Wszystko na temat: etnos

Sądecka fotogawęda Mieczysława Cholewy

18 czerwca 2021 | Wydarzenia | Na temat: ,

Uprzejmie informujemy, że od dzisiaj, to znaczy od 18 czerwca 20121 w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie można oglądać wystawę zatytułowaną „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy”.
Fotografując stroje i krajobrazy, występując przed publicznością czy kolekcjonując instrumenty  – we wszystkich swoich działaniach Mieczysław Cholewa opowiadał o góralskiej kulturze, którą nie tylko dokumentował i utrwalał, ale również sam współtworzył. Wystawa „Fotogawęda. Ze zbiorów Mieczysława Cholewy” przedstawia wielowątkową, niezwykłą postać etnografa-amatora, spełniającego się w wielu życiowych rolach – fotografa, regionalisty, gawędziarza, bacy, wydawcy, poety… Warto pamiętać, że Mieczysław Cholewa jest także autorem cenionej publikacji pt. Stroje ludowe Ziemi Sądeckiej. Rozwój stroju ludowego i jego zasięg terytorialny wydanej przez Towarzystwo Ludoznawcze w 1946 r. Czytaj dalej →

Krakowiacy, Lachy, Górale

14 stycznia 2021 | Nowości wydawnicze | Na temat:

„Krakowiacy, Lachy, Górale – stroje wsi małopolskiej” to dzieło pod każdym względem imponujące,  ukazujące urodę, bogactwo i różnorodność tradycyjnych, świątecznych strojów oraz codziennych ubiorów chłopskich noszonych niegdyś w małopolskich wsiach od Krakowa po Zakopane, od Zawoi po Gorlice. Składający się z 10 tomów album, który ukazał się pod koniec ubiegłego roku jest efektem realizowanego przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu projektu badawczo-dokumentacyjnego pod nazwą Małopolska Źródłem Tradycji, finansowanego z funduszy europejskich w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014–2020. Dwa pierwsze tomy poświęcone są Krakowiakom, ale o pozostałych ośmiu można powiedzieć, że są w zasadzie w pełni karpackie. Redaktorem merytorycznym całości jest Maria Brylak-Załuska, zaś redaktorem technicznym Maria Magdalena Kroh. Każdy tom ma swojego autora i tak na przykład ubiór Kliszczaków opracowała dr Katarzyna Ceklarz, Zagórzan opisała dr Dorota Majerczyk, zaś strój Lachów Limanowskich przedstawiła Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka z Muzeum Regionalnego w Rabce-Zdroju. Najobszerniejszy jest tom 10 poświęcony Łemkom Sądeckim i Gorlickim oraz Rusinom Szlachtowskim, którego autorem jest Jerzy Starzyński założyciel i dyrektor Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Kyczera”. Książki w formacie 245×305 mm, bardzo starannie wydane w twardej oprawie, zawierają mnóstwo zdjęć i rycin, tak archiwalnych jak i współczesnych, a dziesięć tomów liczy łącznie – bagatela – 2048 stron! Mimo dość sporego nakładu 1500 egz. album nie będzie dostępny w księgarskiej sprzedaży, jedynie w bibliotekach i wybranych instytucjach kultury.

Karpackie rośliny lecznicze

2 kwietnia 2019 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Kwietniowe Spotkania Karpackie, ze względu na Święta Wielkanocne, odbędą się 11, czyli w drugi, a nie jak zwykle w trzeci czwartek miesiąca. Ich tematem będą karpackie rośliny lecznicze, oraz tradycyjna medycyna ludowa w Karpatach, jej historia, przemiany, a także stan obecny. O tym wszystkim opowie nam wiceprezes Towarzystwa Karpackiego Robert Księżopolski, który na co dzień jest lekarzem medycyny i doradcą żywieniowym.
Robert od ponad 20 lat zajmuje się tematyką leków naturalnych, a od kilku lat prowadzi badania terenowe nad medycyną ludową w Karpatach. Interesuje się zwłaszcza okolicami Łącka (pograniczem Beskidu Wyspowego, Sądeckiego i Gorców) oraz Huculszczyzną. Serdecznie zapraszamy do Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (Willa Pniewskiego) przy alei Na Skarpie 27, w czwartek 11 kwietnia 2019 roku o godzinie 18. Czytaj dalej →

Kultura ludowa Górali Żywieckich

11 grudnia 2018 | Nowości wydawnicze, Wydarzenia | Na temat:

Miło nam poinformować, ze ukazała się właśnie książka zatytułowana „Kultura ludowa Górali Żywieckich” pod redakcją Katarzyny Ceklarz i Barbary Rosiek, która jest 8 tomem serii wydawniczej „Kultura ludowa Górali” wydawanej przez COTG PTTK w ramach Biblioteki Górskiej. Publikacja ma przede wszystkim dokumentować tradycyjną kulturę Żywiecczyzny i jednocześnie stanowić źródło wiedzy, ukazując ją w szerokiej gamie aspektów od gospodarki, budownictwa, pożywienia, ubiorów, zwyczajów i obrzędów, wierzeń i medycyny, po sztukę i folklor. Zawiera 23 rozdziały napisane przez 18 autorów specjalizujących się w różnych dziedzinach wiedzy. Promocja książki obędzie się 15 grudnia 2018 r. o godzinie 16 w sali Starego Zamku w Żywcu.
Serdecznie zapraszamy!

IV Zjazd Karpacki

13 września 2018 | Wydarzenia | Na temat:

W dniach 28-30 września br. w Nowym Sączu odbędzie się IV Zjazd Karpacki, którego organizatorami są Zarząd Główny Związku Podhalan oraz Małopolskie Centrum Kultury „SOKÓŁ” w Nowym Sączu. Wydarzenie to, którego gośćmi będą górale z całego łuku Karpat nawiązuje wprost do „Święta Gór”, które odbyło się w Nowym Sączu 80 lat temu. Wówczas, w 1938 roku była to wielka manifestacja kultury i tradycji, która zapadła głęboko w pamięć Sądeczan i odbiła się szerokim echem w lokalnej prasie. Dziś także na sądeckiej ziemi zagoszczą liczne zespoły folklorystyczne m.in. z Rumunii, Węgier, Słowacji, Czech oraz Ukrainy. Nie zabraknie także występów polskich grup. Podczas koncertu „Wirtuozi Karpat” na sądeckim rynku zaprezentują się m.in. „Górale Łąccy”, Zespół Regionalny „Podegrodzie”, kapela „Wałasi” oraz zespół „Trebunie Tutki”.
W programie obchodów IV Zjazdu Karpackiego Przewidziano także II Forum Samorządów Karpackich poświęcone roli kapitału naturalnego, jako istotnego elementu potencjału rozwojowego regionu Karpat. Szczegółowy program wydarzenia dostępny jest tu.

44 Jarmark Folklorystyczny w Sanoku

23 maja 2018 | Wydarzenia | Na temat:

W sobotę 27 maja 2018 r. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku serdecznie zaprasza na 44 Jarmark Folklorystyczny. Na scenie skansenowskiej przy ul. Rybickiego 3 zaprezentują się zespoły folklorystyczne – Zespół Tańca Ludowego „Pogórzanie” i Zespół Pieśni i Tańca „Jawor” oraz zespoły folkowe „A Gdzie To Dawniej Stroiło” i „Chudoba”. Wstępom zespołów towarzyszyć będą pokazy tradycyjnych rzemiosł, kiermasz rękodzieła i sztuki ludowej, a także degustacje potraw regionalnych.

„Góral z Szaflar” na znaczku

23 kwietnia 2018 | Wydarzenia | Na temat:

Poczta Polska w ramach emisji Historia polskiej fotografii 24 kwietnia 2018 roku wprowadzi do obiegu cztery znaczki, na trzech z nich przedstawiono fotografie Ignacego Kriegera, na czwartym samego fotografa.
Na znaczku o wartości 2,60 zł przedstawiony jest „Góral z Szaflar” sfotografowany – wszystko na to wskazuje – w atelier Ignacego Kriegera w latach 70. XIX w.  Warto przypomnieć, że Krieger prowadzący swój zakład od 1860 r. w Krakowie fotografował nie tylko swoje miasto i jego zabytki oraz mieszkańców, ale także chłopów z okolic Krakowa, górali z Podhala, Łemków, Żydów i Cyganów przybywających do miasta. Jest więc zatem jednym z pierwszych fotografów karpackich.

Dziedzictwo Karpat w ŁSE

21 marca 2018 | Wydarzenia | Na temat:

Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego zaprasza do nadsyłania artykułów do kolejnego tomu Łódzkich Studiów Etnograficznych (t. LVIII, 2019), którego tematem przewodnim będzie „Dziedzictwo Karpat”. Planowana publikacja, której redaktorem tematycznym będzie dr hab. Ewa Kocój ma pokazać wielokulturowe dziedzictwo Karpat z perspektywy mieszkańców tego regionu. Zamiarem wydawców jest szeroko pojęta (re)prezentacja, dokumentacja, analiza i interpretacja współczesnych zjawisk, praktyk kulturowych oraz działalności kulturalno-społecznej w obszarze dziedzictwa tego różnorodnego regionu. Teksty można nadsyłać do 30 listopada 2018 r. Powinny one poruszać zagadnienia związane z tradycją i pamięcią kulturową w Karpatach, dziedzictwem społeczności lokalnych, transkulturowością dziedzictwa karpackiego, dawnymi i współczesnymi profesjami mieszkańców Karpat, a także performatywnością dziedzictwa, czyli widowiskami kulturowymi i festiwalami karpackimi. Szczegółowe informacje dostępne są tu.

Antoni Kroh – o kulturze karpackiej

31 października 2017 | Spotkania Karpackie | Na temat:

Jako motto listopadowych Spotkań Karpackich wybraliśmy cytat ze Sklepu potrzeb kulturalnych Antoniego Kroha: „Kulturę karpacką współtworzyły najrozmaitsze ludy – każdy się dokładał, każdy brał, a księgowości nie prowadzono.”
Zatem z prawdziwą radością pragniemy poinformować, że gościem najbliższych Spotkań Karpackich będzie Antoni Kroh – etnograf, publicysta, tłumacz, członek Towarzystwa Karpackiego i Wielkiej Rady Karpackiego Płaju, który opowie nam o fenomenie kultury karpackiej.
Nasz gość jest autorem wielu karpackich książek – m.in. opowieści „O Szwejku i o nas” (1992, 2002), „Piękne odpoczywanie. Cmentarze wojenne Beskidu Niskiego” (1991), tomu gawęd „Sklep Potrzeb Kulturalnych” (1999, 2013), monografii „Tatry i Podhale” (2002) i książek „Wesołego Alleluja, Polsko Ludowa” (2014 – Nagroda imienia ks. Józefa Tischnera 2015) oraz „Za tamtą górą” (2016 –  Nagroda Historyczna POLITYKI 2017).
Jako były pracownik Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem i Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, a także kurator wielu wystaw i współorganizator konkursów sztuki ludowej jest Antoni Kroh niewątpliwie jednym z najlepszych znawców tematu.
Zapraszamy serdecznie w czwartek 16 listopada 2017 roku o godz. 18 do Muzeum Ziemi PAN (Willa Pniewskiego) przy al. Na Skarpie 27 w Warszawie.
Czytaj dalej →

Urszuli Janickiej-Krzywdy – życie niebanalne

29 września 2017 | Książki, Nowości wydawnicze | Na temat: ,

Jak już informowaliśmy w trakcie 33. Babiogórskiej Jesieni odbyła się promocja książki poświęconej Urszuli Janickiej-Krzywdzie zatytułowanej „Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne”, wydanej przez Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK przy współpracy Gminy Zawoja. Publikacja licząca 470 stron ukazała się w serii „Pro Memoria”, a w jej treści znajdziemy m.in. następujące teksty:
Anna Spiss, Urszula Janicka-Krzywda (1949-2015). Życie niebanalne.
Janina Wanda Bucka, Henryk Bucki, Całym sercem była oddana babiogórskiemu folklorowi! „Krzesnomatka” zespołu regionalnego „Juzyna” z Zawoi. Czytaj dalej →