Zbliżenie na Połoninę Borżawa

19 sierpnia 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Zapraszamy w czwartek 26 sierpnia 2021 r. na ósme w tym roku „Spotkanie Karpackie online”, na którym Juliusz Marszałek opowie o paśmie Połoniny Borżawa. Ten rozciągający się na przestrzeni blisko 50 km masyw, położony centralnie na obszarze ukraińskiego Zakarpacia jest widoczny z bardzo wielu miejsc (np z Bieszczadów Zachodnich) i zawsze intryguje swoją wielkością i majestatem. Nie będzie to wykład monograficzny, nie będzie to również sprawozdanie czy wspomnienie z konkretnego wyjazdu, ale opis Borżawy z punktu widzenia potrzeb i oczekiwań turysty. A także osobiste reminiscencje autora, który miał przyjemność wędrować po borżawskich połoninach kilkakrotnie, prowadząc trasy w ramach rajdów organizowanych przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich w Warszawie. Okazją do poznania wspaniałych cerkwi w dolinach otaczających Borżawę były zaś wyjazdy organizowane przez Towarzystwo Karpackie. A więc z Juliuszem Marszałkiem przemierzymy całe to pasmo górskie, poznając charakter i osobliwości poszczególnych jego części, a także atrakcje turystyczne w najbliższym otoczeniu pasma. Czytaj dalej →

Konferencja Vincenzowska

18 sierpnia 2021 | Wydarzenia | Na temat: ,

W roku pięćdziesięciolecia śmierci autora Połoniny zapraszamy do udziału w międzynarodowej konferencji naukowej pod hasłem „Stanisław Vincenz – Czarnohora: miejsce i nie-miejsce” (Kraków, 19–20 listopada 2021) organizowanej przez Uniwersytet Wrocławski i Towarzystwo Karpackie. Tworzący się program sesji ma charakter interdyscyplinarny, łączy wątki literaturoznawcze z filozoficznymi i krajoznawczymi, a jej zaplanowana forma (zdalna lub hybrydowa) pozwoli na uczestnictwo mimo prawdopodobnych obostrzeń sanitarnych. Szczegółowe informacje oraz wszystkie niezbędne narzędzia komunikacji z organizatorami znajdują się na stronie konferencji.

Za Komitet Organizacyjny
Agnieszka Synakowska
(Pracownia Badań nad Spuścizną Stanisława Vincenza UWr)

Tydzień Kultury Łemkowskiej w Kielcach

17 sierpnia 2021 | Wydarzenia | Na temat: ,

Wykłady, projekcja filmu i koncert znalazły się w programie Tygodnia Kultury Łemkowskiej organizowanego w dniach 18-22 sierpnia w ramach projektu „Swoi Nieznani” przez Muzeum Historii Kielc wspólnie z  Instytutem Dizajnu oraz Domem Środowisk Twórczych. Zainauguruje go w środę, 18 sierpnia o godz. 18 w Muzeum Historii Kielc wykład wybitnego znawcy łemkowskiej sztuki cerkiewnej Jarosława Giemzy z Muzeum Zamek w Łańcucie pt. „Sztuka sakralna łemkowszczyzny”. Dzień później o tej samej porze prelekcję zatytułowaną „Krajobraz i architektura. Budownictwo cerkiewne na Łemkowszczyźnie” wygłosi Krzysztof Myśliński z Muzeum Historii Kielc. Ostatni wykład pt. „Łemkowie. Przeszłość i teraźniejszość” w piątek, 20 sierpnia, o godz. 18, również w siedzibie Muzeum Historii Kielc wygłosi dr hab. Helena Duć-Fajfer z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W ramach projektu organizatorzy zaplanowali także projekcję filmu Krzysztofa Krauzego pt. „Mój Nikifor” w sobotę, 21 sierpnia o godzinie 20.30 na dziedzińcu Instytutu Dizajnu w Kielcach, oraz koncert pieśni łemkowskich w wykonaniu Agaty Rymarowicz w niedzielę, 22 sierpnia o godz. 18 w Domu Środowisk Twórczych w Pałacyku Zielińskiego.

Nabożeństwo ekumeniczne w Łopience

12 sierpnia 2021 | Wydarzenia | Na temat: ,

Kustosz łopieńskiego sanktuarium Zbyszek Kaszuba serdecznie zaprasza w najbliższą sobotę 14 sierpnia do cerkwi w Łopience na nabożeństwo ekumeniczne oraz nocne modlitewne czuwanie w wigilię święta Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

W nabożeństwie, które rozpocznie się o godzinie 18 wezmą udział kapłani różnych kościołów i wyznań: rzymskokatolicki, greckokatolicki, polskokatolicki i prawosławny.

Łemkowskie warsztaty kulinarne w Olchowcu

8 sierpnia 2021 | Wydarzenia | Na temat: , ,

W niedzielę 8 sierpnia 2021 r. przed olchowiecką muzealną chyżą łemkowską odbyły się otwarte warsztaty kulinarne kuchni łemkowskiej zorganizowane przez prężnie działające Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej. Poprowadzili je pani Ewa Szymko z Etnocentrum oraz gospodarze chyży-muzeum Małgorzata i Grzegorz Kiełbasińscy. Licznie zebrani goście zaczęli od zwiedzania chyży-muzeum i wysłuchania fascynującej opowieści o jego powstaniu i zgromadzonych zbiorach.
Punktem kulminacyjnym warsztatów był mistrzowski pokaz robienia masła, tyle że efekt tej produkcji było dość nieoczekiwany i zaskoczył wszystkich, włącznie z wykonawczynią pokazu. Jaki? Ci co byli wiedzą, inni są niestety skazani jedynie na domysły. Warsztatom oczywiście towarzyszyła degustacja, można było zatem skosztować mastywo, keselyce, proziaki, swojskie masło, domowy chleb oraz rozliczne sery. Palce lizać! Nie zabrakło również łemkowskich pieśni, a także strawy duchowej, którą zapewniło „Wydawnictwo Żyznowski” oferujące na utworzonym ad hoc straganie swoje wyjątkowe łemkowskie publikacje. Czytaj dalej →

Hucułka w zimowej scenerii

4 sierpnia 2021 | Aukcyjne karpatiana | Na temat: ,

Ponieważ troszkę zaniedbaliśmy ostatnio „aukcyjne karpatiana”, spieszymy zaległości nadrobić. Otóż Sopocki Dom Aukcyjny na „Aukcji Dzieł Sztuki”, która odbędzie się 21 sierpnia 2021 r. o godz. 16 pod numerem katalogowym 61 oferuje obraz Władysława Jarockiego zatytułowany „Hucułka” (olej, płótno o wymiarach 56 × 43,5 cm, sygn.: „Wł. Jarocki”). Kolorowy strój Hucułki pięknie kontrastuje z niewątpliwie ulubionym przez Jarockiego pejzażem zimowym.
Władysław Jarocki 1879 – 1965, malarz, grafik, pedagog; ukończył Wydział Architektury na Politechnice Lwowskiej. W latach 1902 – 1906 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Wyczółkowskiego i Mehoffera, a następnie w Académie Julian w Paryżu. Od 1921 r. był profesorem krakowskiej Akademii, od 1924 r. naczelnym redaktorem czasopisma Sztuki Piękne, organizatorem wystaw i prezesem krakowskiego TPSP. Malował sceny rodzajowe, portrety i pejzaże. Zajmował się także grafiką. W latach 1903-4 przebywał wraz z Fryderykiem Pautschem i Kazimierzem Sichulskim na Pokuciu, gdzie malował tematy huculskie.
Na tej samej aukcji pod nr katalogowym 38 do kupienia jest także bardzo sympatyczny obrazek olejny Walerego Eljasza-Radzikowskiego „Tatry” (sygn.: „W. Eljasz R.”).

Nagranie ze Spotkania o Pop Iwanie

31 lipca 2021 | Spotkania Karpackie | Na temat: ,

Jeszcze raz gorąco przepraszamy za brak transmisji na YouTube ostatniego Spotkania Karpackiego i aby choć częściowo wynagrodzić rozczarowanie tym, którzy na nią czekali, przyspieszamy opublikowanie jej nagarnia. Tak więc zapis Spotkania Karpackiego online z 29 lipca br., na którym Paweł Jaroszewski i Leszek Rymarowicz zaprezentowali unikalne zdjęcia z uroczystości otwarcia Obserwatorium na Pop Iwanie z 29 lipca 1938 r. oraz przedstawili postać ich autora, komisarza Józefa Jaroszewskiego komendanta Komisariatu Straży Granicznej w Żabiu można od dziś oglądać pod tym adresem. Jednocześnie gorąco zapraszamy na następne wakacyjne Spotkania Karpackie online 26 sierpnia 2021 r. , na których Juliusz Marszałek opowie o Połoninie Borżawa, jednym z najciekawszych masywów ukraińskich Karpat Wschodnich.

Czwarte wydanie „Cerkwi w Bieszczadach”

25 lipca 2021 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Oficyna Wydawnicza „Rewasz” wysłała właśnie do księgarń IV wydanie, zmienione, poprawione i rozszerzone książki Stanisława Krycińskiego pt. „Cerkwie w Bieszczadach”.
Cerkwie od wieków stanowią nieodłączny element krajobrazu południowo-wschodniej Polski. Ich niepowtarzalna architektura, tworzona na styku Wschodu i Zachodu, należy do najciekawszych zjawisk w europejskiej kulturze. Każda wieś miała swoją cerkiew, jeśli nie parafialną, to przynajmniej filialną. W ciągu wieków powstały ich setki. Były przeważnie drewniane; wznosili je miejscowi cieśle. Każda z nich stanowiła unikalne dzieło wiejskiego budownictwa. Po wysiedleniach ludności ukraińskiej przeprowadzono w latach 1947-1956 planową akcję rozbiórki zabudowy opuszczonych wsi. Na terenie ówczesnego województwa rzeszowskiego rozebrano w tamtych latach ok. 300 cerkwi. Większość ikon i sprzętów liturgicznych przepadła, padła łupem złodziei albo została zniszczona. Publikacja zawiera rzetelną i aktualną informację o kilkuset świątyniach obrządku greckokatolickiego w bieszczadzkich dolinach. Były wśród nich cerkwie sławne i często odwiedzane, jak również zupełnie nieznane i zapomniane. Po polskiej stronie kordonu większość cerkwi uległa zagładzie, po ukraińskiej stronie na ogół przetrwały bez większego szwanku. Czytaj dalej →

Płaj 60

22 lipca 2021 | Płaj - tomy wydane | Na temat: , , , , ,

Płaj 60 (jesień 2020, stron 352+16, ostatni)

Zawartość tomu:

Andrzej Wielocha, Słów kilka na samym końcu „Płaju”           

Wojciech Krukar, Muczne i Dźwiniacz. Materiały do monografii                                             

Wojciech Krukar, Zadowczykowa, Makowerty i Kisiucza. Zagadkowe nazwy w gnieździe Jawornika w Beskidzie Niskim

Zbigniew Kaszuba, Wykopaliska w Lopience – ciąg dalszy

Juliusz Marszałek, Elity ukraińskie w Bieszczadach w XIX i pierwszej połowie XX wieku  

Tadeusz M. Trajdos, Banica w Świetle wizytacji 1780 r.

Paweł Jaroszewski, Leszek Rymarowicz, Józef Jaroszewski, komendant Straży Granicznej w Żabiu i fotograf Huculszczyzny Czytaj dalej →

Opasły „Płaj” na pożegnanie

22 lipca 2021 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat: , ,

Utknął na ponad miesiąc w drukarni, ale wreszcie jest! Ostatni, sześćdziesiąty tom „Płaju” rozrósł nam się do nieoczekiwanych rozmiarów i jest prawie dwa razy obszerniejszy niż zwykle. Trudno nam było odmawiać autorom nadsyłającym swoje teksty, mając świadomość, że następnej okazji do ich zamieszczenia w naszym almanachu już nie będzie. W rezultacie mamy aż dwadzieścia artykułów, których nie da się choćby pobieżnie omówić w tej krótkiej informacji. Na pierwszym miejscu wypada wymienić artykuły będące plonem oryginalnych badań i poszukiwań autorów. Niezawodny Wojtek Krukar tym razem prezentuje, na podstawie wywiadów z dawnymi mieszkańcami, oraz własnych prac terenowych, dwie bieszczadzkie wsie — nieistniejący obecnie Dźwiniacz oraz Muczne. W drugim, krótszym artykule próbuje rozwikłać chaos nazewniczy stworzony w pewnym zakątku Beskidu Niskiego przez austriackich, a potem polskich kartografów. Inny stały autor „Płaju”, Leszek Rymarowicz, przywraca pamięci dwie kolejne postacie związane z Huculszczyzną okresu międzywojennego — komendanta Straży Granicznej z Żabia oraz lekarza z tej miejscowości, a przy okazji rozszyfrowuje unikatowe, nigdy dotąd niepublikowane zdjęcia z ceremonii otwarcia obserwatorium na Pop Iwanie w 1938 roku.
Czytaj dalej →