Stanisław Vincenz botanikiem?

1 listopada 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

W środę 26 października 2022 roku odbyło się siódme już, a pierwsze po wakacjach seminarium Pracowni Badań nad Spuścizną Stanisława Vincenza podczas którego prof. dr hab. Ludwik Frey z Instytutu Botaniki Polskiej Akademii Nauk opowiedział o tym, jak ważną funkcję spełniają rośliny w „Połoninie” i innych utworach Stanisława Vincenza i w jaki sposób drzewa, trawy i zioła odcisnęły swój ślad w jego dziełach literackich.
W wykładzie o botanice Stanisława Vincenza i następującej po nim dyskusji podjęta też została próba odpowiedzi na intrygujące pytanie: czy autor cyklu połonińskiego sprawdziłby się jako przyrodoznawca?
A całe wydarzenie oczywiście zarejestrowano i teraz można je obejrzeć w tym miejscu.
Gorąco polecamy.

Zapisany wykład dr Tomasza Kośka

31 października 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zgodnie z utartym już zwyczajem udostępniamy nagranie z prelekcji dr. Tomasza Kośka o migracjach i zbieractwie jako elemencie lokalnej ekonomii we współczesnej wsi u podnóża Połoniny Krasnej. Została ona zaprezentowana w ostatni czwartek 27 października w ramach Spotkań Karpackich online, a teraz można ją obejrzeć tu.
Jednocześnie serdecznie zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, które odbędą się oczywiście w czwartek 22 listopada 2022 r., a które wypełni Szymon Modrzejewski opowieścią zatytułowaną Dajemy życie zmarłym – 36 lat społecznej działalności Stowarzyszenia „Magurycz”.

Z Hawiarskiej Koliby nie popłynie już melodia

30 października 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Dotarła dziś do nas smutna wiadomość o tym, że w sobotę 29 października 2022 r. spłonęło doszczętnie schronisko Gorczańska Chata „Gocha” usytuowane w Ochotnicy Górnej powyżej przysiółka Jamne, będące własnością Oddziału Akademickiego PTTK w Krakowie. Wcześnie (od lat osiemdziesiątych) nazywało się Hawiarska Koliba i było schroniskiem klubu turystycznego studentów AGH, a jego nazwę wymyślił podobno współzałożyciel klubu Andrzej Mróz. Ogień bardzo szybko objął całe schronisko z uwagi na jego drewnianą konstrukcję, a lokalizacja utrudniała z kolei skuteczną akcję ratowniczą strażakom uniemożliwiając dojazd ciężkim sprzętem.
W taki smutny sposób zamknął się piękny rozdział dziejów studenckiej turystyki.

Zrzutka – wiadomości z Bystrzca

26 października 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Wszystkich darczyńców spełnionych i przyszłych informujemy, że w ostatni weekend dotarły do Bystrzca i przekazane zostały żołnierzom zakupione za ostatnio zebrane środki śpiwory, karimaty, plecaki taktyczne, małe butle gazowe i odzież. Bohaterami wyprawy są Paulina i Marcin, którzy podjęli się tego wyjazdu, w dodatku zakupionym przez nich specjalnie na tę okoliczność samochodem, który pozostał w Bystrzcu i uroczyście poświęcony również ma trafić (a niewykluczone, że już trafił) na front. W najbliższym czasie organizujemy kolejną wyprawę ponieważ nie wszystkie rzeczy udało się wyprawić. Czeka  na transport generator elektryczny, odzież termoaktywna i żywność. A zbiórka trwa nadal. Prosimy o hojność w tym trudnym dla Ukrainy czasie. Środki zbieramy do końca miesiąca, więc nie zwlekajcie i już dzisiaj dołóżcie swój grosik. Ukraina broni także naszej wolności! Jeśli ktoś ma możliwość zakupu potrzebnych rzeczy w korzystnej cenie, albo chciałby przekazać dary w naturze – prosimy o kontakt: Wojtek Brzosko (organizator zrzutki) 606-195-562, Leszek Rymarowicz (Towarzystwo Karpackie) 516-167-826. Czytaj dalej →

O życiu we wsi pod Połoniną Krasną

19 października 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy na kolejne Spotkanie Karpackie online,  które odbędzie się w czwartek 27 października 2022 r. o godz. 19.  Nasz gość dr Tomasz Kosiek przedstawi referat pt. „Migracje i zbieractwo jako elementy lokalnej ekonomii we współczesnej wsi u podnóża Połoniny Krasnej”. Karpaty Wschodnie to nie tylko piękne krajobrazy i drewniane cerkiewki, ale również zamieszkujący je ludzie z ich codzienną pracą, kłopotami, ale także radościami. Za sprawą dr. Tomasza Kośka przeniesiemy się na ukraińskie Zakarpacie, na położoną miedzy Ust Czorną a Kołoczawą Połoninę Krasną i poznamy główne źródła utrzymania miejscowych mieszkańców czyli zarobki uzyskane dzięki migracjom i zbieraniu lokalnych darów natury.  Nasz gość latem 2019 r. wędrując wraz z przyjaciółmi grzbietem Połoniny Krasnej obserwował jak porośnięte jagodami stoki stają się areną kolektywnej pracy zbieraczy. Namiotowe osady na szczytach gór służą jako punkty odbioru owoców, ciężarówki wożą po górskich grzbietach pracowników i zebrane przez nich runo. Obserwacje, jakie wówczas poczynił i rozmowy z mieszkańcami wsi w dolinie, wskazywały, że połonińskie zbieractwo i zagraniczne migracje są dla wielu mieszkańców podstawą utrzymania. Ta konstatacja zachęciła do etnograficznych badań terenowych i szukania odpowiedzi na pytania o źródła obu strategii i rolę jaką one pełnią, a także o to w jaki sposób wpisują się one w regionalną specyfikę, a w jakim stopniu ją tworzą? W swoim wystąpieniu nasz gość przybliży wyniki swoich terenowych obserwacji, uwzględniając także przemiany spowodowane trwającą napaścią rosyjską na Ukrainę.

Dr Tomasz Kosiek, antropolog kulturowy, karpatoznawca, adiunkt w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Prowadzi badania terenowe w Polsce, Ukrainie i Rumunii. Wśród jego zainteresowań badawczych dominują tematy związane z pamięcią i tożsamością etniczną w warunkach pogranicza i sytuacji grup mniejszościowych. Współtwórca kolektywu WododziałTV, z którym w ramach grantu St. Gallen University zrealizował projekt Broadcasting form the Forgotten European Borderlands: Carpathian Watershed in the Polyphony of Voices. Obecnie przebywa na stażu naukowym w Romanian Institute for Reasearch on National Miniorities (Rumunia), w ramach którego prowadzi badania w dolinie Ruscovej. Czytaj dalej →

Łemkowskie nagrobki w Mszanie jak nowe

10 października 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

Rok temu na naszym portalu pisaliśmy o staraniach sołtys beskidzkoniskiej Mszany pani Ewy Kaczmarskiej-Więckowskiej czynionych wokół restauracji starych XIX-wiecznych łemkowskich nagrobków znajdujących się na terenie cerkwiska i na cmentarzu. Zamieściliśmy też jej apel o finansowe wsparcie tej inicjatywy, przy okazji przypominając mszańskiego parocha Grzegorza Ławrowskiego i jego ogromnie zasłużoną dla tych terenów rodzinę. Dziś z radością spieszymy poinformować, że starania pani sołtys przyniosły pozytywny efekt ponieważ dzięki zgromadzonym przez nią funduszom wszystkie stare nagrobki na cmentarzu zostały przez Szymona Modrzejewskiego z „Magurycza” ustabilizowane i starannie odnowione, a na cerkwisku stanął osadzony w piaskowcowym monolicie oryginalny krzyż niegdyś wieńczący mszańską cerkiew. Nisko kłaniamy się pani Ewie i gorąco dziękujemy za jej wysiłki i trud włożony w ratowanie łemkowskich pamiątek. Mamy nadzieję, że za jej przykładem pójdą inni. Czytaj dalej →

Zimowa pomoc dla Bystrzca

8 października 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Zbliża się zima, w górach jest ona ciężka nawet dla Hucułów, a co powiedzieć o uchodźcach, których los rzucił do tej bliskiej nam wsi? Chłopaki (i dziewczyny) z Bystrzca, tak jak z całej Huculszczyny dzielnie walczą z moskalem na froncie. Okopy, błoto, zimno…
Rezultaty pierwszej zbiórki oraz napływ darów przeszedł nasze najśmielsze oczekiwania. Dzięki organizatorom akcji i ludziom dobrej woli udało się już trzykrotnie przekazać do Bystrzca niezbędne rzeczy. Żywność, środki czystości, leki, ciepłą odzież i inne rzeczy wspomagały zarówno walczących na froncie jak i ich rodziny, które pozostały w domu, a także uchodźców żyjących w Bystrzcu. Rzeczy które przekazaliśmy bezpośrednio dla żołnierzy były wysokiej jakości i służą im cały czas, za co są nam bardzo wdzięczni. Za przekazane pieniądze w miejscowej szkole, gdzie przebywają uchodźcy, udało się urządzić z prawdziwego zdarzenia łazienkę z prysznicem i pralką.
Aktualnie dla żołnierzy potrzebne są śpiwory, karimaty, poduszki dmuchane turystyczne, bielizna termiczna, generatory prądu, akumulatory 100 A i 60 A, powerbanki do ładowania telefonów, kuchenki turystyczne i oczywiście leki, nie wspominając o żywności z długim terminem ważności. Nie możemy zapomnieć także o osobach w dalszym ciągu nie mogących wrócić do własnych domów i pozostających w Bystrzcu na zimę.
Przyjaciół nie możemy pozostawić bez pomocy. Dlatego ogłaszamy kolejną zbiórkę i apelujemy do członków i sympatyków Towarzystwa Karpackiego, a także wszystkich którym Huculszczyzna jest szczególnie bliska o hojność w tym trudnym dla Ukrainy czasie. Środki zbieramy do końca miesiąca, więc nie zwlekajcie i już dzisiaj dołóżcie swój grosik.
Jeśli ktoś ma możliwość zakupu potrzebnych rzeczy w korzystnej cenie, albo chciałby przekazać dary w naturze – prosimy o kontakt: Wojtek Brzosko (organizator zrzutki) 606-195-562, Leszek Rymarowicz (Towarzystwo Karpackie) 516-167-826. O efektach akcji poinformujemy.

A jak na łopieńskim odpuście było…

6 października 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

Wszystkie znaki na niebie i ziemi stawiały pod znakiem zapytania tegoroczny odpust w Łopience, bowiem od tygodnia w Bieszczadach lało, było zimno, wilgotno i nieprzyjemnie. Potoki wezbrały, ziemia nasiąkła i wszędzie królowało bieszczadzkie błoto, a w dolinie Łopienki mgły i chmury okryły okoliczne szczyty. Na wypożyczonej scenie, która pełniła rolę ołtarza polowego, pomimo daszku nie było skrawka suchej powierzchni. Jedynie cerkiew zapewniała schronienie od deszczu, ale cóż to jest jedna cerkiew na tak wielu.
A jednak mimo tak niesprzyjających warunków już od soboty zaczęli zjeżdżać do Łopienki sprzedawcy i rozstawiać namioty wokół cerkwi, no bo jak odpust, to nie może zabraknąć odpustowych cukierków, korkowców, serduszek i koralików. Od soboty zaczęło się też sprzątanie i dekorowanie cerkwi. Wszystkim kierowała Agnieszka Bernadzka od lat dbająca o właściwy wystrój cerkwi na wszystkich uroczystościach, a pomagali jej tradycyjnie harcerze z Przeworska. Na efekty nie trzeba było długo czekać. W niedzielę odświętnie udekorowana cerkiew powoli wypełniała się przybywającymi pielgrzymami chociaż przez całą noc i poranek padało.
Deszcz nie zniechęcił także uczestników pieszej pielgrzymki z Górzanki, którą jak zwykle prowadził ksiądz Piotr Bartnik. Przez rwące wody potoków i błotniste leśne drogi szczęśliwie dotarła do Łopienki. W tym czasie gotowe już było nagłośnienie, zamontowane przez nadleśniczego Wojciecha Głuszko, dojechała też Agata Rymarowicz, która przygotowała oprawę muzyczną mszy, dojechali także księża. Czytaj dalej →

Na pięćdziesięciolecie „Magur”

4 października 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

„Magury” czyli rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom wydawane są od 1972 roku przez  Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Warszawy. Pierwsze zeszyty ukazywały się jako informatory ogólnopolskiego studenckiego rajdu w Beskidzie Niskim. Z czasem straciły bezpośredni związek z rajdem i stały się samodzielnym czasopismem, w którym dominowała tematyka beskidzkoniska i łemkowska. Na początku lat 90. „Magury” wydawane były przez Towarzystwo Karpackie, jednak gdy okazało się, że wydawanie dwóch czasopism przerasta nasze możliwości, ograniczyliśmy się do Almanachu karpackiego „Płaj”. Na szczęście, po niewielkiej przerwie w SKPB znalazła się ekipa, która podjęła wydawanie „Magur” i robi to z doskonałym skutkiem do dziś.  Serdeczne gratulacje składamy obecnej Redakcji, a dla uczczenia tego okrągłego jubileuszu postanowiliśmy udostępnić czytelnikom opracowanie przygotowane przez członka Towarzystwa Karpackiego Macieja Miśkowca zawierające bibliografię Magur za lata 1972-2000 uzupełnioną o zawartość pozostałych, wydanych do dziś zeszytów.  Udostępniamy także w formacie PDF zdygitalizowane „Magury 91”, wydane pod wspólnym szyldem Towarzystwa Karpackiego i Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich. Zeszyt ten, którego okładkę zdobi zdjęcie z pierwszego po wojnie łemkowskiego kermeszu w Olchowcu, wypełnieją w całości łemkowskie tematy, które mimo upływu lat  – jak się wydaje – nic nie straciły ze swojej aktualności.

Zapis wykładu o kosowskiej „Utopii wcielonej”

4 października 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Tym, którzy po ostatnich Spotkaniach karpackich online chcieliby raz jeszcze zanurzyć się w  fascynującą opowieść Natalii Tarkowskiej zatytułowaną „Utopia wcielona czyli Zakład Przyrodoleczniczy doktora Apolinarego Tarnawskiego w Kosowie”, a także tym, którzy z jakiś względów nie mogli w nich uczestniczyć niniejszym udostępniamy nagranie wykładu i dyskusji. Zgodnie z utartym zwyczajem zapraszamy serdecznie na kolejną edycję Spotkań Karpackich online w czwartek 27 października 2022 r. o godz. 19, na których dr Tomasz Kosiek zaprezentuje prelekcję pt. „Migranci i zbieracze. Przyczynek do badań lokalnej gospodarki i stosunków społecznych współczesnej karpackiej wsi. Raport z badań u podnóża Połoniny Krasnej”.