. Znalazły się w niej skrupulatnie pozbierane mniejsze i większe teksty i notatki zamieszczane za życia autora w przeróżnych czasopismach i drukach ulotnych, między innymi dwa opublikowane w Almanachu Karpackim „Płaj”. Książkę poprzedza bardzo osobiste wprowadzenie Przemysława Rojka nawiązujące do wędrówek z Radkiem po Karpatach rumuńskich, a uzupełnia ją kilka odnalezionych wierszy Radka i jego biografia. Wyposażono ją także w wiele kolorowych zdjęć wykonanych przez samego autora.

Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny, wydanie II

Miło nam poinformować, że w niecałe trzy lata po pierwszym – już dawno niedostępnym, ukazało się właśnie drugie, uzupełnione wydanie albumowej monografii Jarosława Giemzy „Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny”. Monumentalna, licząca 696 stron publikacja wydana przez Wydawnictwo Libra.pl poświęcona jest architekturze cerkiewnej oraz malarstwu ikonowemu i sztuce sakralnej Łemkowszczyzny. Składa się z czterech działów: Tradycja religijna, Architektura cerkiewna, Wyposażenie cerkiewne oraz Ikonografia. Z okazji tego wydarzenia serdecznie zapraszamy na spotkania z autorem tego wyjątkowego dzieła, które odbędą się:
– 14 czerwca 2023 r. o godz. 20 w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie przy ul. Kredytowej 1;
– 15 czerwca 2023 r. o godz. 17 w siedzibie Oddziału PTTK w Rzeszowie przy ul. Matejki 2.
Jarosław Giemza – historyk sztuki, kierownik Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w Łańcucie, współzałożyciel i członek Komisji Konserwatorskiej Greckokatolickiej Archidiecezji Przemysko-Warszawskiej, autor licznych publikacji na temat sztuki sakralnej, ekspert instytucji państwowych oraz kościelnych w zakresie oceny przedmiotów zabytkowych i realizacji prac konserwatorskich. W latach 80. i 90. XX w. współorganizator cyklu praktyk studenckich służących inwentaryzacji i zabezpieczeniu opuszczonych cerkwi, koordynator i uczestnik kilku międzynarodowych projektów badawczych, autor i komisarz wystaw sztuki cerkiewnej, projektant malarskiego wystroju kilkunastu współczesnych cerkwi i kościołów. Przewodnik górski i terenowy, członek Towarzystwa Karpackiego.

Prace Pienińskie z wróblem na okładce

W okienku na okładce wróbel na tle zapory i Zamku Dunajec – zgadnijcie jaki to periodyk? Tak, tak właśnie, dziś znalazłem w skrzynce pocztowej 32 tom Prac Pienińskich! Ten kolejny tom datowany na 2022 r. popularnonaukowego rocznika firmowanego przez Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej PTTK w Pieninach, a wydawanego przez Oddział Pieniński PTTK w Szczawnicy i Polskie Stowarzyszenie Flisaków Pienińskich liczy, bagatela, blisko 500 stron. Redaktor Ryszard M. Remiszewski pisze we wstępie, że jemu samemu trudno uwierzyć, że jeszcze jeden tom udało się wydać. Tym większe gratulacje mu się należą i tym większa radość, że się raz jeszcze udało. A w środku jak zwykle całe mnóstwo ciekawej lektury. Ja szczególnie polecam artykuł Jacka Góreckiego o rozejmie zawartym w 1411 r. w Sromowcach przez Władysława Jagiełłę i Zygmunta Luksemburskiego. Mamy tam szczegółowe wprowadzenie oraz łaciński tekst zachowanego dokumentu wraz z jego polskim tłumaczeniem i piękną kolorową reprodukcją na wklejce. Bardzo ciekawy jest także bogato ilustrowany tekst Jerzego M. Roszkowskiego o Łaskich – Hieronimie i Olbrachcie, właścicielach dóbr dunajeckich. Wiele stron jak zawsze poświęcono pienińskim flisakom, wiele aktualnościom spisko-pienińskim. W tym tomie znalazła się również druga część opracowania Marka Maludy zawierającego omówienie publikacji Józefa Nyki zamieszczonych w czasopismach. Nic, tylko czytać i czytać.

Rośliny Karpat

Z okazji Międzynarodowej Konferencji „Rośliny lecznicze w nauce i kulturze” organizowanej przez Instytut Historii Nauki PAN, Societas Scientiarum Klukoviana et Jablonovianae, Instytut Etnologii i Antropologii UJ w dniach 19-21 maja 2022 r. w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu i w Pałacu Staszica w Warszawie, a także z okazji Karpackiego Warsztatu Etnobotanicznego – „Sekrety Ziół”, który odbędzie się w poniedziałek 31 lipca 2023 roku w Domu Sądeckim wydana została drukiem broszura zatytułowana „Rośliny Karpat. Tradycje, obyczaje i badania” zawierająca wybór tekstów z Almanachu Karpackiego „Płaj”.
Wydawcą broszury jest Towarzystwo Karpackiego będące partnerem wyżej wymienionej Konferencji.
Wersję cyfrową (format PDF) można pobrać klikając na jej okładkę widniejącą obok.

Ćwiartkowy „Bieszczad”

Właśnie dotarła do nas świetna wiadomość – dwudziesty piąty „Bieszczad” opuścił drukarnię. Mamy zatem kolejny, niewątpliwie jubileuszowy tom tego wielce zasłużonego dla upowszechniania wiedzy o tym fragmencie Karpat rocznika wydawanego przez Oddział Bieszczadzki Towarzystwa Opieki nad Zabytkami z siedzibą w Ustrzykach Dolnych. Niech do jego lektury zachętą będzie ten fragment ze wstępu autorstwa Tadeusza Szewczyka:
Nasz rocznik z założenia historyczno-krajoznawczy, a więc nachylony ku przeszłości, często jest również „oddawaniem głosu nieobecnym, odchodzącym już kulturom, społecznościom”, które dawniej stanowiły integralną część bieszczadzkiej rzeczywistości. Na terytorium Polski żyło wiele grup etnicznych, religijnych, językowych i  kulturowych. W okresie przedwojennym ponad 30% jej mieszkańców było przedstawicielami innych narodowości. W dawnych Bieszczadach ten wskaźnik był jeszcze wyższy. Bieszczady były zatem wielokulturowe i to nie tylko ze względu na „językową mozaikę”. Czytaj dalej

Bibliografia Płaju wydrukowana!

Udostępniając na naszym portalu, niecałe trzy tygodnie temu, cyfrową wersję Bibliografii Almanachu Karpackiego „Płaj” obiecywaliśmy, że wkrótce ukaże się także jej tradycyjna, drukowana wersja. I właśnie teraz, z nieukrywaną radością możemy poinformować wszystkich wielbicieli papierowych form publikacji o możliwości zakupu za jedyna 25 PLN w Oficynie Wydawniczej „Rewasz” pachnącej jeszcze drukarnią, liczącej 152 strony Bibliografii zawartości tomów 1-60 wydanych w latach 1987 – 2021 Almanachu Karpackiego „Płaj”. Mam nadzieję, że wszyscy ci, którzy mają komplet wydanych tomów „Płaju”, a wiem o co najmniej kilku takich wiernych czytelnikach, odżałują te parę złotych i uzupełnią swoja kolekcję o ten jej ostatni już element.
Aby zmówić Bibliografię wystarczy kliknąć na znajdujący się po prawej stronie przycisk „zamów”.

Między Osławą a Jasiołką

Nakładem Wydawnictwa „Libra.pl” ukazała się w ostatnich dniach stycznia książka opatrzona dość rozbudowanym tytułem „Między Osławą a Jasiołką. Łemkowszczyzna Wschodnia w latach 1918–1939. Studium historyczno-etnograficzne”. Jej autorem jest członek Towarzystwa Karpackiego, historyk, regionalista, kustosz Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku i autor licznych publikacji dr Hubert Ossadnik. Publikacja jest obszerną monografią naukową wschodniej Łemkowszczyzny w okresie międzywojennym wzbogaconą niezwykle interesującym materiałem ikonograficznym, w tym wieloma niepublikowanymi dotąd fotografiami. Autor wykorzystał w swojej pracy mało znane dotychczas kwestionariusze sanockiego Inspektoratu Szkolnego z połowy lat 30. XX wieku, co pozwoliło ukazać wieloaspektowy świat Łemków oczyma nauczycieli wiejskich i oddać bardzo wiarygodnie realia owego czasu. Książka opisuje wybrane elementy kultury materialnej – układ wsi, budownictwo, wnętrza chałup, obrzędy budowy domu, zajęcia ludności, pożywienie, stan zdrowotny, higienę i medycynę ludową. Głównie na podstawie własnych badań autor przedstawia Łemków, jako lokalne społeczności, z ich aktywnością polityczną, społeczną i gospodarczą, emigracje zarobkowe, miejscowe stosunki wyznaniowe, obrzędy i zwyczaje doroczne oraz rodzinne, zwyczajów i obrzędów pogrzebowych.

O bieszczadzkim cierniu w wilczej łapie

W najbliższy czwartek, 12 stycznia 2023 r. o godz. 18 w Klubie Absolwenta w Gmachu Głównym Politechniki Warszawskiej przy Placu Politechniki 1, Staszek Kryciński będzie opowiadał o swojej najnowszej książce pt. „Bieszczady. Cierń w wilczej łapie” wydanej w grudniu ubiegłego roku przez wydawnictwo Libra.pl, o której już na naszym portalu pisaliśmy na początku grudnia. Ów „cierń” to nawiązanie do tragicznych losów Terki i Wołkowyi, dwóch wsi sąsiadujących ze sobą, splecionych w XX w. węzłem polsko-ukraińskiego konfliktu, który znalazł krwawy epilog w zbrodni dokonanej w lipcu 1946 r.
Jak trafić do Klubu Absolwenta? Łatwizna. Gdy głównym wejściem wejdziemy do Dużej Auli PW i odwrócimy się w lewo, to w lewym narożniku zobaczymy szklane drzwi do Klubu Absolwenta.
Zapraszamy serdecznie! Na spotkaniu z autorem będzie można oczywiście nabyć książkę. Ceny promocyjne, autografy gratis!

Najnowsza książka Staszka Krycińskiego

Rok temu, mniej więcej o tej właśnie porze zamieściliśmy post pod tytułem „Nowa książka Staszka Krycińskiego”. Dziś ten tytuł wypada powtórzyć, tyle że książka jest inna, całkiem świeża. Autor w myśl zasady „co rok, to prorok” oddaje do rąk czytelników nową pozycję o Bieszczadach. Tym razem z podtytułem „Cierń w wilczej łapie” nawiązującym do tragicznych losów Terki i Wołkowyi, wsi sąsiadujących ze sobą, splecionych w XX w. węzłem polsko-ukraińskiego konfliktu, który znalazł krwawy epilog w zbrodni dokonanej w lipcu 1946 r. Większość opisanego w tej książce obszaru zawiera się między pasmami Otrytu i Żukowa. W dorzeczu potoku Czarnego z istniejących tu dziewięciu wsi pozostały tylko Czarna, Polana i Żłobek. Ta pierwsza, jedna z największych w Bieszczadach, miała dwie cerkwie i dwa dwory, z których jeden był ufortyfikowany. Polana to rzadki przykład wsi zamieszkiwanej niegdyś po równo przez Polaków i Rusinów. W północno-wschodnim skraju opisywanego terenu odnajdujemy ślady zaginionego zamku w Hoszowie oraz historię niemieckich kolonii w Bandrowie i Steinfelsie. Przeczytamy też o kilku wsiach leżących nad Solinką, w tym o Łopience, z cerkwią skrywającą cudami słynącą ikonę Matki Bożej. Osiemdziesiąt lat temu na tutejsze odpusty przybywały kilkutysięczne tłumy. Po tym jak zrujnowana świątynia została odbudowana przez grupę zapaleńców, kult odżył i od dwudziestu lat znów gromadzą się tu wierni z całego kraju.
Stanisław Kryciński, Bieszczady. Cierń w wilczej łapie, Wydawnictwo Libra PL, 248 str.