Wszystko na temat: cerkwie karpackie

Konserwatorzy karpackich cerkwi

spotkania_05Na marcowych Spotkaniach Karpackich przypomnimy niezwykle ciekawe biografie dwóch osób – Barbary Tondos i Jerzego Tura, konserwatorów zabytków, których zasług w ratowaniu karpackiego dziedzictwa kulturowego, a szczególnie karpackich cerkwi, nie sposób przecenić. Ich wieloletnia działalność na terenie Karpat i Podkarpacia przyczyniła się do uratowania od zagłady wielu obiektów architektury sakralnej, a także licznych zabytków ruchomych.Jerzy_Tur_y Obydwoje mają swój udział w powstaniu karpackich skansenów i muzeów, w niezliczonych pracach konserwatorskich oraz w konsekwentnej i szczegółowej inwentaryzacji. Postaci Barbary i Jerzego przypomni ich córka Katarzyna Tur-Marciszuk oraz zaproszeni goście, współpracownicy naszych bohaterów.  Spotkania będą jednocześnie wernisażem wystawy  zatytułowanej „Zabytki na karpackich bezdrożach”, na której została zaprezentowana część bogatego zbioru negatywów i odbitek fotograficznych wykonanych w trakcie wieloletnich prac inwentaryzatorskich i konserwatorskich prowadzonych przez Barbarę Tondos i Jerzego Tura. Zapraszamy jak zwykle serdecznie i jak zwykle w piątek, 18 marca 2016 r. o godz. 18 do Muzeum Ziemi PAN, w Warszawie przy al. Na Skarpie 27 (Willa Pniewskiego).

Czytaj dalej

Zabytki na karpackich bezdrożach

zz_plakatSerdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy zatytułowanej „Zabytki na karpackich bezdrożach”, na której została zaprezentowana część bogatego zbioru negatywów i odbitek fotograficznych wykonanych w trakcie wieloletnich prac inwentaryzatorskich i konserwatorskich prowadzonych przez Barbarę Tondos i Jerzego Tura. Zbiór ten znajdujący się obecnie w dyspozycji córki autorów Katarzyny Tur-Marciszuk, zawiera zarówno szklane klisze, negatywy i pliki cyfrowe, jak i czarno-białe oraz kolorowe odbitki. Niestety, nie jest on jeszcze w pełni opracowany, ale sądząc po przedstawionych na wystawie fotogramach godny jest zainteresowania historyków sztuki, konserwatorów i miłośników karpackiej architektury. Czytaj dalej

Rozmowa z Ojcem i Mamą (Płaj 38)

Katarzyna Tur-Marciszczuk rozmawia z Jerzym Turem i Barbarą Tondos

02_boze_narodzenie_2006Czas tak biegnie, że obejrzeć się niemożna – mawiał Józef Ignacy Kraszewski. Dlatego pozostawił po sobie wspomnienia z Polesia, Wołynia i Litwy. W ciągu mojego czterdziestoletniego życia świat zmieniał się dużo szybciej niż za czasów Kraszewskiego, tym bardziej więc odczuwałam potrzebę utrwalenia tego, co odchodzi. Najlepiej mogli mi w tym pomóc rodzice, dlatego odwołując się do możliwości współczesnej techniki, utrwaliłam kilka rozmów z nimi. Oto fragmenty obszernego zapisu, który – mimo że jeszcze surowy – oddaje ducha tamtych dni, pozwalając przybliżyć się do okresu powojennego i odczuć styl życia niepokazywany w żaden sposób przez środki masowego przekazu czy seriale telewizyjne. Rozmowy te wynikły w sposób trochę przypadkowy. Powracające na forum życia społecznego rozważania i wartościowania przeszłości także i mnie skłoniły któregoś razu do zadania pytania, które w podtekście miało niepokój: czy mój ojciec sprzedał się partii komunistycznej. Odpowiedź doprowadziła do długich i bardzo ciekawych rozmów.

Katarzyna Tur-Marciszczuk

Katarzyna Tur-Marciszuk: Jak to się stało, że zostałeś wojewódzkim konserwatorem zabytków w Rzeszowie? Czytaj dalej

Huculszczyzna 2015 – wystawa retrospektywna

Huculszczyzna_2015Serdecznie zapraszamy na wystawę retrospektywną po XVII Wyprawie Studentów Architektury Politechniki Łódzkiej w Karpaty Wschodnie „Huculszczyzna 2015”, na której zaprezentowane zostaną na ponad 60 planszach efekty prac terenowych i galeria niezwykłych fotografii. Tym razem przeprowadzono pomiary inwentaryzacyjne siedmiu drewnianych cerkwi typu huculskiego na Pokuciu: Gwoździec, Piadyki, Śniatyn, Tuława, Uście nad Prutem, Widynów i Załucze nad Czeremoszem. Łącznie od początku trwania wypraw, czyli od 20 lat, zmierzonych i narysowanych zostało ponad 120 cerkwi typu huculskiego, co pozwala prowadzić badania porównawcze i przygotowywać monografię. Po zakończonych pomiarach – jak zwykle – uczestnicy spędzili kilka dni w górach Huculszczyzny. Zdobyli szczyt Popa Iwana w Czarnohorze (2028 m n.p.m.), oraz odwiedzili Iwana Droniaka w Jabłonicy nad Białym Czeremoszem, twórcę i opiekuna wspaniałego muzeum huculskiego.
W czwartek, 21 stycznia 2016 r. o godz. 18 w holu Instytutu Architektury i Urbanistyki PŁ przy al. Politechniki 6 odbędzie się wernisaż wystawy, która będzie czynna codziennie do 11 marca 2016 r. w godz. 8-21. Wstęp wolny. Ekspozycji towarzyszyć będzie okolicznościowa publikacja.

Znaczek z karpackimi cerkwiami

znaczek_cerkwieW piątek 18 grudnia 2015 r. zostanie wprowadzony do obiegu znaczek pocztowy o wartości 5 zł emisji „Drewniane Cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat”. Znaczek wg projektu Andrzeja Gosika przedstawiający dwie cerkwie: łemkowską św. Paraskewy z Kwiatonia oraz bojkowską św. Jura z Drohobycza wydrukowano techniką stalorytniczą i rotograwiurową, na papierze fluorescencyjnym w formacie: 54 x 40,5 mm. Arkusz sprzedażny zawiera 4 szt. znaczków. Z tej okazji zostanie wydana zostanie także koperta FDC z okolicznościowym stemplem. Czytaj dalej

Wyjątkowa wystawa w Łopience

wystawa2 sierpnia 2014 r. o godz. 16 w Łopience odbędzie się wernisaż niezwykłej wystawy zatytułowanej „Opuszczone – Ratowane. Greckokatolickie zespoły cerkiewne południowo-wschodniej Polski”. Wystawa prezentuje cerkwie obecnie nieużytkowane, dla których ratunkiem byłoby znalezienie gospodarza; a także takie, które – niegdyś opuszczone – w ciągu ostatnich kilkunastu lat wyremontowane, uzyskały nową funkcję. Doskonałym przykładem tych ostatnich, jest właśnie zespół cerkiewny w Łopience – stąd wyjątkowa sceneria i kontekst prezentowanej wystawy. Przedstawione zostaną fotografie (współczesne oraz archiwalne) i rysunki 35 cerkwi opuszczonych i 16 cerkwi, które zostały wyremontowane, a także mapa wszystkich cerkwi na tym obszarze. Jest to trzecia odsłona wystawy, której celem jest zwrócenie uwagi na wciąż liczne, opuszczone cerkwie greckokatolickie, znajdujące się w południowo-wschodniej Polsce. Cenne te obiekty, wpisane do rejestru zabytków, pozbawione są opiekunów i niszczeją na naszych oczach. Wystawa udostępniona nam przez Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie i jej autorkę  Monikę Rzepiejewską, będzie czynna do 29 sierpnia 2014 r. Serdecznie zapraszamy!

Remont cerkwi w Liskowatem

liskowate_cerkiewW lutym 2014 r. Oddział Bieszczadzki TONZ przejął od Skarbu Państwa cerkiew w Liskowatem z myślą o jej remoncie i konserwacji. Po latach zaniedbań i dewastacji obiekt znajduje się w stanie katastrofy budowlanej. Wybudowana ok. 1832 r. cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia NMP jest jedynym tego typu przykładem architektury cerkiewnej w Polsce. Remont  ma być powiązany z przywróceniem jej pierwotnego wyglądu. Nowi właściciele cerkwi apelują do osób posiadających zdjęcia tego obiektu sprzed 1960 r. o ich udostępnienie oraz o pomoc finansową. Szczegóły na tonzbieszczadzki.

Opuszczone – Ratowane w Lublinie

opuszczone_ratowaneInstytut Historii Sztuki KUL i Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie organizują w dniach 26.03-20.05.2014 r. w atrium Collegium Norwidianum przy Al. Racławickich 14 w Lublinie wystawę Opuszczone – Ratowane, greckokatolickie zespoły cerkiewne południowo-wschodniej Polski, autorstwa dr Moniki Rzepiejewskiej. Wystawa, prezentowana wcześniej w Warszawie, zwraca uwagę na cenne i często zapomniane zabytki architektury kultury pogranicza Polski i Ukrainy. Wiele z nich utraciło swą pierwotną funkcję i pozostaje obecnie bez gospodarza. Godne pochwały oraz warte naśladowania są zaprezentowane na wystawie inicjatywy podejmowane przez stowarzyszenia obywatelskie, ratujące zagrożone, zabytkowe cerkwie. Więcej na www.kul.pl

Opuszczone – ratowane cerkwie

10 października 2013 r. o godz. 17 na dziedzińcu Akademii Sztuk Pięknych przy ul. Krakowskie Przedmieście 5 w Warszawie odbędzie się wernisaż wystawy pt. „Opuszczone – Ratowane greckokatolickie zespoły cerkiewne południowo-wschodniej Polski”. Zaprezentowanych zostanie 35 cerkwi opuszczonych, 16 cerkwi, które zostały wyremontowane i uzyskały nową funkcję, a także 8 cerkwi wpisanych w tym roku na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a także mapa wszystkich cerkwi na tym obszarze. Wystawa będzie prezentować głównie aktualne zdjęcia zespołów cerkiewnych. Prezentacja będzie wzbogacona o charakterystykę problemów, z którymi trzeba było się zmierzyć, aby uratować cerkiew. Uzupełnieniem wystawy będzie folder – mapa, zachęcający do wyruszenia w podróż szlakiem cerkwi. Współautorem wystawy jest członek Towarzystwa Karpackiego Stanisław Kryciński. Wystawa czynna będzie do 25 października 2013 r. w godzinach 7-21.

Karpackie cerkwie na liście UNESCO!

Dziś na 37. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO która trwa w Phnom Penh w Kambodży, 16 drewnianych cerkwi z terenu Polski i Ukrainy zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO . Wpis obejmuje osiem świątyń z terenu Polski: cerkwie św. Paraskewy w Radrużu i Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu, oraz sześć cerkwi karpackich: św. Michała Archanioła w Smolniku n/Sanem, św. Michała Archanioła w Turzańsku, św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, Opieki Bogurodzicy w Owczarach, św. Paraskewy w Kwiatoniu i św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych. Pozostałe osiem świątyń znajduje się po ukraińskiej stronie granicy, są to cerkwie: Zesłania Ducha Świętego w Potyliczu, Świętej Trójcy w Żółkwi, Św. Ducha w Rohatyniu, oraz pięć karpackich: Św. Dymitra w Matkowie, Św. Jerzego w Drohobyczu, Narodzenia Theotokos w Werbiążu Niżnym, Wniebowstąpienia Pańskiego w Jasini i Św. Michała Archanioła w Użoku.