W ramach projektu opieki i promocji turystycznej stanowiska archeologicznego w Maszkowicach, który realizujemy jako Towarzystwo Karpackie od kilku lat we współpracy z Instytutem Archeologii UJ, planowaliśmy jak w latach ubiegłych otwartą imprezę publiczną połączoną ze zwiedzaniem stanowiska i prezentacją znalezisk. Zgłosiliśmy także nasze uwagi do projektu ustanowienia rezerwatu archeologicznego na Górze Zyndrama. Niestety w związku ze wzrostem zachorowań na Covid 19 w powiecie nowosądeckim, zmuszeni zostaliśmy do podjęcia decyzji o rezygnacji z organizacji otwartej imprezy plenerowej. Ograniczaliśmy się jedynie do zwiedzanie stanowiska po tegorocznym sezonie archeologicznym, przez małą grupę członków Towarzystwa Karpackiego i Oddziału Nowosądeckiego Polskiego Towarzystwa Historycznego. Przy okazji obejrzeliśmy prezentację najnowszych znalezisk m. in.: ceramiki z wczesnej epok brązu (figurki świnek), gwoździa z czasów celtyckich, ozdób z brązu, narzędzi z kości i wielu innych. Co ciekawe, badania ozdób odnalezionych w osadzie wskazują na pochodzenie materiału z którego je wykonano z terenu Siedmiogrodu. Do głównych osiągnięć tegorocznej ekspedycji archeologicznej należy z pewnością odtworzenie ponad 30 m muru łączącego boczną bramę z bramą główną. Archeolodzy przygotowali także nowe tablice informacyjne na stanowisku, a także przeprowadzić badania geofizyczne oraz wykopy sondażowe. 
Na wzgórzu Zyndrama został przywrócony pierwotny charakter centralnego wypłaszczenia z pięknym widokiem na Dolinę Dunajca i okoliczne pasma Beskidu Sądeckiego i Wyspowego. Po południu w Domu Sądeckim przeprowadzono eksperymenty naukowe polegające na monitorowanym (czas i temperatura) wypale oznaczonych fragmentów ceramiki pradziejowej znalezionej na stanowisku. Wstępne wnioski wskazują na to, że najwyższej jakości jest ceramika pochodząca z najstarszego okresu istnienia osoby czyli ok. 1750 r. p.n.e. Nasze archeologiczne spotkanie w czasach zarazy zakończyło się zatem sukcesem. Mamy tylko nadzieję, że w przyszłym roku będziemy mogli wrócić do otwartej formuły zwiedzania plenerowego.
Robert Księżopolski