Bieszczady po raz siedemnasty

Całkiem po cichu i bez fanfar ujrzało właśnie światło dzienne siedemnaste wydanie Rewaszowego przewodnika „Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty” pod redakcją Pawła Lubońskiego. Dodajmy wydanie znacznie poprawione i oczywiście uaktualnione. Jak by nie patrzeć jest to naprawdę imponujący wynik: siedemnaście wydań w ciągu dwudziestu pięciu lat i łączny nakład sięgający astronomicznej wprost (jak na współczesny rynek księgarski w Polsce) cyfry 114 tysięcy egzemplarzy. Lepszym wynikiem może pochwalić się chyba jedynie legendarny już dzisiaj przewodnik Józefa Nyki „Tatry”.
Czy się to komu podoba, czy nie, bieszczadzki przewodnik „Rewaszu” przez ostatnie ćwierć wieku kształtował postrzeganie tego fragmentu polskich gór i ich historii przez kolejne pokolenia turystów. Oczywiście tych „prawdziwych”, którzy chcą o górach, po których wędrują dowiedzieć się prawie wszystkiego. I dobrze, bo jest to naprawdę dobry, rzetelny i profesjonalnie opracowany przewodnik.
Składamy w tym miejscu Oficynie Wydawniczej „Rewasz” i wszystkim współautorom przewodnika serdeczne gratulacje. Panowie! – tak trzymać.

Łemkowszczyzna nieutracona

Z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że Wydawnictwo Libra.pl zapowiada na 27 kwietnia 2018 r. premierę trzeciej i ostatniej część opowieści członka Towarzystwa Karpackiego Stanisława Krycińskiego o Łemkowszczyźnie. Jest to kontynuacja książek „Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat” i „Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju”. Opisano w niej najdramatyczniejszy okres historii, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945-1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła’, podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono z ich ojczyzny. Czasy PRL-u to okres inwigilacji i życia w strachu. Dopiero po 1989 r. mogły i zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej wyjątkowej pod każdym względem grupy etnograficznej, a w jakimś sensie także tworzącego się narodu. Czytaj dalej

„Góral z Szaflar” na znaczku

Poczta Polska w ramach emisji Historia polskiej fotografii 24 kwietnia 2018 roku wprowadzi do obiegu cztery znaczki, na trzech z nich przedstawiono fotografie Ignacego Kriegera, na czwartym samego fotografa.
Na znaczku o wartości 2,60 zł przedstawiony jest „Góral z Szaflar” sfotografowany – wszystko na to wskazuje – w atelier Ignacego Kriegera w latach 70. XIX w.  Warto przypomnieć, że Krieger prowadzący swój zakład od 1860 r. w Krakowie fotografował nie tylko swoje miasto i jego zabytki oraz mieszkańców, ale także chłopów z okolic Krakowa, górali z Podhala, Łemków, Żydów i Cyganów przybywających do miasta. Jest więc zatem jednym z pierwszych fotografów karpackich.

Baligród przed 1939 rokiem

Serdecznie zapraszamy na prelekcję pt. „Baligród przed 1939 rokiem”, którą w sali Gminnego Ośrodka Kultury w Baligrodzie, w czwartek 26 kwietnia 2018 r. o godz. 18 wygłosi Łukasz Bajda. Spotkanie organizowane jest przez Wójta Gminy Baligród w ramach cyklu Baligrodzkich Wieczorów Historycznych.
Koniecznie trzeba dodać, że prelegent jest m.in. sekretarzem redakcji czasopisma „Bieszczady odnalezione” oraz autorem wydanej w ubiegłym roku książki zatytułowanej „Szlachta w Bieszczadach i na Pogórzu. Czasy saskie i stanisławowskie”.

O prehistorii Karpat

W imieniu Komisji Prehistorii Karpat Polskiej Akademii Umiejętności serdecznie zapraszamy na posiedzenie naukowe, które odbędzie się we wtorek 24 kwietnia 2018 roku o godz. 11.15 w Małej Auli PAU przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie.
W programie posiedzenia:
– mgr Joanna Jędrysik (Uniwersytet Jagielloński), Wczesna epoka żelaza w dolinie górnego Dunajca na przykładzie osady obronnej na Babiej Górze w Zabrzeży;
– dr hab. Marcin S. Przybyła (Uniwersytet Jagielloński), Epoka brązu w dolinie górnego Dunajca w świetle rezultatów badań osiedla obronnego w Maszkowicach.

Przy okazji zapraszamy także na „Watrę Archeo” organizowaną przez Towarzystwo Karpackie w Domu Sądeckim w dniach 27-29 lipca 2018 r., oraz do obejrzenia filmu o wykopaliskach na „Górze Zyndrama” w Maszkowicach.

Łopienka w Warszawie

Z prawdziwą radością informujemy, że wystawa „Za górą – historia cerkwi w Łopience” trafiła wreszcie do Warszawy i będzie eksponowana w Muzeum Ziemi PAN. Przypomnijmy, że wystawa opowiada o dziejach zniszczenia i odbudowy największego przed II wojną światową greckokatolickiego sanktuarium maryjnego w Bieszczadach, a także o ostatnich 90 latach istnienia Łopienki – zagubionej wśród gór małej bieszczadzkiej wioski. Sanktuarium pomimo wielokrotnego skazywania na zagładę i zapomnienie przetrwało i stało się symbolem odrodzenia, realnym przykładem tego, że wiara czyni cuda. Wystawa jest fotograficznym zapisem tylko niektórych zdarzeń. Zdjęcia ułożone są chronologicznie w trzech grupach wyróżnionych odmiennym kolorem. Pierwsza to lata przed wysiedleniem – zdjęcia w sepii, druga obejmuje okres zniszczenia i pierwszych prób odbudowy – zdjęcia czarno-białe i trzecia to okres odbudowy – przeważają zdjęcia kolorowe. Chociaż na fotografiach dominuje cerkiew, to jest to także historia ludzi, tych którzy mieszkali tu kiedyś i tych wszystkich, którzy przyczynili się do odbudowy sanktuarium. Obecnie cerkiew pw. św. Paraskewi jest otwarta dla każdego wędrowca i pielgrzyma.
W trakcie wernisażu, który odbędzie się w czwartek 19 kwietnia o godz. 18 w ramach Spotkań Karpackich w Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy al. Na Skarpie 27 w Warszawie Zbigniew Kaszuba, kustosz sanktuarium w Łopience z ramienia Towarzystwa Karpackiego przybliży dzieje wsi oraz zniszczenia i obudowy świątyni. Opowie też o dniu dzisiejszym sanktuarium i idei, która mu przyświeca. Czytaj dalej

Pamięci Szczęsnego Morawskiego

W roku 2018 przypadają trzy ważne rocznice związane z losami wielce zasłużonego dla badań dziejów Sądecczyzny polskiego historyka, pisarza, malarza i etnografa – pierwszego piewcy Ziemi Sądeckiej – Feliksa Jana Szczęsnego Morawskiego, a mianowicie 200. rocznica jego urodzin w Rzeszowie, 120. rocznica śmierci w Starym Sączu oraz 155. rocznica wydania fundamentalnego dzieła „Sądecczyzna”. W rocznicę śmierci historyka 10 kwietnia o g. 18 odprawione zostanie nabożeństwo żałobne w kaplicy św. Rocha na starym cmentarzu w Starym Sączu. Na odnowionym staraniem Towarzystwa Miłośników Starego Sącza nagrobku złożone zostaną kwiaty.

O Łopience w stulecie niepodległości

Serdecznie zapraszamy 14 kwietnia 2018 r. na godz. 10 do Gminnego Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej na kolejną Sesję Informacyjno-Prelekcyjną „Czas dla Łopienki”. Poza tradycyjnymi informacjami o działalności Towarzystwa Karpackiego w Łopience, planach na najbliższy rok oraz informacjami Nadleśnictwa Baligród, Nadleśnictwa Cisna, Stowarzyszenia Ratowania Cerkwi w Baligrodzie i Stowarzyszenia Rozwoju Wetliny i Okolic będziemy mieli okazję wysłuchania referatów nawiązujących do 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Zaproszeni zostali znawcy tematu.
Robert Lipelt – prof. PWSZ, historyk, redaktor Rocznika Sanockiego, członek Rady Muzeum Historycznego w Sanoku opowie o zmianach społecznych i gospodarczych na Ziemi Sanockiej, które miały znaczący wpływ na proces odzyskiwania niepodległości. Czytaj dalej

Osiemdziesiąt lat Obserwatorium na Pop Iwanie

Studium Europy Wschodniej UW oraz Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku mają zaszczyt zaprosić na uroczystość jubileuszu 80-lecia Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologicznego na szczycie Pop Iwan w Czarnohorze (1938-2018), która odbędzie się w dniu 12 kwietnia 2018 r. o godz. 15 na Uniwersytecie Warszawskim w Sali Balowej Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich (ul. Krakowskie Przedmieście 32).  R.S.V.P. czy organizatorzy proszą o potwierdzenie obecności do 11-go kwietnia rano (tel. 22 55 21 888; e-mail: ukraina.studium@uw.edu.pl).

Nagroda „Przeglądu Wschodniego” 2017 dla Grzegorza Rąkowskiego

Szczególnie miło nam poinformować, że jednym z laureatów XXV Jubileuszowej Edycji Nagrody „Przeglądu Wschodniego” za rok 2017 został członek Towarzystwa Karpackiego dr Grzegorz Rąkowski. Jury w składzie Adolf Juzwenko, Maria Kałamajska-Saeed, Jan Malicki, Wojciech Materski, Lech Mróz, Andrzej Rachuba, Leszek Zasztowt i Ewa Ziółkowska przyznało mu nagrodę w kategorii „Popularyzacja problematyki wschodniej” za serię kresowych przewodników krajoznawczo-historycznych po Białorusi, Litwie, Polsce, Ukrainie. Nagroda przyznawana jest od 1994 r. przez kwartalnik naukowy „Przegląd Wschodni” za najlepszą książkę naukową o tematyce wschodnioeuropejskiej. Cieszy się prestiżem środowiska naukowego zajmującego się tematyką wschodnią i posiada międzynarodowy charakter.