Wszystko na temat: Bieszczady

Jest nowy „Bieszczad”

Dotarła dziś do nas wspaniała informacja, otóż ujrzał światło dzienne nowy tom rocznika „Bieszczad” wydawanego przez Oddział Bieszczadzki  Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Ustrzykach Dolnych. Jak się domyślamy nr 26, choć na okładce, którą jedynie dysponujemy z jakiegoś powodu tego nie zaznaczono. Mamy za to jego zawartość, która oczywiście jak zwykle jest niezwykle ciekawa:
Maciej Augustyn, Przywilej lokacyjny wsi Krywka z 1556 r. jako źródło do dziejów osadnictwa nad górnym Sanem;
Wojciech Wesołkin, W dorzeczu Osławy. Część XI. Płonna, Kamienna, Wysoczany;
Maciej Augustyn, Zniesienie pańszczyzny w Kwaszeninie w 1767 r. Próba oceny skutków ekonomicznych i społecznych;
Grażyna Holly, O Stroińskich, dawnych właścicielach Sianek;
Wojciech Krukar, Przyczynek do losów cerkwi w dawnych Siankach; Czytaj dalej

Pokolędowaliśmy w Łopience

W ostatnią sobotę odbyło się w łopieńskiej cerkwi tradycyjne kolędowanie. I chociaż aura nie była zbytnio zimowa, atmosfera kolędowania była gorąca i bożonarodzeniowa. Przed cerkwią przywitał nas aniołek z jodłowych gałązek zrobiony przez Celinę. Natomiast w cerkwi przepiękna choinka, szopka i jodłowe dekoracje przeniosły nas w czas Bożego Narodzenia. Agnieszka uzupełniła wystrój dodając ikonę Bożego Narodzenia.
Kolędowanie miało charakter trochę modlitewny, a trochę bardziej swobodny. Nad wszystkim czuwał oczywiście ksiądz Piotr. Rozpoczęliśmy od modlitwy za zmarłych i od liturgicznych kolęd „Bóg się rodzi” i „Boh predwicznyj” starając się przeplatać kolędy polskie i ukraińskie. Tym razem nie było z nami księdza Bogdana, więc cały ciężar prowadzenia kolęd ruskich spoczął na Agnieszce. Śpiewaliśmy kolędy znane i mniej znane, ale było kilka nowości „Angelus pastoribus”, czyli „Anioł pasterzom mówił” po łacinie, „Kolęda górzańska” zaśpiewana przez księdza Piotra i kolęda-modlitwa „Kochaj nas Mały Panie”. Zaproponowałem starą kolędę „Zdrów bądź Królu Anielski” (myśląc, że jest to jedna z najstarszych kolęd polskich), ale renesansowa melodia nie za bardzo dała się zaśpiewać bez przećwiczenia. Natomiast bardzo dobrze wychodziło nam śpiewanie na głosy, czyli na chóry męski i żeński. Tradycyjnie „Tryumfy” i „Bracia patrzcie jeno”. Bardzo aktywna była grupa śpiewacza zorganizowana przez Janusza, która nie żałowała głosów, a Basia swoim talentem dyrygenckim przyczyniła się do powodzenie naszych chóralnych śpiewów. Gitarowy podkład muzyczny zapewniła Agata, a dodatkowo pojawiła się muzyczna rodzina – Piotr z gitarą i Marysia ze skrzypcami, z drugiego końca Polski. Wyjechali o drugiej w nocy żeby zdążyć na kolędowanie. Przyjechał także Tomek, słychać było zatem również dźwięki fletu. Czytaj dalej

Na granicach karpackich światów

W Galerii Sztuki Ludowej STL w Lublinie przy ul. Grodzkiej 14 można obejrzeć wystawę fotografii Tomasza Kośka dość tajemniczo zatytułowaną „Polifonia pamięci na granicach karpackich światów”.
Wiele wyjaśnia zamieszczona przez organizatorów informacja:
Na jednym ze szczytów w Beskidach Wschodnich spotykają się granice trzech państw: Polski, Ukrainy i Słowacji. Ustawiono na nim granitowy obelisk z godłami wspomnianych państw. Góra i jej najbliższe okolice wzdłuż głównego grzbietu karpackiego tworzą dział wodny, oddzielający zlewnie mórz Bałtyckiego i Czarnego. Ów wododział, w sensie symbolicznym, dzieli także pamięci społeczne mieszkańców tego karpackiego pogranicza. Jeszcze na początku XX w. tereny te znajdowały się w granicach jednego organizmu państwowego, tj. Cesarstwa Austro-Węgierskiego. Na przestrzeni ostatniego wieku, wskutek zmian społeczno-politycznych, wokół wododziału powstawały i upadały kolejne państwa. W niedalekiej przeszłości te wielokulturowe przestrzenie, stanowiące peryferia w stosunku do politycznych centrów, (…)
Zdajemy relację z polifoniczności pamięci na karpackim pograniczu – patchworku, po którym można się poruszać wieloma ścieżkami. Jedną z nich proponujemy na wystawie.
Więcej informacji pod tym linkiem.
Wystawa czynna do 15 marca 2025 roku, a dziś o godz. 17 oprowadzanie autorskie – warto skorzystać.

Na kolędowanie do Łopienki

„Pójdźmy wszyscy do Łopienki
do Jezusa i Panienki
zaśpiewajmy Maleńkiemu
złóżmy cześć narodzonemu”

Serdecznie zapraszamy na kolędowanie w cerkwi św. Paraskewy Męczennicy w Łopience w sobotę  1 lutego 2025 r.
Zaczynamy o godzinie 10 i śpiewamy ile nam sił starczy, zwykle do godziny 15. Zabierzcie ze sobą dużo entuzjazmu, trochę wytrwałości i tolerancji dla śpiewu innych kolędników. Mile widziane instrumenty muzyczne – wszelkie szałamaje, klawicymbały itp.
Nie zapomnijcie ciepło się ubrać, chociaż na pewno śpiewanie nas wszystkich rozgrzeje.
W przerwie będzie można pokrzepić się ciepłą herbatą a i jakiś pierniczek też się znajdzie.

Zbyszek Kaszuba

Zmarł Tadeusz Kiełbasiński

Nowy rok zaczynamy od bardzo smutnej wiadomości. Dziś rano zmarł w wieku 94 lat, członek założyciel Towarzystwa Karpackiego, Tadeusz Kiełbasiński. Był człowiekiem gór. Urodzony 20 września 1930 r. od wczesnych lat pięćdziesiątych wędrował po Karpatach i od samego początku angażował się w ochronę ich kultury ludowej, a szczególnie Łemkowszczyzny. Własnym sumptem zorganizował i prowadzi muzeum „Zabytkowa Chyża” w Olchowcu w Beskidzie Niskim, w uratowanej przez siebie oryginalnej, krytej strzechą chyży łemkowskiej. Zgromadził w nim unikatowe zbiory strojów ludowych z terenu całej Łemkowszczyzny, sprzętów codziennego użytku i wyrobów rękodzieła ludowego. Także obszerną bibliotekę tematyczną dotycząca kultury ludowej Karpat. W oparciu o swoje zbiory organizował wystawy prezentujące kulturę górali ruskich Karpat – Łemków, Bojków i Hucułów, przede wszystkim w swojej rodzinnej Łodzi, ale także w wielu innych miastach i muzeach Polski. W 1990 r. był jednym z inicjatorów i animatorów przywrócenia obchodów łemkowskiego kermeszu w Olchowcu, który wpisał się na stałe do kalendarza imprez folklorystycznych regionu. Przez wiele lat brał udział w przygotowaniach jego kolejnych edycji, opracowując program i przygotowując towarzyszące mu wystawy tematyczne. Był także współredaktorem trzech jedniodniówek wydanych z okazji kermeszu w Olchowcu. Był też autorem wydanej (pod pseudonimem Tadeusz Zagórzański) w 1984 r. pierwszej bibliografii łemkowszczyzny zatytułowanej „Łemkowie i Łemkowszczyzna”, a także publikacji pt. „Nikifor. Bibliografia”, wydanej z okazji 100-lecia urodzin Epifana Drowniaka. Przez wiele lat prowadził na łamach rocznika krajoznawczego „Magury” bieżącą bibliografię Łemkowszczyzny. Był też jednym z pomysłodawców wystawy „Drewniane cerkwie w Karpatach” zorganizowanej przez Towarzystwo Karpackie, która w latach 2003-2007 była prezentowa w 12 miastach Polski. Za swoją działalność Tadeusz Kiełbasiński był wielokrotnie nagradzany i odznaczany, m. in. Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Zasłużony działacz kultury”, medalem „Zasłużony dla Dukielszczyzny” oraz honorową odznaką „Zasłużony dla kultury Polskiej”.
Trudno sobie wyobrazić Beskid Niski bez Tadeusza Kiełbasińskiego i trudno wyrazić nasz smutek. Żegnaj Tadeuszu. Niech błękitne połoniny przyjmą Cię na swoje płaje.


Pogrzeb Tadeusza Kiełbasińskiego odbędzie się w środę 8 stycznia 2025 roku w Olchowcu. Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się o godz. 12.30 odmówieniem różańca w olchowieckiej cerkwi, a o godz. 13 zostanie odprawiona msza święta.

Nowy Rok w Łopience

Niniejszym otwieramy kolejny rok naszego gospodarowania w Łopience i już 1 stycznia 2025 roku łopieński kustosz, Zbyszek Kaszuba zaprasza na mszę Noworoczną, którą tradycyjnie o godzinie 15 odprawi niezastąpiony i wielce dla Łopienki zasłużony ksiądz Piotr Bartnik, proboszcz Górzanki.
Korzystając z okazji przypominamy także, że kolędowanie w Łopience odbędzie się w nowym, 2025 roku w sobotę 1 lutego w godzinach od 10 do 15.
I na nie też wszystkich serdecznie zapraszamy.

XXV odpust w Łopience

Aniśmy się obejrzeli, a to już najwyższy czas zaprosić na dwudziesty piąty, zatem troszkę jubileuszowy, powojenny odpust w łopieńskim sanktuarium. Oczywiście w pierwszą, czyli najbliższą niedzielę, 6 października 2024 roku. Najwcześniej,  bo już o godzinie 7 rano spod kościoła w Górzance wyruszy tradycyjna pielgrzymka, którą przez Tyskową i przełęcz Hyrcza do Łopienki poprowadzi ks. Piotr Bartnik. Uroczystości odpustowe rozpocznie modlitwa różańcowa przed ikoną Matki Bożej Łopieńskiej o godz. 10, natomiast bezpośrednio po niej, o godz. 11 odprawiona zostanie uroczysta msza święta celebrowana na ołtarzu polowym przed cerkwią, zakończona procesją wokół świątyni. Celebrować ją będą metropolita warszawsko-przemyski Kościoła Greckokatolickiego w Polsce ks. abp Eugeniusz Popowicz oraz ordynariusz Diecezji Płockiej ks. bp Szymon Stułkowski. Serdecznie zapraszam!

Józef Skrzek w bieszczadzkich cerkwiach

Józef Skrzek, kompozytor, multiinstrumentalista, blusmen, twórca legendarnego zespołu SBB zaprasza na trzy wyjątkowe koncerty w trzech bieszczadzkich cerkwiach – baligrodzkiej, bystreńskiej i łopieńskiej. Zagra w nich na instrumentach elektronicznych specjalnie na to wydarzenie skomponowane przez siebie utwory do poezji Jerzego Harasymowicza. W koncertach weźmie też udział chór „Cantanti” pod dyrekcją Michała Sergiusza Mierzejewskiego.

Koncerty odbędą się:

w sobotę 5 października o godz. 17 w cerkwi pw. Zaśnięcia Matki Boskiej
w Baligrodzie;

w niedzielę 6 października o godz. 15 w cerkwi pw. św. Michała Archanioła
w Bystrem;

w poniedziałek 7 października o godz. 15 w cerkwi pw. św. Paraskewi
w Łopience.

Serdecznie zapraszamy

Łopienka – warsztaty, edycja 2

W sobotę 14 września 2024 r. odbyły się w Łopience kolejne warsztaty dla dzieci, tym razem pod nazwą „Etnowarsztaty w Łopience edycja 2”. Dlatego druga edycja, gdyż po raz drugi Towarzystwo Karpackie otrzymało na ten cel dofinansowanie z Narodowego Centrum Kultury. Do warsztatów przygotowaliśmy się starannie dzięki współpracy z Gminnym Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej, a także gminą Cisna i Studencką Bazą Namiotową w Łopience. Udało się wypożyczyć namioty i zapewnić wszystkim uczestnikom i prowadzącym suchą przestrzeń do działania. Łopienka na chwilę przeistoczyła się nie tyle w wioskę, ile w małe miasteczko namiotowe rozbrzmiewające gwarem dzieci i odgłosem różnych instrumentów oraz narzędzi pracy. Na warsztaty przyjechało ponad 70 dzieci ze szkół w Cisnej, Baligrodzie, Hoczwi i Myczkowie. Miały one możliwość uczestniczenia w więcej niż dziesięciu warsztatach, a mianowicie kowalskim, garncarskim, ceramicznym, wikliniarskim, tkackim, hafciarskim, kulinarnym, młynarskim, etnograficznym, muzycznym i tanecznym. Mogły zapoznać się z dawną kulturą i tradycją, a także spróbować swoich sił w różnych dziedzinach sztuki i dawnego rzemiosła. Wykuwały żelazne ozdoby, wylepiały garnuszki i gliniane ptaszki, uczyły się dawnych tańców i gry na skrzypkach. Nowością był warsztat haftu, na którym dzieci uczyły się posługiwać igłą i nitką i nawet najmłodszym udawało się wyhaftować proste motywy roślinne lub zwierzątka. Czytaj dalej

Remont cerkwi w Łopience – komunikat

W nawiązaniu do zamieszczonej wcześniej informacji o ogłoszeniu rozpoczęcia Postępowania Zakupowego na realizację zadania pt. „Zahamowanie destrukcji oraz zabezpieczenie i utrwalenie substancji materialnej zabytkowej greckokatolickiej cerkwi pw. św. Paraskewii w Łopience” uprzejmie informujemy o zmianie terminu składania ofert i warunków uczestnictwa.
Szczegółowe informacje dostępne są w dokumencie, który można pobrać spod tego linku.