Wszystko na temat: pasterstwo

Zaniedbywane karpackie dziedzictwo

2 grudnia 2022 | Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Już sam podtytuł „Dziedzictwo zagrożone” odnoszące się do hal i polan definiuje temat najnowszej publikacji w serii „Spotkajmy się na szlaku kultury wołoskiej”, której wydawcą jest gorczańska gmina Ochotnica Dolna. Jest też elementem projektu „Wiosna Wołoska”, który to ma na celu ochronę kulturowego, krajobrazowego i przyrodniczego dziedzictwa okolic znajdujących się na terenie gminy.
Przez dziesiątki lat, ba przez wieki! – zagospodarowane hale i polany były podstawą egzystencji ochotnickiego pasterstwa i rolnictwa przyczyniając się do tegoż właśnie dziedzictwa. W tej kwestii jeszcze na jeden aspekt zwróciłbym uwagę, ważny, bo świadczący o horyzoncie myślowym autorów projektu. Otóż jest to świadoma praca nad ugruntowaniem swojej tożsamości. Jakie to ważne! To sięgnięcie do korzeni przodków, do wartości, których utrata byłaby bezpowrotna. Czytaj dalej →

Święty Jurij pogromca smoków

7 maja 2021 | Płaj - artykuły | Na temat: ,

Wczoraj był dzień św. Jerzego Zwycięzcy – pogromcy smoka. Jego święto obchodzone jest przez kościół katolicki 23 kwietnia, zaś przez kościoły wschodnie właśnie 6 maja. Święty Jerzy (ur. w III wieku w Kapadocji, zm. 23 kwietnia ok. 303 w Liddzie) to patron rolników i pasterzy, i właśnie przez tych ostatnich szczególnie czczony. Jest więc dobra okazja do przypomnienia opowiadania Romana Jarymowicza zatytułowanego „Gościna na połoninie Czywczyn” opublikowanego w Płaju 53, w którym znajdziemy niezwykłej urody opis walki św. Jurija ze smokiem-szczeznykiem próbującym zasypać majowym śniegiem owce świeżo wyprowadzone na połoninę. Tekst pochodzi ze zbioru Р. Яримович, Гуцульськими плаями. Оповідання, нариси, спомини, Буффало 1993,  w tłumaczeniu Leszka Rymarowicza. Tu do pobrania w pliku PDF.

Zmarł Ireneusz Marciszuk

11 sierpnia 2019 | Wydarzenia | Na temat: ,

Z ogromnym żalem i smutkiem zawiadamiamy, że w piątek 9 sierpnia 2019 r. w Żabiem (Wierchowina) zmarł nagle Ireneusz Marciszuk, znakomity fotografik i plastyk, mąż Katarzyny Tur-Marciszuk. Irek był współautorem wielu karpackich wystaw m.in. „Zabytki na karpackich bezdrożach”, „Za górą – historia cerkwi w Łopience” czy „Współczesny obraz pasterstwa karpackiego”. Obecnie po raz kolejny brał udział w badaniach kultury pasterskiej w polsko-ukraińskim zespole pod kierunkiem prof. Janusza Gudowskiego. W Żabiem razem z Katarzyną zajmowali się badaniami etnograficznymi, głównie strojów huculskich.

Kasi i jej rodzinie składamy wyrazy głębokiego współczucia.

Żałobna msza święta za duszę ś.p. Ireneusza Marciszuka odprawiona zostanie 24 sierpnia 2019 r. o godzinie 12 w kościele akademickim KUL pw. Świętego Krzyża w Lublinie przy ul. Idziego Radziszewskiego 7. Po mszy odbędzie się ceremonia pogrzebowa na cmentarzu wojskowo-komunalnym w Lublinie (wejście od ul. Białej).

 

Wystawa o karpackim pasterstwie

11 marca 2018 | Wydarzenia | Na temat:

Serdecznie zapraszamy do oglądania wystawy fotograficznej pt. „Współczesny obraz pasterstwa karpackiego”, która będzie prezentowana w galerii Biblioteki Politechniki Lubelskiej przy ul. Nadbystrzyckiej 36A w dniach od 16 marca do 29 kwietnia 2018 r. Wystawa, która po raz pierwszy była eksponowana w trakcie sesji „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz wspołczesny” obejmuje 16 plansz zawierających ponad 80 zdjęć sześciu autorów: Jolanty Flach, Ireneusza Marciszuka, Jerzego Montusiewicza, Mateusza Trolla, Andrzeja Wielochy i Włodzimierza Witkowskiego. Fotografie wykonane w ciągu ostatnich 10 lat pokazują wybrane sytuacje z życia i pracy karpackich pasterzy. Zdjęcia pogrupowano tematycznie w następujące cykle: redyk; połoniny, hale, polany; wypas; pasterze; psy; szałasy; w szałasie; sprzęt pasterski; wyrób sera; sery; zwierzęta. Całość opatrzona jest wstępem i cytatami z dzieła „Na wysokiej połoninie” Stanisława Vincenza oraz biogramami i fotografiami autorów. Wernisaż wystawy odbędzie się w piątek 16 marca o godz. 14.

O karpackim pasterstwie w Lublinie

26 listopada 2017 | Wydarzenia | Na temat:

W sobotę 25 listopada 2017 r. w Lublinie w małej sali widowiskowej „Inkubatora medialno-artystycznego” ACK UMCS „Chatka Żaka” przy ul. Radziszewskiego 16 odbyła się konferencja popularnonaukowa zatytułowana „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz współczesny” pod patronatem honorowym prezydenta Lublina, zorganizowana przez Towarzystwo Karpackie. Licznie zebrani słuchacze wysłuchali szeregu niezwykle ciekawych referatów. Jednym z najciekawszych był oczywiście referat plenarny wygłoszony przez prof. Grzegorza Jawora (UMCS) pt. Osadnictwo wołoskie w Karpatach w XIV-XVII w. Profesor Jawor w sposób niepozostawiający właściwie żadnych wątpliwości wykazał, że nie może być mowy o żadnych wołoskich nomadach w Karpatach, a tzw. kolonizację na prawie wołoskim organizowali wynajmowani w tym celu specjaliści od gospodarki pasterskiej pochodzący z historycznych krain dzisiejszej Rumunii. Wędrówki wołoskich nomadów to tylko romantyczna legenda spopularyzowana przez Kazimierza Dobrowolskiego i powielona przez autorów przewodników turystycznych.
Czytaj dalej →

Pasterstwo w Karpatach

11 listopada 2017 | Wydarzenia | Na temat:

Raz jeszcze przypominamy, że Towarzystwo Karpackie we współpracy z Fundacją Forum Akademickie organizuje konferencję popularnonaukową zatytułowaną „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz współczesny”, na którą serdecznie zapraszamy. Konferencja uzyskała patronat honorowy Prezydenta Lublina, a odbędzie się w sobotę 25 listopada 2017 r. w małej sali widowiskowej „Inkubatora medialno-artystycznego” ACK UMCS „Chatka Żaka” przy ul. Radziszewskiego 16 w Lublinie. Początek o godz. 10, a w jej programie planowane są następujące wystąpienia:
– referat plenarny: prof. Grzegorz Jawor (UMCS), Osadnictwo wołoskie w Karpatach w XIV-XVII w.,
– Dariusz „Dzida” Czerniak (Gilwice), Zróżnicowanie szałasów pasterskich na terenie Karpat,
– Katarzyna Tur-Marciszuk (WUOZ w Lublinie) i lreneusz Marciszuk (KUL), Kobieta no połoninie, Czytaj dalej →

Urszuli Janickiej-Krzywdy – życie niebanalne

29 września 2017 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Jak już informowaliśmy w trakcie 33. Babiogórskiej Jesieni odbyła się promocja książki poświęconej Urszuli Janickiej-Krzywdzie zatytułowanej „Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne”, wydanej przez Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK przy współpracy Gminy Zawoja. Publikacja licząca 470 stron ukazała się w serii „Pro Memoria”, a w jej treści znajdziemy m.in. następujące teksty:
Anna Spiss, Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne.
Janina Wanda Bucka, Henryk Bucki, Całym sercem była oddana babiogórskiemu folklorowi! „Krzesnomatka” zespołu regionalnego „Juzyna” z Zawoi. Czytaj dalej →

Pasterstwo w Karpatach

15 września 2017 | Wydarzenia | Na temat: ,

Towarzystwo Karpackie serdecznie zaprasza do udziału w konferencji popularnonaukowej zatytułowanej „Pasterstwo w Karpatach. Geneza i obraz współczesny”. Konferencja odbędzie się w sobotę 25 listopada 2017 r.  w małej sali widowiskowej „Inkubatora medialno-artystycznego” ACK UMCS „Chatka Żaka” przy ul. Radziszewskiego 16 w Lublinie. Początek o godz. 10, a w jej programie planowane są następujące wystąpienia:
– prof. Grzegorz Jawor (UMCS), Osadnictwo wołoskie w Karpatach w XIV-XVII w.,
– Dariusz „Dzida” Czerniak (Gilwice), Zróżnicowanie szałasów pasterskich na terenie Karpat,
– dr Anna Obara-Pawłowska (UMCS), Pierwotni mieszkańcy gór w opinii kronik średniowiecznych,
– Katarzyna Tur-Marciszuk (WUOZ w Lublinie) i lreneusz Marciszuk (KUL), Kobieta no połoninie,
– dr Justyna Cząstka-Kłapyta i dr Piotr Kłapyta (UJ), Kultura muzyczna pasterzy karpackich (z prezentacją gry na instrumentach pasterskich), Czytaj dalej →

33 Babiogórska Jesień

3 września 2017 | Wydarzenia | Na temat: ,

Z prawdziwą przyjemnością pragniemy poinformować, że w dniach 22-24 września 2017 r. w Zawoi odbędzie się 33 już edycja Babiogórskiej Jesieni, jednego z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w regionie Beskidów, festiwalu który corocznie prezentuje folklor babiogórski oraz sztukę ludową regionu. Serdecznie i gorąco zapraszamy do udziału w nim wszystkich miłośników Karpat, tym bardziej, że tegoroczną Jesień w piątek 22 września w Sali Widowiskowej Babiogórskiego Centrum Kultury w Zawoi Centrum rozpocznie seminarium naukowe Pro Memoria Urszuli Janickiej-Krzywdy. Życie niebanalne, zmarłej dwa lata temu członkini naszego Towarzystwa. Seminarium poprzedzi odsłonięcie pamiątkowej tablicy i uroczystość nadania Babiogórskiemu Centrum Kultury imienia Urszuli Janickiej-Krzywdy. W jego ramach przewidziano prezentację szeregu ciekawych referatów (program szczegółowy), prezentację poświęconej Urszuli książki oraz na zakończenie koncert piosenki turystycznej i poezji śpiewanej „Z krainy Łagodności” z udziałem Stanisława Figla oraz Andrzeja i Maryli Mrozów.
Poza tym w programie 33 Babiogórskiej Jesieni znajdziemy m.in.:
– w sobotę 23 września:
9.00 Przegląd zespołów regionalnych „Kultura i folklor Podbabiogórza”,
14.00 Redyk, widowisko zejścia owiec z hal i podziału stada, otwarcie festiwalu i wręczenie nagród w przeglądzie „Kultura i folklor Podbabiogórza”, Czytaj dalej →

Do Istebnej na III Zjazd Karpacki

9 lipca 2017 | Wydarzenia | Na temat:

I Święto Gór odbyło się w Zakopanem w 1935 r. Kolejne w Sanoku w 1936 r. i w Wiśle w 1937 r. W nawiązaniu do nich zrodziła się inicjatywa organizowania corocznych Zjazdów Karpackich, które objęłyby tereny całych Karpat i sprzyjały rozwojowi współpracy pomiędzy pasterzami, regionalistami, organizacjami pozarządowymi, samorządami oraz instytucjami państwowymi w ramach „Konwencji Karpackiej”. Były by wyrazem troski o dziedzictwo kulturowe i krajobrazowe oraz o zachowanie tradycyjnej gospodarki pasterskiej i niematerialnego dziedzictwa Karpat. I Zjazd Karpacki odbył się w Ludźmierzu w 2015 r., II w Sanoku w 2016 r., a od 23 do 27 sierpnia 2017 odbędzie się III Zjazd Karpacki w Istebnej.
Czytaj dalej →