Nowości wydawnicze

Nowe mapy Karpat Ukraińskich

vasyl_hutyriakNa październikowych Targach Książki w Krakowie w stoisku wydawnictw ukraińskich prezentował swoje karpackie mapy Wasyl Hutyriak znany od dawna jako założyciel organizacji „Karpackie Ścieżki” i pionier znakowania szlaków w Karpatach Ukraińskich. Od dwóch lat Wasyl zajął się opracowywaniem świetnych turystycznych map z serii „Ukraina. Odpoczywaj aktywnie” wydawanych przez Wydawnictwo „ASSA”. Do tej pory ukazało się już osiem map w skali 1:50000, o czytelnym rysunku i stosunkowo bogatym nazewnictwie: Gorgany Zachodnie, Centralne i Wschodnie, Marmarosz, Świdowiec, Borżawa, Czarnohora i Wierhowiński Grzbiet Wododziałowy. Zaznaczono na nich także przebieg znakowanych szlaków turystycznych, granice parków i rezerwatów, zabytki i bazę noclegową. W przygotowaniu są Góry Czywczyńskie i Hryniawskie. Mapy można nabyć na stornie internetowej wydawcy www.astur.com.ua oraz w księgarniach w Jaremczu i we Lwowie. Czytaj dalej

Kresowa Atlantyda po raz siódmy

atlantyda_07Jeszcze nie wszyscy przeczytali o Stryju i Kutach w tomie 6, a tu niezmordowany prof. Stanisław Nicieja nie zwalnia tempa i obdarza nas już 7 tomem swojej Kresowej Atlantydy. I tym razem – jak zwykle – wiele w nim tematów karpackich. Najwięcej kart poświęcił autor miastu o fascynującej historii – podkarpackiemu Drohobyczowi, a przede wszystkim jego mieszkańcom – nafciarzom, biznesmenom i artystom. Przy okazji wspomina także sąsiednią Schodnicę i Majdan. Miłośników Bieszczadów (nie Bieszczad!) zainteresują najbardziej dwa kolejne rozdziały poświęcone – jeden położonej w dolinie Stryja – Turce, drugi leżącemu w dolinie Oporu – Sławsku. Obie te bieszczadzkie miejscowości poznajemy także przede wszystkim po przez ciekawe, a niekiedy również bardzo dramatyczne historie ich mieszkańców. Tom wyposażono jak zwykle w indeks nazwisk, bibliografię i mnóstwo ilustracji.

Stanisław Nicieja, Kresowa Atlantyda. Tom 7. Historia i mitologia miast kresowych, Wyd. MS, str. 288

Karpacki świat Bojków i Łemków

karpacki-swiat-bojkow-i-lemkowNakładem wydawnictwa BOSZ ukazał się album pt. „Karpacki świat Bojków i Łemków. Roman Reinfuss. Fotografie” z tekstem Zbigniewa Libery i Huberta Ossadnika.  Zawiera zbiór ponad dwustu unikatowych zdjęć ze zbiorów Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku wykonanych przez znakomitego etnografa Romana Reinfussa, który zafascynowany kulturą Bojkowszczyzny i Łemkowszczyzny przez wiele lat dokumentował tradycje kulturowe tych terenów. Podróżując z aparatem fotograficznym po Karpatach, badał życie codzienne, obyczaje i kulturę ich mieszkańców. Jego zdjęcia odznaczają się szczególną wartością dokumentacyjną. Reinfuss dokumentował nie tylko obyczaje ludności, ale także i budownictwo ludowe – chaty, kościoły, kapliczki, cmentarze, młyny itp. Oprócz zdjęć album zawiera także bogaty zbiór archiwalnych dokumentów.

Jubileuszowy 50 tom Płaju

P50_okl_dI tak,  nie wiedzieć kiedy, „Płaj” dobrnął do pół setki tomów.  50. tom jest podwójny, datowany na wiosnę i jesień 2015. Wiodącym artykułem jest bardzo obszerna monografia pasma Bukowicy w Beskidzie Niskim, oparta w znacznej mierze na wywiadach z ostatnimi żyjącymi mieszkańcami przedwojennych wsi łemkowskich. Autorem jest oczywiście niezmordowany w badaniach tego regionu Wojciech Krukar. Cechą szczególną pięćdziesiątego „Płaju” jest obfitość materiałów biograficznych. I tak Leszek Rymarowicz kreśli sylwetkę ukraińskiego polityka z początków XX wieku, który zwykł był spędzać wakacje w samotni nad Czarnym Czeremoszem. Tadeusz Trajdos prezentuje piękną postać księdza Czekaja, którego zasług dla ratowania zabytków sztuki cerkiewnej na Łemkowszczyźnie nie sposób przecenić. Wiesław Wójcik przywołuje góralskie wątki w życiorysie wybitnego polskiego geologa, a  Andrzej Kaczorowski opisuje na podstawie archiwaliów IPN wschodniokarpackie przejścia Kazimierza Doskoczyńskiego, postaci, która źle zapisała się w pamięci mieszkańców Bieszczadów. Czytaj dalej

Monografia haczowskiego kościoła

kosciol_w_haczowieW ostatnim czasie nakładem Wydawnictwa Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego ukazała się monografia poświęcona jednemu z najważniejszych dzieł architektury drewnianej w Polsce, kościołowi w Haczowie. Autorem książki, która jest dedykowana profesorowi Jerzemu Gadomskiemu, odkrywcy haczowskich malowideł, jest historyk sztuki Piotr Łopatkiewicz.
W spisie treści działa znajdziemy rozdziały:
Kościół w Haczowie na tle drewnianej architektury ziem polskich,
Okoliczności powstania parafii i fundacja świątyni,
Architektura kościoła w Haczowie,
Dekoracje malarskie kościoła w Haczowie,
Ważniejsze elementy wyposażenia wnętrza.
Książkę zamyka wykaz źródeł i obszerna literatura przedmiotu, a także indeksy: geograficzny i osobowy.
Piotr Łopatkiewicz, Drewniany kościół w Haczowie. Pomnik Światowego Dziedzictwa Kultury, Kraków 2015

Studia o Wincentym Polu

obrazy_01W ostatnich dniach opuściło drukarnię imponujące działo liczące 690 stron formatu B5 zatytułowane „Obrazy natury i kultura. Studia o Wincentym Polu” pod redakcja Małgorzaty Łoboz (Wrocław 2015). Książka jest efektem projektu badawczego realizowanego w latach 2011-2015, sfinansowanego przez MNiSW. Wydawcą a zarazem jedynym dystrybutorem jest Agencja Wydawnicza a linea.
A oto spis treści tego dzieła:
Małgorzata Łoboz, Słowo wstępne;
I. Geografia i podróżopisarstwo
Małgorzata Łoboz, Europa Wincentego Pola;
Jacek Kolbuszewski, Tatry w twórczości literackiej Wincentego Pola;
Jacek Kolbuszewski, Pieniny Wincentego Pola;
Jan A. Choroszy, Huculszczyzna Wincentego Pola;
Antoni Jackowski, Wincenty Pół – prekursor geografii religii w Polsce; Czytaj dalej

Karpaty pełne czarów

karpaty_czarowW połowie lipca do rąk czytelników trafi książka pt. „Karpaty pełne czarów. O wierzeniach, medycynie i magii ludowej Karpat polskich”. Jest to praca zbiorowa pod red. Katarzyny Ceklarz i Roberta Kowalskiego wydana jako tom II „Prac Komisji Kultury” Nowotarskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. Publikacja, która jest pokłosiem  Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „O wierzeniach, medycynie i magii ludowej Karpat polskich” z 1913 r., będzie miała swoją premierę podczas święta łemkowskiego „Od Rusal do Jana 2015”, 26 lipca 2015 r. w Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej.

A oto jej zawartość:
I. Wierzenia dziadów i pradziadów
Elżbieta Łukuś, Owiane tajemnicą, pełne grozy miejsca w opowieściach ludu spiskiego; Czytaj dalej

Pieniny na starej pocztówce

pieniny_okladkaNakładem Oficyny Artystycznej Astraia ukazał się album pod trochę przydługim tytułem „Pieniny na starej pocztówce. Dawne widoki Pienin,  Czorsztyna, Niedzicy, przełomu Dunajca, Czerwonego Klasztoru, Trzech Koron, Góry Zamkowej, Szczawnicy, Homoli, Krościenka wraz z dawnym opisem przyrodniczym i kulturowym” w opracowaniu Rafała Monity i Katarzyny Wiwer. Album zawiera ponad 150 pocztówek z XIX i XX w. autorstwa m. in. Awita Szuberta i Mariana Trzebińskiego. Podzielony jest na dziesięć rozdziałów opisujących kolejne fragmenty Ziemi Pienińskiej. Ilustracjom towarzyszą teksty z epoki.

Almanach Muszyny po raz 25!

almanach_muszyny_2015Jak zwykle na przełomie czerwca i lipca w poczcie redakcyjnej znaleźliśmy płytę CD z kolejnym, XXV jubileuszowym tomem Almanachu Muszyny. Tom liczy 400 stron i zawiera jak zwykle mnóstwo niezwykle interesujących tekstów, pięknych wierszy oraz liczne reportaże fotograficzne i relacje z wydarzeń związanych z regionem. Niestety zawiera też informacje smutną – tom XXV będzie ostatnim tomem Almanachu w dotychczasowej formie. Jest jednak i iskierka nadziei, redakcja nie wyklucza bowiem jakiejś innej formy kontynuacji tego niezwykle dla regionu zasłużonego czasopisma. Państwu Bożenie Mściwujewskiej-Kruk i Ryszardowi Krukowi składamy gorące podziękowania za dwadzieścia pięć tomów Almanachu pozostając z iskierką nadziei, że to jednak nie koniec.
A oto tytuły niektórych zamieszczonych w XXV tomie artykułów:
Tadeusz M. Trajdos, Parafia w Muszynie w świetle wizytacji z 1728 r.;
Sylwester Rękas, Cenne materiały do dziejów pogranicza sądecko-spiskiego w Oddziale Archiwum Narodowego w Nowym Sączu;
Gabriel Kurczewski, Rejestry komory celnej w Muszynie z lat 1763–1767;
Miroslav Števík, Podstarostovia Spišského starostovstva v 15. – 17. storoči; Czytaj dalej

Kresowa Atlantyda – odsłona szósta

kresowa_atlant_6Wydany w maju VI tom Kresowej Atlantydy prof. Stanisław Nicieja poświęcił głownie Stryjowi i nic w tym dziwnego, bo to miasto zupełnie wyjątkowe, na pewno zasługujące na osobną, wielotomową monografię. Profesor jak zwykle prezentuje opisywane miasta po przez urodzonych i żyjących w nim ludzi. W Stryju wśród wielu barwnych postaci na pierwszym miejscu mamy oczywiście Kornela Makuszyńskiego – postać absolutnie wyjątkową. Autor i tym razem nie zapomniał o Towarzystwie Karpackim, przypominając ufundowaną przez nas w stryjskim kościele parafialnym tablicę pamiątkową poświęconą panu Kornelowi. W 6 tomie znalazło sie także trochę miejsca dla nadczeremoskich Kut – ojczyzny polskich Ormian, oraz dla majątku Jaruzelskich w Kniażach, miejsca urodzin Zbyszka Cybulskigo. Tom wyposażono jak zwykle w indeks nazwisk i blisko 250 ilustracji.
Stanisław Nicieja, Kresowa Atlantyda. Tom 6. Historia i mitologia miast kresowych, Wyd. MS, str. 296