Henryk Gąsiorowski (1878-1947) Szkic biograficzny (Płaj 13)

Kazimierz Ciechanowicz

gasiorowski_kieptar_mW styczniu 1997 r. minęła pięćdziesiąta rocznica śmierci Henryka Gąsiorowskiego — wybitnego znawcy problematyki wschodniokarpackiej. Jako że w szerszych kręgach miłośników gór jego sylwetka jest zupełnie nieznana, wydaje się celowe przedstawienie jego biografii w poniższym szkicu.
Henryk Erazm Korwin Gąsiorowski urodził się l kwietnia 1878 r. w Zaleszczykach na Podolu. Był synem doktora medycyny Leonarda Aleksandra Korwina Gąsiorowskiego i Marii Henryki ze Stecherów de Sebenitz. Dzieciństwo spędził w rodzinnej miejscowości, gdzie ojciec prowadził praktykę lekarską. Po ukończeniu dwóch (względnie trzech) klas szkoły ludowej wstąpił do c.k. Wyższego Gimnazjum w Stanisławowie, które ukończył w roku 1893. Następnie Henryk rozpoczął naukę w Seminarium Nauczycielskim we Lwowie, gdzie zgłębiał m.in. język polski, historię, geografię, język niemiecki i gimnastykę. Od l grudnia 1897 r., jeszcze przed ukończeniem seminarium, rozpoczął praktykę w zawodzie, obejmując funkcję tymczasowego nauczyciela II klasy w szkole ludowej w Niżniowie. Czytaj dalej

Karpaty Wschodnie Henryka Gąsiorowskiego

04_gorgany_gasiorowskigosiorowski3Po raz kolejny zapraszamy na Spotkania Karpackie do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie przy alei Na Skarpie 27 w piątek 21 lutego 2014 r. o godz. 18. Tym razem bohaterem wieczoru będzie jeden z najwybitniejszy przedwojennych znawców Karpat Wschodnich, autor monumentalnego przewodnika po tych górach i setek ich wspaniałych fotografii – Henryk Gąsiorowski. W trakcie Spotkania przypomnimy biografię Henryka Gąsiorowskiego, opowiemy o jego licznych publikacjach poświęconych Karpatom Wschodnim, oraz zaprezentujemy wybór jego najciekawszych karpackich fotografii, z których najstarsze pochodzą jeszcze z przed I wojny światowej.

Czytaj dalej

U źródeł Sanu, Stryja i Dniestru

opowiesci_z_kresowW Domu Spotkań z Historią w Warszawie 19 lutego 2014 r. o godz. 12 i ponownie o godz. 18 Tomasz Kuba Kozłowski opowie o Bieszczadach, Bojkach, Turce i dawnym powiecie turczańskim. W programie prezentacji m. in. wędrówka po bieszczadzkich połoninach, przełęczach i schroniskach, a także po bojkowskich wsiach i szlacheckich zaściankach w dolinie Stryja; przejazd niezwykłym wiaduktem arkadowym w Turce; polskie, austriackie i żydowskie oblicze Turki i opowieści ze szlaku „białych kurierów”. Całość będzie ilustrowana oryginalną ikonografią z epoki.

Kolędowaliśmy w Łopience

koledowanie_2014W przeddzień święta Matki Boskiej Gromnicznej, witaliśmy w łopieńskiej cerkwi kolędników chętnych zagrać i zaśpiewać małemu Jezusowi. To już drugie kolędowanie tej zimy, bo pierwsze narodziło się spontanicznie podczas montowania szopki w niedzielę Św.Rodziny i było zdominowane przez polskie kolędy. Mieliśmy nadzieję, że na tym drugim zabrzmią także kolędy ukraińskie. I rzeczywiście tak się stało. Niezawodny ksiądz Bogdan Kiszko rozpoczął kolędowanie od odśpiewania fragmentu Akatystu, a potem już popłynęła jedna kolęda polska, druga ukraińska i tak na zmianę. Pomimo, że w cerkwi temperatura była poniżej zera, to rozgrzewały nas kolędy i radość śpiewania. Na kolędników czekała też gorąca herbata i ciasteczka. Dziękujemy wszystkim kolędnikom i zapraszamy ponownie za rok.

Wystawa starej łemkowskiej fotografii

byla_lemkowynaWydawnictwo Czarne i Stacja Muranów serdecznie zapraszają w piątek 7 lutego o godz. 19 na niepowtarzalne wydarzenie pt. Była Łemkowyna: śladami nieobecnych, w ramach którego odbędzie się m. in. wernisaż wystawy starej łemkowskiej fotografii wg pomysłu Anny Dobrowolskiej oraz rozmowa, w której wezmą udział: Anna Dobrowolska, Leon Tarasewicz, Wojciech Nowicki i Andrzej Stasiuk. Całość poprowadzi gospodyni Stacji Muranów Beata Chomątowska. Warszawa, Skwer Tekli Bądarzewskiej, ul. Andersa 13.

Kultura ludowa Górali Zagórzańskich

kult_lud_gor_zagoz_mPod koniec ubiegłego roku, jako XXIII tom w cyklu Biblioteka Górska COTG PTTK ukazała się książka zatytułowana „Kultura ludowa Górali Zagórzańskich”, praca zbiorowa pod redakcją Urszuli Janickiej-Krzywdy, Kraków 2013, 488+8 s., format B5. Monograficzne opracowanie dotyczy Zagórzan, czyli górali zamieszkujących północne stoki Gorców i Beskidu Wyspowego. To już czwarta obszerna monografia grupy etnograficznej polskich Karpat wydana przez tę oficynę w ciągu ostatnich kilku lat.
Rośnie imponująca biblioteka. A oto zawartość książki:
Jan Ceklarz, Charakterystyka geograficzno-historyczna obszaru zamieszkiwanego przez Górali Zagórzańskich. Czytaj dalej

Łopienka – rozliczenie zbiórki publicznej

lopienka_cerkiewTowarzystwo Karpackie od wielu już  lat prowadzi za zgodą Urzędu Gminy Cisna zbiórkę publiczną przeznaczoną na odbudowę i rekonstrukcję zespołu cerkiewnego w Łopience. Za zebrane w 2013 r. środki kontynuowano prace przy naprawie kamiennej posadzki, przeprowadzono konserwację starej, cudem uratowanej ambony z Łopienki, którą odnowioną można było oglądać już podczas październikowego odpustu. Został także oczyszczony i zaimpregnowany dach na kapliczce przy cerkwi, uzupełniono ubytki tynków oraz wykonano odrzwia przy wejściu głównym do cerkwi. Równocześnie podjęte zostały prace w celu wytyczenia dydaktycznej ścieżki historycznej w obrębie wsi Łopienka. Wszystkim darczyńcom z całego serca dziękujemy,
a tu zamieszczamy rozliczenie zebranych funduszy.

Warszawska promocja „Bieszczadów” Stanisława Krycińskiego

krycinski1Uprzejmie informujemy, że warszawska promocja książki
Stanisława Krycińskiego bieszczady 
„Bieszczady. Tam gdzie diabły, Hucuły, Ukraińce” odbędzie się w poniedziałek 10 lutego o godz. 18 w kawiarni „Południk Zero” przy ul. Wilczej 25.
W imieniu autora serdecznie zapraszamy.

Muzeum „Chyża w Olchowcu” – rozliczenie cegiełek

chyzaTowarzystwo Karpackie od wielu lat prowadzi za zgodą Urzędu Gminy Dukla zbiórkę publiczną na remont, konserwację i zakup nowych eksponatów do „Muzeum – chyży łemkowskiej w Olchowcu”. Zbiórka odbywa się po przez sprzedaż cegiełek wśród osób zwiedzających Muzeum. Za zebrane w 2013 r. pieniądze Tadeusz Kiełbasiński, właściciel i zarazem kustosz muzeum w Olchowcu kontynuował prace remontowe w chyży.
Wszystkim darczyńcom pięknie się kłaniamy i serdecznie dziękujemy,
a tu zamieszczamy rozliczenie zebranych funduszy.

O Romanie Kumłyku – huculskim muzyku (Płaj 19)

kumlyk_bystrzec3Mariusz Martyniak

Huculszczyzna – kraina od lat penetrowana przez badaczy kultury i sztuki ludowej, specjalistów od nauk przyrodniczych oraz kolejne pokolenia turystów – opisana została w wielu publikacjach przedwojennych i współczesnych. Dzięki nim każdy miłośnik tego regionu wie, że jego mieszkańcy, Huculi, nosili niezwykle barwne stroje ludowe, budowali charakterystyczne zagrody, zwane grażdami, trudnili się wypasem bydła i owiec na połoninach, a bawili w rytmach kołomyjki, co „do tańca porywa”. Wiele z tych zwyczajów bezpowrotnie odeszło, inne się zmieniały zgodnie z panującą modą.
Dzisiaj strój huculski zakłada się jedynie w święta i przy innych wyjątkowych okazjach, a z powodu wysokiej ceny nie każdy może pozwolić sobie na jego skompletowanie. Tradycyjna gospodarka pasterska zamarła, zastąpiona w latach komunizmu gospodarstwami państwowymi. Grażd też się już nie buduje.
Muzyka przetrwała. W publikacjach niewiele miejsca jej poświęcono, bo też nie sposób o niej czytać, należy jej słuchać. Znakomitą możliwość stwarza huculski multiinstrumentalista Roman Kumłyk i jego kapela „Czeremosz”. Czytaj dalej