Wydarzenia

Opasły „Płaj” na pożegnanie

22 lipca 2021 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: , ,

Utknął na ponad miesiąc w drukarni, ale wreszcie jest! Ostatni, sześćdziesiąty tom „Płaju” rozrósł nam się do nieoczekiwanych rozmiarów i jest prawie dwa razy obszerniejszy niż zwykle. Trudno nam było odmawiać autorom nadsyłającym swoje teksty, mając świadomość, że następnej okazji do ich zamieszczenia w naszym almanachu już nie będzie. W rezultacie mamy aż dwadzieścia artykułów, których nie da się choćby pobieżnie omówić w tej krótkiej informacji. Na pierwszym miejscu wypada wymienić artykuły będące plonem oryginalnych badań i poszukiwań autorów. Niezawodny Wojtek Krukar tym razem prezentuje, na podstawie wywiadów z dawnymi mieszkańcami, oraz własnych prac terenowych, dwie bieszczadzkie wsie — nieistniejący obecnie Dźwiniacz oraz Muczne. W drugim, krótszym artykule próbuje rozwikłać chaos nazewniczy stworzony w pewnym zakątku Beskidu Niskiego przez austriackich, a potem polskich kartografów. Inny stały autor „Płaju”, Leszek Rymarowicz, przywraca pamięci dwie kolejne postacie związane z Huculszczyzną okresu międzywojennego — komendanta Straży Granicznej z Żabia oraz lekarza z tej miejscowości, a przy okazji rozszyfrowuje unikatowe, nigdy dotąd niepublikowane zdjęcia z ceremonii otwarcia obserwatorium na Pop Iwanie w 1938 roku.
Czytaj dalej →

Piąta Sądecka Watra Archeologiczna

21 lipca 2021 | Wydarzenia | Na temat:

W dniach 7-8 sierpnia 2021 roku odbędzie się 5. Sądecka Watra Archeologiczna. Do udziału w niej serdecznie zapraszamy wszystkich, a szczególnie osoby zainteresowane archeologią Karpat i turystyką kulturową. W programie przewidujemy zwiedzenia stanowisk archeologicznych w Kotlinie Łąckiej – na Babiej Górze w Zabrzeży, w Naszacowicach i na Górze Zyndrama w Maszkowicach pod fachową opieką dr hab. Marcina S. Przybyły z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także otwartą konferencję poświęconą zagadnieniom archeologii Kotliny Sądeckiej oraz prezentację najciekawszych artefaktów ze stanowisk archeologicznych na Sądecczyźnie. Sądecka Watra Archeologiczna jest organizowana po raz kolejny przez Towarzystwo Karpackie we współpracy z Instytutem Archeologii UJ, Polskim Towarzystwem Historycznym Oddział Nowy Sącz, Centralnym Ośrodkiem Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, Wójtem Gminy Łącko i Domem Sądeckim w Zarzeczu. Czytaj dalej →

Łemkowskie przysłowia Bolesława Bawolaka

20 lipca 2021 | Książki, Wydarzenia | Na temat: ,

Nakładem „Wydawnictwa Żyznowski” ukazała się właśnie książka zatytułowana „Łemkowskie przysłowia i powiedzenia ze Świątkowej Wielkiej i okolic” autorstwa Bolesława Bawolaka. Jest to nie tylko zbiór łemkowskich przysłów zebranych przez lata wśród mieszkańców jednej z wiosek Beskidu Niskiego, ale także niezwykle cenny dokument dziedzictwa kulturowego Łemkowszczyzny. Licząca 800 stron książka zawiera niemal 7 tysięcy przysłów i powiedzonek łemkowskich, i jest efektem pięćdziesięcioletniej pracy jej autora. Przysłowia zostały ułożone tematycznie, zarówno w języku polskim, jak i łemkowskim, wraz z transkrypcją fonetyczną.
W zbiorze przysłów zgromadzonych przez Bolesława Bawolaka odbija się jak w lustrze  dawna Łemkowszczyzna. Możemy tam odnaleźć mieszkańców tych ziem z ich przywarami i cechami godnymi pochwały, świat przyrody czy toponomastykę. Jest i cerkiew, i karczma, pole i las, zagroda i chyża, stół i piec, gazda i gazdyni. Nie ma co ukrywać, to opowieść o Łemkowszczyźnie dawnej, trochę już dziś mitycznej krainie sprzed akcji „Wisła”, wprawdzie biednej, ale jednak szczęśliwej, bo autentycznej i swojskiej. Warto podkreślić, że jest to już czwarta książka o tematyce łemkowskiej „Wydawnictwa Żyznowski”. Więcej informacji o książce, a także zachętę autora do jej przeczytania można znaleźć tu.

Promocja jubileuszowych „Prac Pienińskich”

18 lipca 2021 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat:

Z dobrze poinformowanych źródeł dowiedzieliśmy się, że dziś, to znaczy 18 lipca o godz. 18 w Jazz Barze Dworku Gościnnego w Szczawnicy będzie miała miejsce promocja jubileuszowych, bo 30. „Prac Pienińskich”. Poprowadzi ją osobiście – któżby inny – naczelny redaktor tego zasłużonego, wydawanego przez Oddział Szczawnicki PTTK rocznika, Ryszard M. Remiszewski. Serdecznie zapraszamy, a przy okazji, podajemy spis rozpraw i artykułów zawartych w tym tomie:
Tomasz Kowalik, Edward „Baca” Moskała (1926-1995). Zasadźca, czyli założyciel,
Ludwik Frey, Leszczyna, drzewo,
Krzysztof Miraj, Problemy regionalizacji Pienin,
Justyna Cząstka-Kłapyta, Kosmogonia jako źródło interpretacji niektórych toponimów i hydronimów Tatr, próba nowego ujęcia, Czytaj dalej →

Wyprawa „Bystrzec Marmaroski 2021”

12 lipca 2021 | Wydarzenia | Na temat: , ,

Z satysfakcją informujemy, iż w dniach 1-10 lipca odbyła się kolejna górska wyprawa pod auspicjami Towarzystwa Karpackiego, którą z uwagi na niezmiennie przyświecający nam cel – „vincenzowski” Bystrzec, nazwaliśmy nieco przekornie „Bystrzec Marmaroski”. Przy bardzo zmiennej pogodzie udało się nam zdobyć kilka szczytów Karpat Marmaroskich: Hnitesę, Torojagę, Farcaul i Mihailecul. W końcowej części wyprawy towarzyszyły nam „na wyciągniecie ręki” przepiękne panoramy Czarnohory, Gór Czywczyńskich i Połonin Hryniawskich. W imieniu Towarzystwa złożyliśmy wieńce na mogiłach polskich legionistów w Kirlibabie i Berbesti oraz w Syhocie Marmaroskim pod pomnikiem rumuńskiego generała polskiego pochodzenia Leonarda Moczulskiego, bohatera walk w I i II wojnie światowej. Odwiedziliśmy też Muzeum Huculskie w Repedei prowadzone przez Vasile Popovici, któremu przekazaliśmy kilka tomów Almanachu Karpackiego „Płaj” z artykułami dotyczącymi Karpat Rumuńskich oraz przedwojennej granicy polsko-rumuńskiej. Czytaj dalej →

„Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego po raz XIII i XIV

3 lipca 2021 | Książki, Wydarzenia

W Ratuszu Miasteczka Galicyjskiego w Nowym Sączu wręczone zostały Honorowe Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego, w ramach XIII i XIV edycji za książki o tematyce historycznej dotyczące regionu sądeckiego, wydane w latach 2019 i 2020. Decyzją organizatorów konkursu – Stowarzyszenia Przyjaciół Almanachu Muszyny oraz Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu w XIII edycji za rok 2019 nagrodzono dwie książki:
Marek Smoła, Dzieje parafii św. Wawrzyńca w Nowym Sączu-Biegonicach: środowisko –  kościół – życie religijne, Tarnów 2019
O miłości Ojczyzny nie deklamowaliśmy… Wspomnienia Antoniego Sejmeja Górszczyka, opracowanie Sylwester Rękas, Kraków 2019.

Czytaj dalej →

„Połonina” po rosyjsku?

27 czerwca 2021 | Wydarzenia | Na temat:

Na razie wprawdzie tylko fragment, ale dobre i to. W najnowszym, czerwcowym numerze ukazującego się w Moskwie w nakładzie 2000 egz. miesięcznika „Literatura zagraniczna” (Иностранная литература) z „Polką” Tamary Łępickiej na okładce, opatrzonym tytułem „Polska poza Polską” znalazło się tłumaczenie na rosyjski fragmentu „Prawdy starowieku” Stanisława Vincenza dokonane przez uczestnika wrocławskiego Kolokwium Vincenzowskiego z 2014 roku, Siergieja Moreino (Сергея Морейно). W tym specjalnym, przygotowanym przez Swietłanę Panicz „polskim” numerze Vincenza znajdujemy w dobrym, żeby nie powiedzieć doborowym towarzystwie m.in. Józefa Wittlina, Andrzeja Bobkowskiego, Józefa Czapskiego, Tymoteusza Karpowicza i… Jacka Kaczmarskiego. Co znamienne wśród przetłumaczonych na rosyjski piosenek tego ostatniego znalazły się „Mury” i „Jałta”. Zamieszczone tłumaczenie fragmentu „Połoniny” poprzedza krótka, ale rzetelna informacja o autorze.

Turnicki Park Narodowy musi powstać?

21 czerwca 2021 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia

Dziś w redakcyjnej poczcie znalazłem ostatni, czerwcowy numer miesięcznika „Dzikie Życie”, a na jego okładce wyeksponowane hasło „Turnicki Park Narodowy musi powstać”. Prawdę mówiąc przeczytałem je z pewną melancholią. Wszak to już niedługo minie ćwierć wieku od czasu kiedy pełni oburzenia, ale i zarazem optymizmu wiosną 1997 roku jako Towarzystwo Karpackie skierowaliśmy list do ówczesnego ministra Ochrony Środowiska, Stanisława Żelichowskiego w sprawie powołania do życia „Turnickiego Parku Narodowego” i konieczności natychmiastowego wstrzymania na jego terenie intensywnego wyrębu. Nasz naiwny optymizm brał się stąd, że wierzyliśmy jeszcze wówczas w skuteczność takich apeli. Dziś niestety już mi tej wiary brak, ale z tego też powodu polecam gorąco wszystkim tekst Mariusza D. Boćkowskiego pt. „Turnicki teraz – ale z kim i dla kogo?” zamieszczony w tym numerze „Dzikiego Życia”, bo być może znajduje się tam odpowiedź na pytanie dlaczego wszystkie nasze apele i starania podejmowane przez ćwierć wieku były bezskuteczne. Po prostu były one jak i cały nasz wysiłek kierowane nie tam, gdzie trzeba. Czytaj dalej →

Sądecka fotogawęda Mieczysława Cholewy

18 czerwca 2021 | Wydarzenia | Na temat: ,

Uprzejmie informujemy, że od dzisiaj, to znaczy od 18 czerwca 20121 w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie można oglądać wystawę zatytułowaną „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy”.
Fotografując stroje i krajobrazy, występując przed publicznością czy kolekcjonując instrumenty  – we wszystkich swoich działaniach Mieczysław Cholewa opowiadał o góralskiej kulturze, którą nie tylko dokumentował i utrwalał, ale również sam współtworzył. Wystawa „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy” przedstawia wielowątkową, niezwykłą postać etnografa-amatora, spełniającego się w wielu życiowych rolach – fotografa, regionalisty, gawędziarza, bacy, wydawcy, poety… Warto pamiętać, że Mieczysław Cholewa jest także autorem cenionej publikacji pt. Stroje ludowe Ziemi Sądeckiej. Rozwój stroju ludowego i jego zasięg terytorialny wydanej przez Towarzystwo Ludoznawcze w 1946 r. Czytaj dalej →

Promocja „Orawskich figur kamiennych”

16 czerwca 2021 | Ogólne, Wydarzenia | Na temat:

Uprzejmie informujemy, że w piątek 25 czerwca o godz. 17 w Jabłonce Orawskiej będzie miała miejsce promocja książki Tadeusza M. Trajdosa zatytułowanej „Orawskie figury kamienne”, wydanej w 2020 roku przez Oficynę wydawniczą „Rewasz”. Wydarzenie będzie miało miejsce w Orawskim Centrum Kultury albo w znajdującej się nieopodal Bibliotece Gminnej – decyzja o lokalizacji będzie zależna od spodziewanej frekwencji. Podajemy zatem kontakt do pani Marii Łaciak organizatorki promocji: tel. 600-446-643.
O książce Tadeusz Trajdosa, członka naszego Towarzystwa pisaliśmy już we wcześniejszym poście i tam można zapoznać się ze spisem jej zawartości.