Nagranie ze Spotkania o drewnianych cerkwiach

Zgodnie z obietnicą udostępniamy dzisiaj nagranie ze Spotkania Karpackiego online z 28 stycznia tego roku, które było poświęcone drewnianym cerkwiom wschodniogalicyjskich Karpat, a które prowadzili Paweł Kusal i Stanisław Kryciński. Jego transmisja została dość brutalnie i bezmyślnie zakłócona przez ingerencję internetowego chuligana. Z prezentowanego przez nas nagrania ingerencję tę udało się na szczęście prawie w całości usunąć. Plik z nagraniem jest dostępny pod tym linkiem. Zapraszamy do oglądania.

Magiczne miejsce

W sobotę (30 stycznia 2021) w Łopience miało miejsce przedziwne, nigdzie indziej nie notowane zjawisko. Przez cały dzień zupełnie spontaniczne, przez nikogo nie zapraszani i nie zwoływani przybywali tu ludzie i śpiewali kolędy. Co więcej także całkiem spontanicznie kursowała do Łopienki z doliny Solinki trakcja konna, ciesząca się całkiem niezłą frekwencją.  Tak więc proszę Państwa, nie ma co owijać w bawełnę, Łopienka to naprawdę magiczne miejsce.

O rocznicy pamiętają też w Słobodzie

Z prawdziwą satysfakcją pragniemy poinformować, że Stanisław Vincenz w pięćdziesiątą rocznicę śmierci był wspomniany również w Słobodzie (dawniej Rungurskiej), a więc w miejscu swojego urodzenia. Kameralną uroczystość ze złożeniem kwiatów i zapaleniem zniczy pod poświęconym mu, stojącym tam pomnikiem, 28 stycznia 2021 roku zorganizowała pani Ljubow Motrynczuk, dyrektorka najprawdopodobniej jedynej (mamy nadzieję, że tylko na razie) na świecie biblioteki im. Stanisława Vincenza.
W imieniu wszystkich wielbicieli jego twórczości, pięknie za to dziękujemy.

Pamięć o Stanisławie Vincenzie

28 stycznia mija 50 lat od śmierci Stanisława Vincenza (3.11.1888-28.01.1971). W przeddzień tej rocznicy przedstawiciele środowisk kultywujących pamięć o osobie i twórczości „Homera Huculszczyzny” spotkali się na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie przy grobie Vincenzów, na którym pięknie się prezentował niedawno odnowiony krzyż. Wspominaliśmy dzieła Stanisława Vincenza, a przede wszystkim głębokie, humanistyczne przesłanie jego życia, szczególnie aktualne i ważne w obecnej, tak bardzo podzielonej Europie. Ze wzruszeniem wysłuchaliśmy fragmentów „Połoniny” oraz sygnału huculskiej trembity wykonanego przez Piotra Kłapytę (najlepszego trembitarza na zachód od Sanu). Wiemy, że potomkowie Stanisława Vincenza i wszyscy miłośnicy jego dzieła byli z nami na Salwatorze duchem. Myślami byli z nami również przyjaciele z Ukrainy, a Mykoła Kniażycki, członek Rady Najwyższej Ukrainy przekazał nam przesłanie, które zostało odczytane. Uroczystość zakończyła wspólna modlitwa za dusze śp. Stanisława, Ireny i Andrzeja Vincenzów oraz złożenie na ich grobie wieńców i zapalenie znicza.
Równocześnie z naszymi obchodami grupa bystreckiej młodzieży pod wodzą Julii Potiak dotarła pod Krzyż Vincenzowski stojący pod Czarnohorą na miejscu domu Stanisława Vincenza. Zapalono tam znicz, a krzyż przyozdobiono haftowanym huculskim „rusznykiem”.

Przy okazji już dziś informujemy, że w ramach „Spotkań Karpackich online” 21 listopada 2021 r. organizujemy „Sympozjum w 50. rocznicę śmierci Stanisława Vincenza”, które poprowadzi Jan A. Choroszy. Serdecznie zapraszamy (program Spotkań Karpackich online).

(lr)

A to film nakręcony przez Justynę Kłapytę w trakcie tej uroczystości.

 

Pierwsze Spotkanie Karpackie online

Zapraszamy na pierwsze w roku 2021 Spotkanie Karpackie online pt. „O drewnianych cerkwiach wschodniogalicyjskich Karpat” z udziałem Pawła Kusala i Stanisława Krycińskiego, autorów wydanego  niedawno przez Wydawnictwo „Libra.pl” albumu poświęconego tej tematyce: Cerkwie Galicji Wschodniej.
Aby wziąć udział w Spotkaniu, najwcześniej na 5 minut przed rozpoczęciem należy uruchomić ten link.
Drewniana architektura cerkiewna Wschodniej Galicji jest zjawiskiem, które nie ma sobie równych w skali Europy, a różnorodność typów i bogactwo form tych budowli sakralnych wzniesionych z tak nietrwałego jak drewno materiału wzbudza zdumienie. Do  początku XX w. dotrwały setki przepięknych drewnianych budowli, z których najstarsze miały ponad 300 lat. Niestety później wiele bezcennych starych cerkwi rozebrano w związku z budową nowych, obszerniejszych, ponadto ogromna ilość  świątyń  została zniszczona przez obie wojny  światowe i działania władz sowieckich. Ten niezwykły świat galicyjskich cerkwi utrwalony został jednak na fotografiach. Imponujący ich zbiór zgromadził Paweł Kusal, który postanowił podzielić się nim z szeroką publicznością przygotowując albumu, który zawiera fotografie 242 cerkwi. Autorem towarzyszących fotografiom opisów jest Stanisław Kryciński, również od wielu lat zajmujący się problematyką architektury cerkiewnej na dawnych kresach wschodnich. Od prelegentów dowiemy się z pewnością wielu interesujących faktów zarówno o cerkwiach karpackich, o historii zbioru fotografii Pawła Kusala, a także o warsztacie krajoznawcy i autora karpackich publikacji Stanisława Krycińskiego.

Paweł Kusal, z zawodu lekarz weterynarii, znany kolekcjoner, działacz społeczny, autor wielu publikacji poświęconych Bieszczadom popularyzujący dawne Lesko i Bieszczady w mediach społecznościowych.

Stanisław Kryciński, z wykształcenia inżynier chemik, z zamiłowania historyk i krajoznawca, od wielu lat zaangażowany w akcję ratowania dziedzictwa kulturowego południowo-wschodniego pogranicza, autor wielu książek poświęconych Bieszczadom, Beskidowi Niskiemu, a także Pogórzom, członek Towarzystwa Karpackiego.


Szanowni Państwo
w trakcie Spotkania Karpackiego online w dniu 28 stycznia mieliśmy przykrą okazję obserwacji zachowania trola internetowego, który zakłócił przebieg Spotkania. Wobec powyższego zdarzenia podjęto decyzję o jego przerwaniu. Przygotowujemy dla Państwa film z całości wystąpień (oczywiście ze zrozumiałymi cięciami). Mamy nadzieję, że zaspokoi on ciekawość tych co nie mogli się połączyć jak i tych, którzy spotkanie opuścili wcześniej i już się ponownie nie łączyli. W ciągu kilku dni będzie udostępniony link z filmem. Przed kolejnym spotkaniem wprowadzimy rozwiązania, które pozwolą wyeliminować takie zdarzenia w przyszłości. Przepraszamy za zaistniałą sytuację.

W imieniu Rady TK,
Robert Księżopolski,
prezes obecnej kadencji

Spotkania Karpackie 2021 – online

Miło jest nam poinformować wszystkich pasjonatów Karpat, iż inaugurujemy kolejny sezon „Spotkań Karpackich”. Przez wiele lat spotykaliśmy się tradycyjnie w warszawskim Muzeum Ziemi PAN.
Z przyczyn oczywistych w roku 2021 przenosimy się do przestrzeni wirtualnej. Formuła „online” ma niewątpliwie dobre strony, liczymy więc na udział wielu osób, dla których przyjazd do Warszawy specjalnie na prelekcję był dotychczas po prostu niemożliwy.
Ideą przewodnią pandemicznych „Spotkań” jest przypomnienie sobie, że Karpaty niezmiennie istnieją. Są piękne, są ciekawe i jak tylko się da, na pewno do nich wrócimy. Tymczasem dzięki życzliwości znakomitych prelegentów udało się stworzyć program „Spotkań Karpackich” na cały rok!  Zarezerwujcie więc sobie wieczór w każdy ostatni czwartek miesiąca i wędrujcie z nami po karpackich płajach. Każda z prelekcji anonsowana będzie z tygodniowym wyprzedzeniem na naszej stronie internetowej i profilu FB, wraz z linkiem umożliwiającym udział w prelekcji w formule webinarium.
Zaczynamy 28 stycznia o godz. 19 – szczegóły już wkrótce.
A tu do pobrania program „Spotkań Karpackich 2021” wraz z niezbędnymi wskazówkami organizacyjnymi.
Zapraszamy!

Zwracamy się jednocześnie z gorącą prośbą o wsparcie programu popularyzacji problematyki karpackiej prowadzonego przez nasze Towarzystwo poprzez wpłatę darowizny na konto: nr 75 1020 1185 0000 4602 0074 3104, z adnotacją „Spotkania Karpackie”. Za każdą wpłatę będziemy ogromnie zobowiązani. „Spotkania Karpackie” realizowane są wyłącznie siłami społecznymi w ramach działalności statutowej Towarzystwa Karpackiego, prelegenci i prowadzący nie otrzymują honorariów.

Krakowiacy, Lachy, Górale

„Krakowiacy, Lachy, Górale – stroje wsi małopolskiej” to dzieło pod każdym względem imponujące,  ukazujące urodę, bogactwo i różnorodność tradycyjnych, świątecznych strojów oraz codziennych ubiorów chłopskich noszonych niegdyś w małopolskich wsiach od Krakowa po Zakopane, od Zawoi po Gorlice. Składający się z 10 tomów album, który ukazał się pod koniec ubiegłego roku jest efektem realizowanego przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu projektu badawczo-dokumentacyjnego pod nazwą Małopolska Źródłem Tradycji, finansowanego z funduszy europejskich w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014–2020. Dwa pierwsze tomy poświęcone są Krakowiakom, ale o pozostałych ośmiu można powiedzieć, że są w zasadzie w pełni karpackie. Redaktorem merytorycznym całości jest Maria Brylak-Załuska, zaś redaktorem technicznym Maria Magdalena Kroh. Każdy tom ma swojego autora i tak na przykład ubiór Kliszczaków opracowała dr Katarzyna Ceklarz, Zagórzan opisała dr Dorota Majerczyk, zaś strój Lachów Limanowskich przedstawiła Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka z Muzeum Regionalnego w Rabce-Zdroju. Najobszerniejszy jest tom 10 poświęcony Łemkom Sądeckim i Gorlickim oraz Rusinom Szlachtowskim, którego autorem jest Jerzy Starzyński założyciel i dyrektor Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera”. Książki w formacie 245×305 mm, bardzo starannie wydane w twardej oprawie, zawierają mnóstwo zdjęć i rycin, tak archiwalnych jak i współczesnych, a dziesięć tomów liczy łącznie – bagatela – 2048 stron! Mimo dość sporego nakładu 1500 egz. album nie będzie dostępny w księgarskiej sprzedaży, jedynie w bibliotekach i wybranych instytucjach kultury.

Kazimierz Sichulski „Huculskie dzieci”

Na jednaj z pierwszych w nowy roku aukcji – „Aukcji Prac na Papierze (sztuka dawna)” Sopockiego Domu Aukcyjnego w sobotę 23 stycznia 2021 r. o godz. 17 w Sopocie przy ul. Boh. Monte Cassino 43 będzie można zakupić akwarelę na papierze (97 × 67 cm) zatytułowaną „Huculskie dzieci” autorstwa największego z polskich huculistów Kazimierza Sichulskiego. Obraz powstał najprawdopodobniej w czasie prac artysty nad tryptykami –  „Tryptykiem huculskim”, „Niedzielą Palmową” lub „Pokłonem pasterzy”, ponieważ ma z nimi wiele wspólnych cech oraz rekwizytów i jest jakby wprost z jednego z nich wyjęty. Szczególnie charakterystyczny jest motyw niewidomego huculskiego chłopca powtarzający się w wielu obrazach Sichula. Cena wywoławcza nie jest zbyt wysoka bo wynosi tylko 1900 zł, ale prognozy ceny sprzedaży są niestety wielokrotnie wyższe.

Życzenia u nas jak zwykle karpackie

Wiosenny Płaj na gwiazdkę

Przedostatni tom Płaju – prawda, że brzmi to smutno, ale niestety z faktami się nie dyskutuje – rozpoczynamy obszernym i niezwykle wnikliwym artykułem Tadeusza Trajdosa o organizowaniu się Polaków na Spiszu i Orawie w okresie międzywojennym. Jest to pierwsze tak szczegółowe opracowanie, uwzględniające wszystkie obszary działalności i przypominające galerię dziś już całkowicie zapomnianych postaci działaczy społecznych Spisza i Orawy. W kolejnym artykule z Tatrami na widnokręgu Krzysztof Miraj analizuje przebieg i funkcje historycznej drogi orawskiej biegnącej z Piekielnika do Głodówki przedstawionej na rękopiśmiennej mapie z 1762 r. Natomiast Leszek Rymarowicz zabiera nas jak zwykle w Karpaty Wschodnie, a dokładnie na Huculszczyznę, żeby opowiedzieć zajmująco o wykluwaniu się  ruchu spółdzielczego w dolinach Prutu i Czeremoszów, oraz o tym jak ciekawe formy on przybierał i jakie odnosił sukcesy. Tu także pojawia się cały szereg wydobytych przez autora z niebytu nazwisk lokalnych – huculskich i nie tylko – działaczy spółdzielczych. Za sprawą Wolframa Wendelina dowiadujemy się o istnieniu już w czasach powojennych w dolinie Hramitnego wąskotorowej kolejki o ciekawych rozwiązaniach technicznych obsługującej wyręby na północnych stokach Połonin Hryniawskich. Z kolei Andrzej Ruszczak na podstawie prowadzonych od lat na Huculszczyźnie badań terenowych konstatuje z nieukrywanym smutkiem i żalem odchodzenie w przeszłość wierzeń i obrzędów związanych z tradycyjnym pasterstwem, także już praktycznie znikającym z połonin. Czytaj dalej