Wykłady o dawnym Podkarpaciu raz jeszcze

1 października 2022 | Wydarzenia

A oto nowa porcja udostępnionych przez nas prelekcji prof. Tadeusza Trajdosa omawiających historię, zabytki i dzień dzisiejszy dawnych karpackich komitatów węgierskich. Tym razem głównym bohaterem wykładów jest komitat Bereg.
12 Komitat Bereg: zabytki węgierskie (wsie i małe miasteczka) (czas 0:42:12 h)
13 Komitat Bereg: zabytki węgierskie (Beregowo) (czas 1:37:09 h)
14 Komitat Bereg: zabytki węgierskie (Mukaczewo) (czas 1:09:43 h)
15 Komitat Bereg: zabytki czechosłowackie, niemieckie i żydowskie (czas 1:10:41 h)
16 Komitat Bereg: zabytki Rusińskie (czas 1:55:04 h)

Najnowsze wydawnictwa SKPB Warszawa

29 września 2022 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Magury ’22 Rocznik krajoznawczy poświęcony Beskidowi Niskiemu i Pogórzom pod redakcją Sławomira Michalika i Anety Załugi, liczy 230 stron. Zawartość:
– Stanisław Kryciński, Katalog wybranych miejsc obronnych między Gorlicami a Przemyślem;
– Roman Reinfuss, Zbójnictwo w Karpatach wschodnich i środkowych;
– Szczęsny Morawski, Zbójce podgórskie (wyimki);
– Tomasz Borucki, Dwa przyczynki do terminologii zbójnictwa – beskidnik i bursa;
– Adam Baniak, Inwentaryzacja zabudowań w Hucie Wysowskiej;
– Adam Baniak, Orzeł z Łosia;
– Przemysław Pilich, Sanktuarium w Tuchowie;
– Andrzej Piecuch, Osobliwości geologiczne i przyrodnicze Białej Skały noszącej obecnie nazwę Stożek (852 m n.p.m.);
– Paweł Kukurowski, Potyczka pod Szymbarkiem 7 września 1939 roku w świetle przekazów niemieckich;
– Jakub Łobocki, Rozmowa ze Stanisławem Krycińskim na temat Beskidu Niskiego;
– Pół wieku Magur!;
– Piotr Bonik, Relacja z obchodów 65-lecia SKPB Warszawa;
– Sławomir Michalik, Przegląd pozycji wydawniczych na temat Beskidu Niskiego wydanych w 2021 roku.

Warsztat malarski Alojzego Zompha w Bardiowie oraz Wiktora Zompha w Bardiowie i Krynicy w drugiej połowie XIX wieku autorstwa Tadeusza M. Trajdosa to pierwszy tom serii zatytułowanej „Biblioteka Magur”. Praca prezentuje twórczość Alojzego i Wiktora Zomphów, Węgrów malujących w II połowie XIX w. głównie dla cerkwi greckokatolickich na pograniczu węgierskiego Szarysza i galicyjskiej Sądecczyzny, oraz kontekst społeczny, etniczny i kulturalny tej twórczości. Omawia ówczesną sytuację w Bardiowie, gdzie mieściła się pracownia Alojzego Zompha i w Krynicy-Zdroju, do której w 1872 roku przeniósł się Wiktor Zomph, syn Alojzego. Opracowanie koncentruje się na charakterystyce stylu, ikonografii i umiejętności kompozycyjnych malarzy na tle ówczesnej praktyki artystów proweniencji rzymskokatolickiej, pracujących dla odbiorców greckokatolickich. Do pracy dołączono katalog z wykazem rozpoznanych dzieł Alojzego i Wiktora Zomphów.

Pejzaże karpackie w tuszu

28 września 2022 | Wydarzenia

Zapraszamy na wędrówkę w góry, wędrówkę w ciszy i w ciszę, na spotkanie z tajemnicą gór, tuszu, pędzla i papieru. Zaprasza nas artystka Agata Jóźwiak i jej cykl górskich pejzaży. Na wystawie w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej (ul. Dziekania 1) zatytułowanej „Więcej niż krajobraz? Pejzaże Karpat Agaty Jóźwiak” zaprezentowano około 30 obrazów malowanych z natury, techniką znaną od stuleci w Chinach i Japonii jaką jest malarstwo tuszowe. Wystawa czynna do 8 stycznia 2023 r., a na oprowadzanie autorskie zapraszamy 2 października o godz. 12.20.

Kolejna porcja wykładów o dawnym podkarpaciu

25 września 2022 | Wydarzenia

Zgodnie z obietnicą udostępniamy kolejną porcję prelekcji prof. Tadeusza Trajdosa omawiających historię, zabytki i dzień dzisiejszy dawnych karpackich komitatów węgierskich. Tym razem są to wykłady omawiające komitat Ugocsa.

10a Komitat Ugocsa: zabytki węgierskie (czas 1:10:13 h)
10b Komitat Ugocsa: zabytki węgierskie (czas 0:45:02 h)
11 Komitat Ugocsa: zabytki czechosłowackie, niemieckie, żydowskie i rusińskie (czas 0:59:32 h)

Greckokatolicki odpust w Łopience

21 września 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

Jak już wcześniej zapowiadaliśmy w sobotę 17 września odbyła się w łopieńskiej cerkwi msza w obrządku greckokatolickim, która staje się powoli tradycją i postrzegana jest często jako greckokatolicki odpowiednik odpustu. Związana jest z obchodami święta Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, które według kalendarza wschodniego przypada 21 września. Mszę odprawił ksiądz dziekan Andrzej Żuraw wraz z księdzem Bogdanem Kiszko. Obecny był także ksiądz Piotr Bartnik, proboszcz rzymskokatolickiej parafii w Górzance, który spowiadał wiernych. Na uroczystość przyjechali parafianie z Komańczy, Mokrego, Zagórza i Brzozowa. Wszystkich którzy chcieliby zapoznać się z wyjątkową atmosferą tego wydarzenia zapraszamy do obejrzenia tego nagrania.

O kosowskiej lecznicy Apolinarego Tarnawskiego

19 września 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy na kolejne Spotkanie Karpackie online,  które odbędzie się w czwartek 29 września 2022 r. o godz. 19.  Nasz gość, Natalia Tarkowska w wykładzie zatytułowanym „Utopia wcielona czyli Zakład Przyrodoleczniczy doktora Apolinarego Tarnawskiego w Kosowie”, przybliży burzliwą historię słynnej przedwojennej lecznicy doktora Tarnawskiego, goszczącej w swych progach wybitne postaci polskiej sztuki, kultury i polityki. Zapoznamy się z życiowymi perypetiami doktora Apolinarego i jego zaangażowaniem w pracę służąca realizacji przyświecającej mu idei uzdrowienia społeczeństwa. Idei, która legła u podstaw  kosowskiego Zakładu Przyrodoleczniczego i sprawiła, że zapisał się on w sposób wyjątkowy na kartach naszej historii, wyróżniając się spośród wielu innych, modnych wówczas uzdrowisk. Spotkanie będzie także okazją do przedstawienia nowych ustaleń dokonanych w czasie pracy nad biografią doktora Apolinarego Tarnawskiego oraz zajrzenia za kulisy wieloletnich badań prowadzonych przez Natalię Tarkowską w archiwach polskich, ukraińskich i londyńskich, a także nawiązanych kontaktów z rodziną doktora.
Natalia Tarkowska, autorka książki „Lecznica Narodu. Kulturotwórcza rola Zakładu Przyrodoleczniczego doktora Apolinarego Tarnawskiego w Kosowie na Pokuciu (1893-1939)”, wydanej w Krakowie w 2016 r. Absolwentka Akademii Ignatianum i krakowskiej Akademii Dziedzictwa Międzynarodowego Centrum Kultury. Założycielka i prezes Fundacji im. doktora Apolinarego Tarnawskiego oraz członek Stowarzyszenia „Res Carpathica”. Członek redakcji „Cracovia Leopolis” i współpracownik „Kuriera Galicyjskiego”. Autorka artykułów naukowych i popularnonaukowych. Uczestniczka i inicjatorka projektów związanych z badaniem i popularyzacją dziedzictwa polskiego na Wschodzie. Czytaj dalej →

Tajemnicze inskrypcje na Zełeminie

18 września 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Na ukraińskim portalu rdzs.org umieszczono post o tajemniczych napisach odnalezionych na kamieniach na szczycie bieszczadzkiego Zełemina (1177 m). Napisów jest kilka i są to w większości nazwiska. Nie było by w tym nic dziwnego, mnóstwo jest przecież rytych w piaskowcach karpackich nazwisk zostawianych przez odwiedzających te góry turystów na zasadzie „ja tu byłem”. Zaskakujące są jednak towarzyszące tym nazwiskom daty. Nie są one wprawdzie średniowieczne jak sugerują autorzy postu, ale najstarsza z 1639 roku musi budzić zdumienie. Kto w połowie XVII wieku wyrył na piaskowcowej wychodni tę datę i co on na Zełeminie robił? Towarzyszy jej nazwisko EIŻENECKI (być może EI Żenecki, lub E. Żenecki), które wydaje się być z nią powiązane, choć różne ryty nakładają się najwyraźniej na siebie i pewności mieć nie można. Tuż obok znajduje się napis najwyraźniej łaciński i chyba anonimowy: „ios seia med.[icus?] doctor” (może „niech będzie lekarzem”?) z datą 1794, a więc o 150 lat późniejszą. Na innych kamieniach mamy inne nazwiska: W. Dłużniewski 1803, Jan Putycki bez daty i Baz.[yli?] Czaykowski 1832. Ten ostatni to być może członek Głównej Rady Ruskiej (Головна Руська Рада) w latach 1848-51. Co ich wszystkich na ten bieszczadzki szczyt przywiodło? Musiała to być jakaś nie lada atrakcja, skoro przyciągała ludzi przez setki lat. A może byli to turyści! Jeżeli tak, to trafiali na Zełemin na długo przed tymi, którzy jako pierwsi wędrowali po Tatrach. Jednym słowem, dzieje turystyki trzeba zacząć pisać od nowa.

Co słychać w Łopience?

13 września 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

Oczywiście dzieje się wiele ciekawego, o czym spieszymy poinformować.
– Po pierwsze, 10 września odbyły się w Łopience warsztaty dla dzieci z okolicznych szkół „Spotkanie z żywą tradycją” w ramach projektu „Etnowarsztaty w Łopience” dofinansowanego z funduszy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Szczegóły i garść fotografii zamieściliśmy w zakładce Łopienka – Etnowarsztaty.
– Po drugie, serdecznie zapraszamy w sobotę 19 września na mszę w obrządku greckokatolickim, która rozpocznie się o godz. 11 w cerkwi łopieńskiej z okazji święta Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.
– Po trzecie wreszcie, równie serdecznie zapraszamy na XXIII powojenny odpust w Łopience, który odbędzie się w niedzielę 2 października 2022 roku, a który rozpocznie się o godz. 10.30.

Konferencja z Manyłową w tle

12 września 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Dostaliśmy właśnie zaproszenie na ciekawą konferencję zatytułowaną „I wojna światowa w Bieszczadach – historia, pamięć, współczesne formy ochrony” organizowaną przez Fundację Badań Nad Dziedzictwem Kulturowym, we współpracy z Nadleśnictwem Baligród, Gminą Baligród, Gminnym Ośrodkiem Kultury w Baligrodzie i Stowarzyszeniem Eksploracyjno-Historycznym „Galicja”. Odbędzie się ona w dniach od 30 września do 2 października 2022 roku w ramach projektu „Góra Manyłowa – zapomniane pole bitwy z 1915. Projekt badawczo-edukacyjny upamiętniający żołnierzy wielu narodowości” oczywiście w Baligrodzie, z obowiązkowym wejściem jej uczestników na Łysy Wierch-Manyłową i upamiętnieniem poległych w tym miejscu żołnierzy. Szczegółowy program konferencji można obejrzeć w tym miejscu. Niestety organizatorzy nie poinformowali nas o zasadach uczestnictwa, najlepiej więc kontaktować się bezpośrednio z nimi.

Zmarł prof. Jacek Kolbuszewski

10 września 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Dotarła dziś do nas bardzo smutna wiadomość, o tym że zmarł prof. Jacek Kolbuszewski, jeden z największych znawców literatury górskiej. Był autorem niezliczonej liczby artykułów i wielu książek, w tym między innymi Obraz Tatr w literaturze polskiej XIX wieku (1805-1889). Funkcja artystyczna motywu przyrody (1971), Góry takie kamienne. Szkice o górach i ludziach (1972), Skarby Króla Gregoriusa. O poszukiwaczach skarbów w XVII i XVIII wieku (1972), Tatry w literaturze polskiej (1982), Krajobraz i kultura. Sudety w literaturze i kulturze polskiej (1985), Przestrzenie i krajobrazy (1994). Tatry. Literacka tradycja motywu gór (1995), Literatura i Tatry (2016). W 1996 zainicjował wydawanie serii Góry, literatura, kultura. W latach 1993-2012 był przewodniczącym Rady Naukowej Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Wchodził w skład Komitetu Redakcyjnego „Wierchów” w latach 1973-2010 (od 1983 jako przewodniczący). Otrzymał Nagrodę Literacką „Wierchów” (2013) i Nagrodę Literacką Zakopanego (2017, za książkę Literatura i Tatry. Studia i szkice).
Uroczystości pogrzebowe odbędą się w czwartek 29 września o godzinie 12.15 na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.
Nekrolog opublikowany przez Rektora i Senat Uniwersytetu Wrocławskiego.