Wszystko na temat: Vincenz

Krzyż Vincenzowski – restytucja

Już prawie 14 lat temu, 1 czerwca 2010 r. odbyła się w Bystrzcu pod Czarnohorą uroczystość poświęcenia Krzyża Vincenzowskiego i pamiątkowej tablicy, w miejscu, w którym stał niegdyś dom autora „Połoniny”.  Krzyż i tablicę ufundowało Towarzystwo Karpackie ze swoich składek wspartych przez dodatkowe wpłaty członków, a przy jego ustawieniu i zorganizowaniu uroczystości poświęcenia pomagali zaproszeni do współpracy członkowie Ogólnoukraińskiego Towarzystwa „Huculszczyzna”. O uroczystości pisaliśmy wtedy na naszym portalu tu i tu. Niestety krzyż, który prezentował się bardzo pięknie, jak się okazało nie został wykonany zgodnie z projektem przygotowanym przez dr Włodzimierza Witkowskiego. Po latach uległ znacznej destrukcji i zaczął chylić się ku upadkowi. Przeprowadzone w ubiegłym roku fachowe oględziny przyniosły smutny wniosek – trzeba postawić nowy krzyż z litego dębu według pierwotnego projektu Włodzimierza Witkowskiego.
Dziś z wielką radością informujemy, że właśnie restytucja Krzyża Vincenzowskiego w Bystrzcu przybrała realne kształty. Wzniesienie nowego krzyża odbędzie się wspólnym polsko-ukraińskim wysiłkiem trzech organizacji: „Zielonego Światu” reprezentowanego przez Olexandra Stepanenkę, Ogólnoukraińskiego Towarzystwa „Huculszczyzna” reprezentowanego przez Dmytro Stefluka, oraz naszego Towarzystwa. Pomimo, a właściwie wbrew wojnie rozpoczynamy więc zbiórkę środków na ten cel. Nasi ukraińscy przyjaciele podkreślają, że w tych ciężkich czasach dbałość o kulturę, tradycję i wspólne europejskie humanistyczne wartości jest dla nich, równie ważna jak walki na froncie.
Wszystkich miłośników Karpat, a szczególnie twórczości Stanisława Vincenza prosimy więc o wsparcie i przekazywanie datków na rachunek bankowy Towarzystwa Karpackiego: PKO BP XVIII O/W-wa (kod SWIFT: BPKOPLPW) 75 1020 1185 0000 4602 0074 3104 (z dopiskiem – „Krzyż Vincenzowski”) nr IBAN: PL75102011850000460200743104. Zbiórka środków przebiega równolegle na Ukrainie. Środki można więc przekazywać także na rachunek: 5375 4112 1158 4953 (na Ukrainie); IBAN UA413220010000026209342945351 (dla wpłat z zagranicy).
O postępie prac informować będziemy na bieżąco w naszym portalu i na profilu FB.

Vincenz i Blaga

Katedra Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego zaprasza we wtorek 23 stycznia o godz. 17 do sali 42 przy ul. Gołębiej 18 na zebranie naukowe. W jego programie referat dra hab. Andrzeja Zawadzkiego pt. Lucian Blaga i Stanisław Vincenz: filozofowie „małych kultur”. Po referacie przewidziana jest dyskusja.
Udział w zebraniu możliwy też online na platformie MS Teams. Więcej szczegółów po tym adresem.

„Chłopi” a „Połonina”

Punktem wyjścia piętnastego seminarium vincenzowskiego stał się artykuł prof. Jakuba Żmidzińskiego z Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu pt. „Vincenz a Reymont. Literackie wizje obrzędów w »Chłopach« i »Na wysokiej połoninie«”, którego sam autor przedstawił najważniejsze tezy. Świadom różnic dzielących obydwa dzieła, podjął interesującą próbę zestawienia tych dwóch literackich wizji życia wsi, przyjmując, że zrodziły się one z chęci stworzenia panoramicznych obrazów opisywanych społeczności, a przede wszystkim ukazania uniwersalnych cech kultury ludowej. W trakcie dyskusji uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na wielokulturowość „Połoniny” w przeciwieństwie monokulturowych „Chłopów” i uznali, że mimo podjęcia podobnego tematu, obu pisarzom przyświecały jednak całkowicie odmienne założenia. Całe seminarium do obejrzenia na kanale youtubowym Pracowni Vincezologicznej IFP UWr.

„Tajne Komplety” ze Stanisławem Vincenzem

Miło nam poinformować, że w ramach spotkań przy „Stoliku mediatora” w cafe księgarni „Tajne Komplety” w Przejściu Garncarskim 2 we Wrocławiu z okazji przypadającej właśnie 135 rocznicy urodzin Stanisława Vincenza w czwartek 30 listopada 2023 r. o godz. 18 odbędzie się spotkanie z udziałem dr hab. Jana Choroszego i prof. Urszuli Glensk poświęcone twórcy tetralogu „Na wysokiej połoninie”. Serdecznie zapraszamy do udziału osobistego lub online.

Jeżeli ktoś nie zdążył na andrzejkową transmisję, nic straconego, można ją teraz obejrzeć pod tym linkiem.

Na Cmentarzu Salwatorskim

Co prawda nad grobem Vincenzów nie rozbrzmiewały dziś dźwięki trembity, ale myśli i tak  biegną tam w górę, gdzieś w Czarnohorę, między Szpyci i Kizie Ułohy, a może w inne miejsce, które jako ostatnie widział pisarz opuszczając na zawsze Huculszczyznę…

To dzień refleksji i modlitwy słowami Parafrazy Modlitwy Pańskiej autorstwa Stanisława Vincenza.

Vincenz ponad granicami

Na spotkanie z cyklu Między Wierszami – Pogranicza pt. „Vincenz, czyli dusza ponad granicami” z Mirosławą Ołdakowską-Kufel i Janem Choroszym w piątek 3 listopada 2023 r. o godzinie 17 zaprasza  Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie. Wraz z naszymi gośćmi zabierzemy Was w następną cudowną podróż literacką, tym razem śladami Stanisława Vincenza. Pisarza emigracyjnego, prozaika, eseisty, autora powieści „Na wysokiej połoninie”, filozofa, miłośnika Huculszczyzny i Pokucia. Po drugiej wojnie światowej, niestety skutecznie przez lata wymazywanego z pamięci literackiej kraju. Kolejna wspaniała, wielka biografia, wartości i ważne przesłania oraz granice i pogranicza, o których opowiadać będą specjaliści od twórczości i życia Stanisława Vincenza. Spotkanie będzie transmitowane na żywo na profilu FB Biblioteki.

Vincenz – Tolkien: znajdź podobieństwa

Na seminarium pracowni vincenzowskiej w zeszłą środę prof. Ewa Paczoska z Uniwersytetu Warszawskiego zaprezentowała rozdział swojej książki Lekcje uważności. Moderniści i realizm zatytułowany Między epopeją a sagą. Na wysokiej połoninie Stanisława Vincenza. Badaczka osadziła Vincenza na tle jego epoki, zauważając, że podjął on bardzo modernistyczną próbę stworzenia dzieła totalnego, łączącego literaturę z innymi sztukami i dziedzinami: muzyką, malarstwem czy filozofią. Przypomniała rangę Bergsonowskiej koncepcji „religii żywej” dla myśli Vincenza. Zweryfikowała tezę o epopeiczności „Połoniny”, argumentując, że pod wieloma względami bliżej jej jednak do sagi. Zasugerowała też, że zacierające granicę między realizmem a mitycznością dzieło Vincenza, a szczególnie jego tom pierwszy „Na wysokiej połoninie” uprawnia poszukiwanie analogii między cyklem huculskim a „Władcą Pierścieni” J. R. R. Tolkiena. Zapis seminarium dostępny pod tym linkiem.

„Bystrzec 2023” – krótka relacja

Po trzech latach przerwy spowodowanej pandemią i stanem wojny na Ukrainie wróciliśmy na wokółczarnohorskie szlaki, by stanąć znów pod vincenzowskim krzyżem w Bystrzcu. Decyzja o tym kolejnym powrocie w Czarnohorę nie była łatwa. Z jednej strony trwająca na wschodzie krwawa wojna z Moskalem o być albo nie być Ukrainy, rakiety spadające na Lwów, Iwano-Frankiwsk, Kołomyję, a nawet okolice Delatyna – z drugiej strony rozpacz bliskich po utracie synów i mężów, i coraz to nowe mogiły poległych przy każdej cerkwi. Te dylematy rozstrzygnęło jednak proste zdanie powtarzane przez wszystkich „Przyjeżdżajcie! Zapraszamy!”. I tak, pomimo wojny, a może właśnie jej na przekór, w dniach 4-12 sierpnia znów byliśmy na pięknej i gościnnej Huculszczyźnie. Ten wyjazd traktowaliśmy także jako wyraz solidarności z walczącą Ukrainą. I tak też przez wszystkich spotkanych na szlaku ludzi był on traktowany. Na każdym kroku spotykaliśmy się z wyrazami sympatii i wdzięczności oraz wiary, że razem z całym cywilizowanym światem uda się Moskala pokonać. Hasło „Polacy” otwiera na Ukrainie absolutnie wszystkie, nawet te dotychczas zamknięte drzwi. I serca. Czytaj dalej

Stanisław Vincenz – Maria Czapska

W kolejnym, ostatnim przed wakacjami seminarium vincenzologicznym wprowadzeniem do dyskusji było obszerne omówienie korespondencji Marii Czapskiej z Ireną i Stanisławem Vincenzami prowadzonej w latach 1949–1969 przedstawione przez Anetę Martynów. Prelegentka zwróciła uwagę na wspólne dla stron tej korespondencji gorzkie doświadczenie emigracyjnego wyobcowania i szczególnie dotkliwe dla pisarzy kłopoty z odnalezieniem  odbiorców ich twórczości. Wskazała także  na inne podobieństwa losów małżeństwa Vincenzów oraz rodzeństwa Czapskich, w tym na podjętą przez nich rolę emisariuszy kultury polskiej. W dyskusji skoncentrowano się na polemice z tezą, że Stanisław Vincenz i Czapscy antycypowali koncepcję nie-miejsca zaproponowaną na początku lat 90. XX wieku przez francuskiego antropologa Marca Augé. Uczestnicy spotkania zastanawiali się, na ile przestrzeń emigracji pozostawała dla obu rodzin obca, a na ile ją jednak oswajali. Całe seminarium do obejrzenia pod tym linkiem.

Wystawa „Dialogi Vincenza – spojrzenia”

Gdyby ktoś chciał obejrzeć wirtualną wystawę fotografii Lidia Ciprianiego wykonanych w 1933 r., a prezentowanych w ramach wystawy „Dialogi Vincenza – spojrzenia” w 3D Blue Point Art Gallery London wystarczy, że kliknie na ten link. Załadowanie strony może chwilę potrwać, w zależności od szybkości Internetu. Wystawę najlepiej oglądać na większym ekranie. Po wnętrzu galerii można poruszać się na kilka sposobów: używając myszki; dżojstika, który znajduje się w lewym dolnym rogu ekranu; używając klawiszy ze strzałkami; albo po podwójnym kliknięciu na podłogę i podążaniu za żółto-niebieską ikonką wskazującą kierunek. Obracać się we wnętrzu galerii można przez przytrzymanie lewego przycisku myszki i poruszanie nią. Podwójne kliknięcie w wybrane zdjęcie przybliża je i wyświetla opis, kliknięcie pojedyncze zamyka okno. Życzymy miłego zwiedzania.