Wszystko na temat: Beskidy Zachodnie

Z Hawiarskiej Koliby nie popłynie już melodia

30 października 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Dotarła dziś do nas smutna wiadomość o tym, że w sobotę 29 października 2022 r. spłonęło doszczętnie schronisko Gorczańska Chata „Gocha” usytuowane w Ochotnicy Górnej powyżej przysiółka Jamne, będące własnością Oddziału Akademickiego PTTK w Krakowie. Wcześnie (od lat osiemdziesiątych) nazywało się Hawiarska Koliba i było schroniskiem klubu turystycznego studentów AGH, a jego nazwę wymyślił podobno współzałożyciel klubu Andrzej Mróz. Ogień bardzo szybko objął całe schronisko z uwagi na jego drewnianą konstrukcję, a lokalizacja utrudniała z kolei skuteczną akcję ratowniczą strażakom uniemożliwiając dojazd ciężkim sprzętem.
W taki smutny sposób zamknął się piękny rozdział dziejów studenckiej turystyki.

Pozvánka na „Gorolski Święto”

3 sierpnia 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Od Leszka Richtera, którego mieliśmy okazję niedawno poznać na Spotkaniach Karpackich online otrzymaliśmy bardzo sympatyczne zaproszenie skierowane do wszystkich miłośników Karpat na 75. Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne „Gorolski Święto, które odbędą się w sobotę i niedzielę, 5 i 7 sierpnia 2022 r. w pięknym beskidzkim Jabłonkowie w Republice Czeskiej.
Organizatorzy szczególne polecają uwadze gości piątkowy program, dedykowany Podbabiogórzu, regionowi o niezwykle bogatym dziedzictwie kulturowym i przyrodniczym: m. in. seminarium etnograficzne, degustacja tradycyjnych potraw regionalnych „Próbowacka zawojskiego jodłaˮ, występy kapel „Skoblickaˮ z Suchej Beskidzkiej i „Susko Muzykaˮ oraz Zespołu Regionalnego „Cieślica” z Zawoi, z widowiskiem obrzędowym „Łocepiny Marysi spod Babiej Góry”.  Ciekawe będą na pewno także imprezy towarzyszące odbywające się w areale „Szikowne Gorolski Rynceˮ w Lasku Miejskim. Szczegóły na stronie „Gorolskiego Święta”.
Jest w czym wybierać – zapraszamy:  Ho! Ho! Ho! Na Gorola Wio!

Zapis prelekcji o Babiej Górze

4 lipca 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Tak jak w wypadku wszystkich poprzednich Spotkań Karpackich online, tak i tym razem zamieszczamy link do zarejestrowanej prelekcji Jerzego Kapłona, który w ostatni czwartek czerwca opowiedział o dziejach turystycznego poznania i zagospodarowania Babiej Góry. Wszyscy ci, którzy nie mieli wówczas czasu mają więc okazję do zapoznania się z historią turystycznego poznania „Królowej Beskidów” i jej okolic od czasów najdawniejszych. Jednocześnie serdecznie zapraszamy do udziału w kolejnych Spotkaniach Karpackich online w czwartek 28 lipca, na których dr Ołena Duć-Fajfer przedstawi prelekcję pt. „Łemkowie – między zanikiem a rewitalizacją”.

6. Sądecka Watra Archeologiczna

1 lipca 2022 | Wydarzenia | Na temat:

W malowniczych krajobrazach karpackiego odcinka doliny Dunajca 16 i 17 lipca 2022 r. odbędzie się 6. Watra Archeologiczna. Je uczestnicy będą mogli zapoznać się z położonymi w górach stanowiskami archeologicznymi – od epoki lodowcowej do wczesnego średniowiecza. Sobota 16 lipca w całości poświęcona będzie pozostałościom prehistorycznej fortecy na Górze Zyndrama w Maszkowicach. Tegoroczny sezon wykopaliskowy na tym stanowisku zaczyna się już 11 lipca, w związku z tym zwiedzający będą mieli okazję nie tylko obejrzeć pozostałości unikatowych kamiennych murów sprzed 3,5 tysiąca lat, ale również zajrzeć do otwartego wykopu archeologicznego oraz zapoznać się z najciekawszymi zabytkami odkrytymi na Górze Zyndrama w ciągu ostatnich 10 lat. Po stanowisku oprowadzać będzie Marcin Przybyła. Niedziela 17 lipca rozpocznie się od podróży w czasie do epoki, w której Tatry skuwał lodowiec, zaś na rozpościerającej się u ich stóp tundrze wypasały się stada mamutów. Magdalena Cieśla i Anna Kraszewska przeniosą watrę do Jaskini Obłazowej, którą na swoje obozowisko wybrali najpierw tajemniczy neandertalczycy, a później pierwsi przedstawiciele naszego gatunku. Z pobytem tych drugich związane jest najsłynniejsze znalezisko z Obłazowej – bumerang wykonany z ciosu mamuta. Po południu przewidziane są odwiedziny dwóch grodzisk położonych na krańcach Kotliny Łąckiej. Mało znany, lecz bardzo interesujący obiekt na Babiej Górze w Zabrzeży to miniaturowa górska forteca z epoki żelaza. Z kolei tysiąc lat młodsza, potężna warownia w Naszacowicach jest miejscem dokumentującym burzliwe dzieje zachodniej Słowiańszczyzny we wczesnym średniowieczu. Wielokrotnie palony i odbudowywany gród funkcjonował na obrzeżach państwa wielkomorawskiego, doświadczył najazdów Awarów, a później także wojowniczego władcy wielkopolskich Polan, by ostatecznie ulec zniszczeniu w okresie kryzysu państwa pierwszych Piastów. Czytaj dalej →

Poznanie i zagospodarowanie Babiej Góry

16 czerwca 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy na kolejne Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 30 czerwca 2022 r. o godz. 19. Gościem będzie tym razem Jerzy Kapłon, który opowie o dziejach turystycznego poznania i zagospodarowania Babiej Góry do połowy XX wieku. Dowiemy się o historii turystycznego poznania „Królowej Beskidów” i okolic od czasów najdawniejszych, aż do połowy XX wieku. Na podstawie odnalezionych, nieznanych szerszemu ogółowi zapisów i dokumentów autor przedstawi najwybitniejsze postacie, którym zawdzięczamy opisy Babiej Góry oraz ich dokonania. Opowieść obejmie także organizacje i stowarzyszenia, szczególnie zasłużone dla ochrony niepowtarzalnych cech i wartości tego regionu, ale także za jego udostępnianie turystyczne, rozwój bazy noclegowej i infrastruktury wspierającej ruch turystyczny. Na pewno będą także liczne odniesienia do współczesności, na kształtowanie której nasz gość, jako prezes Zarządu Głównego PTTK, ma niewątpliwie znaczący wpływ.
Jerzy Kapłon jest przewodnikiem SKPG „Harnasie”, przewodnikiem beskidzkim, Przodownikiem Turystyki Górskiej PTTK, posiada także uprawnienia przewodnika górskiego międzynarodowego –UIMLA. Aktywnie działała w strukturach społecznych PTTK, aktualnie sprawuje funkcję prezesa Zarządu Głównego, a także dyrektora Centralnego Ośrodku Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie. Jest animatorem wielu projektów wspieranych z budżetu państwa – w tym związanych z budową sieci szlaków turystycznych w ukraińskich Karpatach Wschodnich i w Gruzji oraz budową nowoczesnej bazy szlaków turystycznych PTTK. Jest członkiem Rady Naukowej Tatrzańskiego i Gorczańskiego Parku Narodowego, Rady Polskiej Organizacji Turystycznej i Rady Naukowej Związku Podhalan. Jerzy Kapłon jest także autorem wielu artykułów i książek związanych z historią turystyki górskiej, w tym także w rejonie Babiej Góry, a zwłaszcza poświęconych Polskiemu Towarzystwu Tatrzańskiemu i jego oddziałom oraz turystyce polskiej w Karpatach Wschodnich. Czytaj dalej →

Beskidzkie skarby z ziemi wydarte

28 kwietnia 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Ekspozycja Skarby z ziemi wydarte. Prehistoryczne wyroby z brązu i żelaza odkryte w rejonie beskidzkiego przełomu Soły to wystawa przygotowana przez Dział Archeologii Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, Zamek Książąt Sułkowskich, ul. Wzgórze 16. Prezentowane na niej artefakty – 40 wyrobów z brązu i żelaza datowanych na okres wczesnej epoki żelaza (750–400 p.n.e.) – odkryte zostały w trakcie programu naukowego prowadzonego przez archeologów z Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej w latach 2019–2021 na obszarze beskidzkiego przełomu Soły w okolicach Kobiernic i Porąbki. Wystawa będzie czynna do 4 września 2022, a jej wernisaż odbędzie się 29 kwietnia 2022 r. o godz. 17.30.

O Akcji „Wisła” na Sądecczyźnie

27 kwietnia 2022 | Wydarzenia | Na temat: ,

Zapraszamy na spotkanie autorskie z dr Anną Wilk, historykiem, pracownikiem naukowym Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie, która opowie o przebiegu Akcji „Wisła” na Sądecczyźnie w 1947 r. i o jej konsekwencjach. Spotkanie odbędzie się w Muzeum Nikifora w Krynicy-Zdroju, w czwartek, 5 maja 2022 r. o godz. 17, a poprowadzi je Zbigniew Wolanin. Tu warto przypomnieć, po pierwsze, że patron Muzeum w Romanówce był w ramach Akcji „Wisła” dwukrotnie wywożony z Krynicy, a po drugie, że dr Anna Wilk jest autorką szeregu artykułów o tej tematyce, w tym m.in. Przesiedlenie Łemków sądeckich w ramach akcji „Wisła”. Biuletyn Ukrainoznawczy, R. 2007–2011; oraz Zmiany w rozmieszczeniu i strukturze ludności łemkowskiej na terenie powiatu nowosądeckiego w latach 1900–1947, Studia Geohistorica, nr 8.

Zapis opowieści o „Gorolskim Święcie”

6 kwietnia 2022 | Ogólne, Spotkania Karpackie | Na temat:

Tak jak obiecywaliśmy zarejestrowane Spotkania Karpackie online z marca br., na których Leszek Richter opowiadał ze szczegółami i w szerokim kontekście o organizowanych od lat Międzynarodowych Spotkaniach Folklorystycznych „Gorolski Święto” w Jabłonkowie, można już oglądać i wszyscy, którzy nie mieli czasu w zeszły czwartek mogą to sobie powetować i obejrzeć teraz tu, a także na kanale YouTube Towarzystwa Karpackiego.
Jednocześnie informujemy, że następne Spotkania Karpackie online odbędą się w czwartek 21 kwietnia 2022 r. i będą zatytułowane „Na straży huculskiej dawności – Petro Szekeryk-Donykiw”, a wypełni je opowieść Luby-Paraskewii Strynadiuk, Leszka Rymarowicza i Andrzeja Wielochy o najbardziej znanym Hucule II Rzeczypospolitej i jego wiekopomnym dziele „Dido Iwanczik”.

O „Gorolskim Święcie” w Jabłonkowie

21 marca 2022 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Serdecznie zapraszamy na trzecie w 2022 roku Spotkania Karpackie online, które odbędą się w czwartek 31 marca o godz. 19. Naszym gościem będzie Leszek Richter, który przedstawi prelekcję pt. Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne „Gorolski Święto” jako fenomen kulturowo-społeczny na pograniczu czesko-polsko-słowackim. Tym razem będziemy mieli przyjemność powędrować w trochę zapomnianą część Beskidów: na pogranicze polsko-czesko-słowackie, do źródeł Wisły i Olzy. Od naszego gościa usłyszymy o góralach tam zamieszkujących, a także o najważniejszym wydarzeniu organizowanym przez Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Jabłonkowie, a mianowicie o trwającym trzy dni Międzynarodowym Spotkaniu Folklorystycznym „Gorolski Święto”, w którym bierze udział ponad 10 tys. uczestników. Otwiera go program plenerowy „Nie jyny z naszi dzichty” prezentujący folklor muzyczny i słowny całego Łuku Karpackiego, w jego pierwotnej, niestylizowanej formie, ze szczególnym uwzględnieniem regionu Beskidu Śląskiego. W ramach „Święta“ odbywa się także przegląd tradycyjnych ludowych instrumentów muzycznych, śpiewaków oraz gawędziarzy. Równie atrakcyjne są „Szikowne Gorolski Rynce” pokazy i warsztaty rękodzieła, a także „Na sałaszuˮ  – wyrób bundzu i oscypków, obróbka wełny. Nie do przecenienia jest funkcja integrująca „Gorolskiego Święta” bowiem w jego przygotowaniu biorą udział członkowie czternastu kół PZKO z regionu jabłonkowskiego i trzynieckiego oraz szeregu innych organizacji.
Leszek Richter jest działaczem społecznym, regionalistą, założycielem i kierownikiem Izby Regionalnej im. Adama Sikory MK PZKO w Jabłonkowie i oczywiście członkiem Komitetu Organizacyjnego MSF „Gorolski Święto” Czytaj dalej →

Twierdza sprzed 3500 lat na Górze Zyndrama

2 lutego 2022 | Wydarzenia | Na temat:

Gdy w starożytnym Babilonie rządził Hammurabi, w leżących na Sądecczyźnie Maszkowicach wznosiła się kamienna twierdza nie mająca konkurencji w tej części Europy! Mur o długości 200 metrów, wysoki na 3 metry i gruby na 2, otaczał osadę wzniesioną na szczycie wzgórza. Konstrukcje odsłonięte przez zespół archeologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego są odkryciem na skalę światową! Kamienny mur z prowadzącą do wnętrza osady bramą jest jednym z najstarszych przykładów dojrzałej architektury kamiennej. Kto i po co zbudował twierdzę na Górze Zyndrama? Jak długo istniała? Kto ją zniszczył? Dlaczego odkryto ją dopiero stosunkowo niedawno? Jak wyglądały badania? O tym usłyszycie w trakcie transmitowanego na żywo spotkania z cyklu „Kontekst”, które odbędzie się w czwartek 3 stycznia o godz. 19, a opowiadać będą: dr hab. Marcin S. Przybyła, prof. UJ, pracownik Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizujący się w badaniach epoki brązu na obszarze Karpat i w dorzeczu Dunaju, od 2010 r. dowodzący badaniami na Górze Zyndrama, oraz Jan Ledwoń, doktorant w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, zajmujący się destruktami pożarowymi, członek zespołu badawczego działającego w Maszkowicach.