Tematyka karpacka w Nowym Targu

Uprzejmie informujemy, że w dniach 21-22 kwietnia 2017 r. w Muzeum Podhalańskim im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu (Ratusz – Rynek 1) odbędzie się Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. Poznać i zrozumieć. Czesi, Polacy, Słowacy, Węgrzy w Europie Środkowej. W programie Konferencji planowane jest przedstawienie szeregu referatów między innymi dotykających tematyki karpackiej, i tak na przykład:
– Paweł Kocańda (Uniwersytet Rzeszowski), Modernizacja systemów obronnych zamków nad górnym Dunajcem w dobie najazdów husyckich;
– Peter Žarnovský (Ľubovnianske múzeum – hrad v Starej Ľubovni), Vojenská posádka na hrade Ľubovňa a v meste Stará Ľubovňa v čase spišského zálohu;
Czytaj dalej

Łopienka w Krużgankach Dominikańskich

Uprzejmie informujemy, że w Krużgankach Dominikańskich w Lublinie od 11 kwietnia do 15 maja 2017 r. czynna będzie wystawa fotograficzna zatytułowana „Za górą – historia cerkwi w Łopience” na którą serdecznie zapraszamy. Opowiada ona o dziejach zniszczenia i odbudowy największego przez II wojną światową greckokatolickiego sanktuarium Maryjnego w Bieszczadach, a także o ostatnich 90 latach istnienia Łopienki – zagubionej wśród gór małej bieszczadzkiej wioski, o miejscu szczególnym, które pomimo wielokrotnego skazywania na zagładę i zapomnienie przetrwało i odżyło. I jak przed wojną do cudownego obrazu Matki Boskiej Łopieńskiej pielgrzymowały tysiące wiernych, tak i teraz rzesze turystów i pielgrzymów przychodzą zobaczyć odbudowaną cerkiew i pomodlić się przed kopią cudownego obrazu. Wystawa jest fotograficznym zapisem tylko niektórych zdarzeń. Zdjęcia ułożone są chronologicznie w trzech grupach wyróżnionych odmiennym kolorem. Pierwsza to lata przed wysiedleniem – wszystkie zdjęcia są w sepii, druga obejmuje okres zniszczenia i pierwszych prób odbudowy – zdjęcia są czarno-białe i trzecia to okres odbudowy – przeważają zdjęcia kolorowe. Chociaż na fotografiach dominuje cerkiew pw. św. Paraskewi to jest to także historia ludzi, tych którzy mieszkali tu kiedyś i tych wszystkich, którzy ratując cerkiew pozostawili tutaj cząstkę samego siebie. I jak każda historia, tak samo i ta będzie miała swój dalszy ciąg, w którym każdy może dopisać kolejny rozdział.
W trakcie wernisażu wystawy, który odbędzie się we wtorek 18 kwietnia o godz. 18 w sali Unii Lubelskiej Zbigniew Kaszuba, opiekun cerkwi w Łopience z ramienia Towarzystwa Karpackiego, przybliży dzieje wsi i świątyni. Serdecznie zapraszamy. Czytaj dalej

Czas dla Łopienki – po raz piąty

Towarzystwo Karpackie i Gminne Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej zapraszają w sobotę 22 kwietnia 2017 r. od godziny 10 na piątą już edycję sesji informacyjno-prelekcyjnej „CZAS DLA ŁOPIENKI”, która tradycyjnie odbędzie się w Gminnym Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej. Sesja jak zwykle podzielona będzie na dwa bloki. W pierwszym zostaną przedstawione informacje o Łopience i o działaniach planowanych przez Towarzystwo Karpackie na rok 2017. Informacje o swoich planach przedstawią także Nadleśnictwo Cisna, Nadleśnictwo Baligród, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Stowarzyszenie Rozwoju Wetliny i Okolic, Stowarzyszenie Ratowania Cerkwi w Baligrodzie,  a także Gminne Centrum Kultury i Ekologii w Cisnej. W drugim bloku – referatowym będziemy mogli posłuchać wystąpień: Czytaj dalej

Nowe władze Towarzystwa Karpackiego

Z wielką radością i dużą dozą optymizmu na przyszłość pragniemy poinformować, że w dniu 1 kwietnia 2017 r. na Nadzwyczajnym Walnym Zjeździe Towarzystwa Karpackiego w Warszawie wybrane zostały nasze nowe władze w postaci prezesa Juliusza Marszałka, wiceprezesów Roberta Księżopolskiego, Leszka Rymarowicza i Ireny Wielochy, sekretarza Bogdana Mościckiego, skarbnika Edmunda Kuny i pełnomocnika d/s Łopienki Zbigniewa Kaszuby. Wybrano także Komisję Rewizyjną w składzie Stanisław Kryciński (przewodniczący), Jerzy Montusiewicz oraz Andrzej Nędzyński, a także Sąd Koleżeński, w którym w twarzowych togach zasiedli Adam Zamojski (przewodniczący), Stanisław Flakiewicz i Andrzej Ruszczak. Nowym władzom życzymy satysfakcji z dobrze wykonywanych obowiązków, a pozostałym członkom Towarzystwa satysfakcji z nowych władz.

Przesiedlenie ludności ukraińskiej 1944-1947

Koło Przewodników PTTK w Sanoku oraz Wydawnictwo Libra.pl serdecznie zapraszają w czwartek 6 kwietnia 2017 r. o godz. 17 do Sali Gobelinowej sanockiego Muzeum Historycznego, na spotkanie autorskie z prof. Janem Pisulińskim z okazji wydania przez wydawnictwo Libra.pl jego książki zatytułowanej „Przesiedlenia ludności ukraińskiej z Polski do USRR w latach 1944-1947” (wydanej wcześniej w 2009 r. przez Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego). Publikacja omawia szczegółowo realizację podpisanej 9 września 1944 r. przez Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego z rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej umowy o wymianie ludności. W wyniku tej z założenia dobrowolnej, a faktycznie realizowanej w niezwykle brutalny sposób tzw. wymiany trwającej do 7 maja 1947 r. z 22 powiatów południowo-wschodniej Polski wyjechało prawie pół miliona osób narodowości ukraińskiej, z tego ćwierć miliona deportowano siłą. Książka jest naukową monografią tego przesiedlenia, przedstawia także losy przesiedlonych w pierwszych latach życia na sowieckiej Ukrainie.

Przybliżanie natury w Magurskim Parku

Magurski Park Narodowy serdecznie zaprasza w poniedziałek 10 kwietnia 2017 r. w godz. 11-18 na konferencję pt. „Przybliżyć naturę – dobre praktyki przyrodnicze w codziennym życiu”, która odbędzie się w Ośrodku Edukacyjnym Parku w Krempnej. Konferencja rozpoczyna realizację dużego, trwającego ponad 3 lata projektu edukacyjnego „Przybliżyć naturę” skierowanego do społeczności lokalnej. Będzie miał on miejsce na terenie 7 gmin (Dębowiec, Dukla, Krempna, Nowy Żmigród, Lipinki, Osiek Jasielski, Sękowa), na których położony jest Magurski Park Narodowy wraz z otuliną. Głównym celem projektu jest wzrost świadomości i zaangażowania społeczności lokalnej w działania na rzecz ochrony przyrody. W ramach projektu organizowane będą działania edukacyjne dla poszczególnych grup wiekowych oraz zostanie wydanych szereg publikacji. Celem konferencji, w programie której zostanie wygłoszonych szereg referatów i odbędą się też zajęcia warsztatowe, jest zaprezentowanie głównych założeń projektu i zachęcenie do uczestnictwa w planowanych działaniach. Więcej informacji na stronie Parku.

Arktyczno-alpejskie rośliny Karpat Ukraińskich

Pod koniec lutego 2017 r. ukazała się wydana przez Przykarpacki Uniwersytet w Iwano-Frankiwsku książka Romana Czerepanyna pt. Arktyczno-alpejskie gatunki roślin w Karpach Ukraińskich (Роман Миронович Черепанин, Аркто-альпійські види рослин Українських Карпат, Видавництво Прикарпатського національного університету імені Василя Стефаника, Івано-Франківськ 2017), której redaktorem naukowym jest Jurij Nesteruk. Omawia ona dzieje formowania się obszarów występowania arktyczno-alpejskich gatunków roślin w Karpatach Ukraińskich na tle specyficznego charakteru ich wysokogórskiej przyrody, przypomina historię jej badań oraz porusza niezwykle ważną kwestę ochrony rzadkich gatunków. Czytaj dalej

Rycerstwo Ziemi Sądeckiej w średniowieczu

Pod koniec lutego laureatem Nagrody literackiej ks. Bolesława Kumora w kategorii „Książka o Sądecczyźnie 2016” został Sławomir Wróblewski za książkę pt. Rycerstwo Ziemi Sądeckiej w średniowieczu (Kraków 2016), wydaną przez Societas Vistulana. Publikacja jest pracą doktorską autora obronioną w 2013 r. w Instytucie Historii Uniwersytetu Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Licząca ponad 600 stron praca jest monograficznym ujęciem dziejów rycerstwa, którego majątki ziemskie ulokowane były na terenie ziemi sądeckiej od pierwszej połowy XIII w., po koniec XV w.  Autor przedstawia genezę rycerstwa na tym obszarze i jego powiązania genealogiczne, stan majątkowy, udział w kolonizacji, a także działalność publiczną i obsady urzędów. Ustalenia przedstawione zostały w rozdziałach monograficznych kolejnych wspólnot rodowych i poprzedzone osobnym rozdziałem poświęconym najdawniejszemu rycerstwu Sądecczyzny. Całość dopełniają tablice genealogiczne, mapy, zestawienie bibliograficzne, indeks osobowy i geograficzny oraz materiał fotograficzny na wkładce kolorowej.

Vincenz nad Bałtykiem i pod Karkonoszami

Jeśli pomyśleliście Państwo, że wystawa pt. „Dialog o losie i duszy. Stanisław Vincenz (1888–1971)” wg scenariusza Jana Choroszego przestała wędrować po Polsce, albo, że co gorsza przestaliśmy już ją promować, to oczywiście nic z tych rzeczy. Po prostu tylko przez chwilę trochę się zagapiliśmy, ale już spieszymy z informacją, że od 7 marca do 7 kwietnia 2017 r. można ją oglądać w Bibliotece Uniwersytetu Gdańskiego w Gdańsku przy ulicy Wita Stwosza 53 i równolegle w tym samym mniej więcej czasie w Muzeum Przyrodniczym w Jeleniej Górze przy ulicy Cieplickiej 11A. Serdecznie zapraszamy do jej obejrzenia.

Opóźniony Płaj 52 wreszcie jest!

Niestety informację o nowym Płaju znowu musimy zacząć od przeprosin. Z pokorą więc przepraszamy Czytelników za kolejne opóźnienia. Wygląda na to, że tego mankamentu nigdy nie nuda się nam wyeliminować. Obiecujemy jednak, że będziemy się starali.
Tom zaczynamy smutnym akcentem – artykułem pożegnalnym poświęconym pamięci zmarłej niedawno Zofii Szanter, osoby pod każdym względem niezwykłej, wielce zasłużonej na niwie poszerzania naszej wiedzy o cerkwiach i ikonach Łemkowszczyzny, niegdyś członka Wielkiej Rady Karpackiego Płaju.
Tak jak obiecywaliśmy, kontynuujemy rozpoczęte w poprzednim tomie prezentowanie karpackich fotografów. Tym razem przedstawiamy Mikołaja Seńkowskiego – najwierniejszego fotografa Huculszczyzny, który głównie w latach 20. XX w. wykonał dziesiątki unikatowych portretów Hucułów i Hucułek, zdjęć rodzajowych przedstawiających sceny z życia codziennego i obrzędowego, a także widoków i panoram Czarnohory. Jedną z nich – wyjątkową – dołączyliśmy do tego tomu.

Czytaj dalej